Bài viết dưới đây được dịch từ cuốn sách : Honda-You and your Motorcycle Riding Tips.
PART 1:
Bạn đã gia nhập thế giới diệu kỳ của xe máy. Bạn đã, đang và sẽ có một khoảng thời gian tuyệt vời với chiếc Mô tô của mình. Tuy nhiên bạn cũng phải có thêm trách nhiệm, tất cả những điều đó nằm trong cuốn sách này.
Thông tin về ấn phẩm honda-you and your motorcycle riding tips được cung cấp vì lợi ích của những người đam mê Mô tô và xe máy. Thông tin trong cuốn sách được biên soạn từ các ấn phẩm, các cuộc phỏng vấn và việc quan sát các cá nhân và tổ chức thường xuyên sử dụng Mô tô, xe máy và đào tạo lái xe. Bởi có nhiều điểm khác biệt trong thiết kế sản phẩm, phong cách lái xe, luật pháp giữa các vùng, bang và địa phương, có thể nhiều tổ chức và cá nhân đưa ra nhiều ý kiến khác nhau. Chính vì vậy cuốn sách này chỉ mang tính chất tham khảo, các bạn có thể tìm hiểu và tham vấn thêm luật giao thông đường bộ để việc điều khiển xe Mô tô hiệu quả và an toàn nhất.
Tổ chức An toàn cho lái xe Mô tô (MSF) là một tổ chức quốc gia phi lợi nhuận nhằm đẩy mạnh tính an toàn trong lái xe Mô tô bằng các chương trình đào tạo lái xe, cấp giấp phép lái xe cho người vận hàng và các thông tin chung. MSF được tài trợ bởi các nhà sản xuất của Mỹ và các nhà phân phối BMW, Ducati, Harley-davidson, Honda, Kawasaki, Piaggio, Vespa, Suzuki, Victory và Yamaha.
Phần 1: Bạn và xe Mô tô của bạn.
Việc lái xe Mô tô ngày càng trở lên phổ biến hơn trong những năm gần đây, chúng tôi rất vui mừng chứng kiến sự gia tăng về số người thích sử dụng xe Mô tô. Tuy nhiên sẽ còn thú vị hơn nếu làm cho việc lái xe trở thành một môn thể thao an toàn.
Cách thực hiện được điều này là nói với lái xe – dù là người mới học lái hay là người đã có kinh nghiệm về cách thức vận hành xe một cách an toàn. Sự tận hưởng cảm giác thú vị và sự an toàn của bạn không chỉ phụ thuộc vào sự làm chủ hay không làm chủ các kỹ năng lái xe mà còn phụ thuộc vào thực tế giao thông khi chúng ta đi trên đường.
Các nhân viên của MSF đã chuẩn bị cuốn sách này để cung cấp cho bạn- người lái xe Mô tô- những lời khuyên cần thiết này có thể giúp bạn lái xe an toàn. Bạn hãy đọc những gì đã viết trong sách này thật cẩn thận, chỉ với 30 phút để đọc những thông tin này, có thể bạn sẽ học được nhiều điều quý báu giúp cho kỹ năng lái xe của mình hoàn thiện hơn.
Người lái xe – Đó chính là bạn.
Lái xe Mô tô an toàn là một kỹ năng quan trọng mà bạn cần phải học. Đó không phải là một kỹ năng mà bạn sinh ra đã có sẵn. Một thực tế không may đó là nhiều lái xe chưa bao giờ học các kỹ năng then chốt để điều khiển xe an toàn và thưởng thức cảm giác lái xe như một môn thể thao thú vị.
Điều tốt nhất mà bạn có thể làm được là đăng ký một khóa học lái xe. Những người mới tập lái có thể tham gia những khóa học lái được tổ chức bởi MSF. Những người đã từng lái xe có thể cũng thu nhận thêm được nhiều lợi ích từ việc tham gia khóa học lái kinh nghiệm MSF.
Một khóa học lái xe an toàn của MSF bao gồm các nội dung sau:
- Các kỹ năng rẽ hiệu quả.
- Sang số bảo vệ.
- Các chiến thuật về giao thông.
- Các tình huống lái đặc biệt.
- Các kỹ thuật phanh hiệu quả.
- Các kỹ năng tránh.
Phần 2: Sang số đúng nguyên tắc là rất cần thiết đối với việc lái xe an toàn.
Mặc quần áo đúng cách luôn làm môn thể thao trở nên hấp dẫn hơn và còn thoải mái hơn nữa. Vậy chúng ta cần mang theo những khi gì khi lái xe ?
Mũ bảo hiểm:
Ở khắp mọi nơi trên thế giới, mọi người đều cảm thấy an toàn khi rời nhà với chiếc mũ bảo hiểm trên đầu. Đó là một trong những vật dung bảo vệ tốt nhất mà bạn có thể sử dụng.
Mũ bảo hiểm có đủ mọi kích cỡ, từ bé nhất (XS) đến cỡ lớn nhất. Cũng có các loại mũ bảo hiểm dành cho trẻ em. Khi bạn mua một chiếc mũ bảo hiểm, hãy đảm bảo rằng chiếc mũ ấy vừa đầu của bạn. Khi đội thử nó, bạn sẽ có cảm giác thoải mái nếu chiếc mũ ấy không quá chật cũng như không quá rộng.:rolleyes:
Phải luôn cài dây đai mũ bảo hiểm. Nếu mũ bảo hiểm không đảm bảo, tốt hơn hết là thay thế bằng một chiếc mũ mới. Bạn có biết rằng tất cả các loại mũ bảo hiểm cỡ lớn đang được bán tại Mỹ đều phải có nhãn dính biểu thị phê chuẩn của DOT (Sở giao thông), điều đó có nghĩa là mũ bảo hiểm phải đáp ứng các tiêu chuẩn về sức va đập cơ bản nhất định! Không nên mua mũ bảo hiểm mà không có nhãn biểu thị đó; vì nó không thể đáp ứng các tiêu chuẩn của một chiếc mũ bảo hiểm đích thực( Lời khuyên tương tự như ở Việt Nam mình phải không các bác ) Hãy mua một cái phù hợp với bạn. :rolleyes:
Hãy đội mũ. Cài mũ theo đúng hướng dẫn mọi lúc bạn bước chân lên xe Mô tô. Một chiếc mũ bảo hiểm tốt làm cho việc lái xe trở nên dễ chịu hơn rất nhiều bởi nó có thể làm giảm tiếng ổn của gió và giảm đi đáng kể sự mệt mỏi của người lái. Thời đại của những chiếc mũ bảo hiểm nặng và cồng kềnh đã qua. Bây giờ những chiếc mũ bảo hiểm được làm từ những vật liệu mới nhẹ hơn, những mẫu thiết kế hợp thời trang, màu sắc tuyệt đẹp, bạn sẽ không phải lo lắng khi đội chúng lên đầu.
Nếu bạn làm rơi mũ bảo hiểm xuống bề mặt cứng hoặc chịu sự tác động của một cú đánh mạnh, đó là thời điểm để mua một chiếc mũ mới. Một chiếc mũ bảo hiểm được thiết kế để chịu sự tác động của một cú đánh và chiếc mũ đó chỉ chịu được điều đó một lần.
Nón bảo hiểm AGV Pista GP của Valentino Rossi.
Bảo vệ mắt:
Lái xe bằng nhãn cầu trần là một sự mạo hiểm. Đôi mắt của bạn rất quý giá và không được làm cho mắt của bạn bị thương. Nếu để nhãn cầu trần, một ít cát, hay một mẩu thủy tinh, bụi kim loại hoặc các dị vật khác có thể bay vụt vào mắt bạn.
Bảo vệ mắt đúng quy cách có nghĩa là một tấm chắn hợp chuẩn trên mũ bảo hiểm, một cặp kích bảo vệ hoặc cặp kính không vỡ. Hãy trang bị để những rủi ro không xảy ra. Tuy nhiên cũng cần đảm bảo rằng mắt bạn luôn được bảo vệ sạch sẽ và không bị làm trầy xước. Nếu bạn sử dụng kính mát hoặc kính có màu nhẹ hoặc một tấm chắn bảo vệ khi lái xe dưới ánh nắng gay gắt, hãy mang theo một cái kính sáng phòng khi bạn lái xe khi trời tối
Áo giảm nhiệt:
Áo giảm nhiệt cho người sử dụng Mô tô được làm từ những nguyên liệu bền như: vải bông chéo, ni lông dưới nhiều hình thức khác nhau, nhung kẻ và da. Áo giảm nhiệt bằng da có lỗ thông hơi và khóa kéo luôn mang lại cho bạn sự bảo vệ và thoải mái tốt nhất khi sử dụng.
Quần:
Quần bảo hộ nếu được làm bằng những nguyên liệu dày như da. Chúng có thể tránh được việc làm trầy da và mang lang lại sự bảo vệ an toàn từ các yếu tố bên ngoài. Một chiếc quần bằng cốt tông nghẹ và rộng bay phần phật trong gió sẽ không tốt cho việc lái xe. Một số công ty bán quần da cho người sử dụng Mô tô, bạn có thể chọn và mua cho mình quần và áo phù hợp.
Găng tay:
Phải luôn luôn đeo găng tay, kể cả khi thời tiết nóng. Chiếc ô tô chạy trước bạn có thể làm rơi hay văng một hòn đá vào tay bạn, hoặc một sự va chạm tình cờ nào đó với một bộ phận nóng của xe Mô tô cũng làm bạn bỏng.
Ủng:
Hãy đi những đôi ủng cao quá mắt cá chân. Tốt hơn hết là những đôi ủng được làm từ da cứng hoặc vật liệu cao cấp. Mắt cá chân của bạn rất phức tạp, chính vì vậy hãy bảo vệ chúng. Một đôi ủng có đế trượt cũng có thể gây ra tình trạng lúng túng khi bạn đặt chân xuống một trạm xăng vấy dầu mỡ, vì vậy hãy mang những đôi ủng có thiết kế đế tốt, chống trơn trượt.
Áo mưa:
Mưa vào mọi lúc mọi nơi. Một số nơi mưa nhiều hơn những nơi khác. Vì vậy bạn có thể gặp mưa vào bất cứ lúc nào. Tại sao lại không mang theo một chiếc áo mưa bên mình kèm theo tấm phủ găng tay và ủng? Thật là tuyệt khi lái xe trong mưa mà người bạn vẫn khô ráo.
Đồ dùng có tầm nhìn xa:
Mọi người dễ nhìn thấy bạn thì khả năng va chạm với bạn càng ít hơn. Quần áo có màu sắc sáng được yêu chuộng hơn những bộ quần áo tối màu, nâu xám.
Bạn có thể mua những chiếc áo gi lê đặc biệt được thiết kế để người khác có thể nhìn thấy bạn dễ dàng hơn. Vào buổi tối, bạn có thểmua những bộ quần áo phản quang và đặt một dải phản quang lên mũ bảo hiểm của bạn và phía sau ủng. Chúng giúp người tham gia giao thông nhìn thấy bạn dễ dang hơn.
Phần 3: Yêu cầu về giấy phép và trách nhiệm pháp lý của bạn.
Chớ quên rằng lái xe là một đặc quyền đặc lợi, đó không phải là quyền. Chính vì thế chúng ta phải chứng minh được khả năng của mình trước khi được cấp bằng lái. Nếu như vì một lý do nào đó mà chúng ta quên đi trách nhiệm pháp lý của mình và bị thu hồi bằng lái, hay bị thu giữ xe Mô tô thì quả là một điều đáng tiếc.
Chúng ta cũng cần biết rằng, luật được đặt ra là để bảo vệ chính bản thân những người tham gia giao thông chứ không phải để gây phiền nhiễu cho họ. Bạn có thể là người lái xe tốt nhất và an toàn nhất ở địa phương, vùng hay đất nước này, và bạn tuân thủ luật pháp, còn những tai lái nguy hiểm, thiếu khả năng sẽ không được lái xe trên đường. Bạn hãy thử tưởng tượng mà xem, nếu thiếu luật giao thông thì đường phố sẽ ra sao? Phải chăng lúc đó đường phố sẽ hỗn loạn với những tay lái nguy hiểm và thiếu khả năng kiểm soát? Vì vậy, hãy tuân thủ pháp luật.
Các yêu cầu về cấp giấy phép:
Ở Mỹ, những yêu cầu về cấp giấy phép lái xe tùy thuộc vào luật của mỗi bang. Hầu hết các bang yêu cầu một giấy phép riêng biệt để vận hành một loại xe Mô tô. Hãy theo học một khóa học, làm một bài thi viết, và một bài kiểm tra tay lái để có thể sở hữu trong tay giấy phép lái xe Mô tô.
Bạn sẽ đặt chính bạn, túi tiền và sự an toàn của bản thân trong sự rủi ro nếu bạn lựa chọn việc vi phạm pháp luật. Giấy tờ bảo hiểm cũng rất quan trọng, việc đăng ký bảo hiểm rất đơn giản, và bạn có thể nhận được các khoản chi trả cho bạn và xe của bạn trong một số trường hợp.
PART 2:
Phần 4: Tìm hiểu về xe Mô tô của bạn.Để trở thành một người lái xe an toàn, bạn cần tìm hiểu về xe của mình thật kỹ lưỡng. Nó không giống như xe gắn máy và đòi hỏi nhiều ở người điều khiển. Xe Mô tô khi chạy, rẽ, và dừng lại một cách êm ái tùy thuộc vào kỹ năng điều khiển và hiểu biết của bạn.
Hãy tìm hiểu trong sách hướng dẫn: Không phải tất cả các xe Mô tô đều giống như nhau. Có nhiều chủng loại khác nhau, sách hướng dẫn sẽ mang đến cho bạn những thông tin chi tiết mà bạn sẽ thấy chúng hữu ích trong việc tìm hiểu và bảo dưỡng chiếc xe mà bạn đã lựa chọn.
Xe Mô tô luôn có những đặc điểm riêng biệt, chính vì vậy để hiểu được về chiếc xe Mô tô của bạn, hãy bỏ chút thời gian để đọc về sách hưỡng dẫn.
Bộ điều khiển:
Trong nhiều năm vừa qua, các bộ điều khiển cơ bản trên xe Mô tô đã được tiêu chuẩn hóa. Nếu có thể bạn hãy đặt chiếc Mô tô của mình ở một giá cân bằng và ngồi lên nó. Hãy làm quen với các bộ điều khiển và học cách sự dụng chúng. Trước hết là làm quen với tay lái và bàn đạp. Nếu một điều gì đó làm cản trở các ngón tay hoặc ngón chân, hãy chỉnh lại cho phù hợp với bạn. Thử thực hành với các phím xi nhan, tìm nút ấn còi, tìm hiểu công tác pha cốt họat động thế nào trước khi trời tối.
Làm quen với van nhiên liệu dự trữ, nếu có một cái trên máy của bạn. Khi bạn đang chạy trên đường cao tốc và động cơ xe bạn kêu to hơn bình thường, hãy nhận định rằng xe của bạn đang hết nhiên liệu, đừng trần chừ gì cả hãy bật van nhiên liện dự trữ.
Sang số:
Khởi động và vào số đòi hỏi sự phối hợp một cách ăn ý giữa tay ga, tay côn và cần sang số. Nếu bạn không làm đúng, thì việc kiểm soát xe của bạn sẽ bị giảm đi nhiều. Đề nổ, bóp côn, vào số đầu tiên, từ từ nhả côn và vào ga. Nếu bạn không muốn chết máy hoặc không muốn xe bị thốc lên khi nhả côn, bạn hãy tìm một điểm êm, bất cứ xe nào cũng có một điểm êm mà tại đó, khi giữ ga, vòng tua máy đạt ở một khoảng nào đó. Với những người mới tập Mô tô thì trong quá trình tập, hãy đi lại và sang số ở những đoạn đường thẳng, sang số khi đang vào cua không phải là một thực hành tốt và nên tránh.
Một điều cần thiết nữa đó là bạn hãy làm quen với âm thanh của động cơ xe ban. Bạn có thể nghe tiếng máy và quyết định thời điểm sang số, khi về số thấp, bạn nên thực hiện động tác nhanh và êm, xiết chặt tay côn, cho máy rồ lên một chút để có thể bắt nhịp số thấp một cách nhẹ nhàng hơn.
Khi bạn đến một điểm dừng, hãy cho xe về số một và để tay côn được thoải mái. Ai biết điều gì có thể xảy ra phía sau bạn?( Về số một chứ không phải về mo trong sách có ghi là để số một để tăng tốc thoát khỏi chỗ đỗ xe một cách nhanh chóng khi cần thiết. Chắc là để chạy trốn ).
Phanh:
Các bạn đừng bao giờ quên rằng : phanh trước của xe bạn có thể kiếm soát được 70% mức độ dừng lại của xe. Một điều quan trọng mà bạn có thể học hỏi được là sử dụng phanh trước mọi lúc bạn muốn tốc độ chậm lại. ( Tuy nhiên phải sử dụng đúng cách nếu không muốn bị lộn cổ ).
Luôn luôn sử dụng đồng thời cả phanh trước và phanh sau cùng một lúc. Nếu cần thiết, hãy phanh mạnh nhưng đừng quá, bởi nó sẽ làm khóa bánh xe, một khi khóa bánh trước lại thì bạn biết điều gì sẽ xảy ra rồi đấy, xe sẽ bị trượt dẫn đến phanh không còn hiệu quả nữa, tai nạn xảy ra ...
Sau khi sử dụng phanh để giảm tốc, khi xe chuẩn bị dừng lại, từ từ đưa chân trái ra khỏi bàn để chân và đặt chân xuống mặt đất khi xe dừng hẳn. Khi có thời gian, hãy luyện tập kỹ năng phanh, một kỹ năng không thể thiếu.
Rẽ:
Khi bạn đang đi trên đường, bạn nghiêng xe để rẽ. Học cách nghiêng là một phần quan trọng khi lái xe. Đó là một chức năng bình thường của xe khi bạn thay đổi hướng đi, và khá khác biệt với quay bánh lái như ô tô.
Để xe máy nghiêng ở một khúc cua bình thường, hãy ép tay lái theo hướng rẽ và duy trì cua nhẹ như vậy theo lối rẽ. Nói cách khác : ép phải theo hướng phải, ép trái theo hướng trái, bản năng của bạn sẽ làm cho xe của bạn chạy tốt trên đường và giữ nó khỏi bị đổ không cần bạn chú ý đến. ( Bạn có thể thử thực hành để thấy một chiếc Mô tô di chuyển như thế nào bằng cách ép tay lái khi đi trên đường thẳng. Chiếc xe sẽ đi theo hướng tay lái mà bạn ép.)
Khi rẽ cần chú ý:
- Giảm tốc độ trước khi vào đường rẽ; nhìn về phía bên kia khúc cua.
- Giữ hai chân trên vị trí để chân và kẹp chặt bình xăng bằng hai đầu gối,
- Nghiêng cùng xe; đừng cố ngồi vuông góc với đường khi xe đã nghiêng, luôn giữ trọng tâm thân mình và trọng tâm của xe thành trục thẳng.
- Giữ tốc độ đều khi đi qua khúc cua hoặc tăng ga lên một chút.
Ai mà biết được sẽ có chuyện gì sẽ xảy ra trên đường đi, lốp xe của bạn có thể bị đinh chọc thủng vào đêm trước khi bạn khởi hành mà bạn không biết, hay có vấn đề gì đó với xe của bạn làm nó hoạt động không bình thường. Nếu bạn bỏ ra chút ít thời gian và kiểm tra xe trước khi xuất phát, bạn sẽ có một chuyến đi an toàn hơn, nguy cơ phải đẩy xe giảm thiểu
Bất kì thông tin nào bạn cần, như hơi lốp căng, hay vấn đề về nhông xích đều có thể tìm thấy trong sách hướng dẫn. Bạn có thể làm quen với tất cả các chi tiết của xe thông qua sách hướng dẫn đi kèm với xe.
1. Kiểm tra xăm lốp. Chúng là phụ tùng quan trọng nhất của xe. Nếu động cơ bỏ đi, bạn phải dừng lại. Nếu xăm lốp bỏ đi, bạn gặp rắc rối. Cố gắng kiểm tra bề mặt xăm lốp, tìm những vết cắt hoặc vật lạ như đinh trên bề mặt lốp. Hãy kiểm tra hơi lốp bằng máy đo tốt. Nếu lốp non mỗi khi bạn kiểm tra, thậm chí bạn đã thêm số lượng hơi chính xác sau mỗi lần, bạn đang có một lỗ thủng nhỏ ở xăm. Hãy vá nó trước khi nó trở thành một lỗ lớn hơn và giúp bạn tập thể lực trên đường cao tốc.
2. Kiểm tra bộ phận điều khiển. Các dây cáp khác chắc và hiếm khi bị đứt, nhưng hãy kiểm tra xem có bị xoắn, bị rít hoặc bất cứ điều gì bất thường trong quá trình vận hành của chúng.
3. Kiểm tra các đèn, bao gồm đèn phanh, đèn pha, đèn xi nhan để đảm bảo mọi thứ làm việc tốt. Đồng thời cũng kiểm tra còi và chỉnh gương.
4. Kiểm tra dầu và nhiên liệu, nếu xe được làm mát bằng chất lỏng, cần kiểm tra mức độ làm mát.
5. Kiểm tra xích: nếu xe của bạn có dẫn động bằng xích, hãy đảm bảo rằng xích phải căng ở mức hợp lý và đang ở tình trạng tốt. Xích cần được làm sạch và tra dầu thường xuyên. ( Nếu xe dẫn động bằng dây đai thì kiểm tra xem dây có bị mòn hay không, và nhớ đừng xịt RP7 vào )
6. Kiểm tra chân chống: Đảm bảo chân chống bên và chân chống giữa luôn thẳng và ở đúng vị trí, kiểm tra các lò xo của chân chống để chắc chắn rằng chúng không bị yếu, thiếu hoặc gãy.
7. Kiểm tra phanh trước và phanh sau, xem kỹ má phanh, tay phanh, thêm dầu phanh nếu cần.
Để chiếc Mô tô thân yêu của bạn luôn có sức khỏe tốt, bạn nên thường xuyên bảo dưỡng định kỳ cho chúng tại các đại lý chính thức.
Việc giữ cho chiếc luôn sạch là một ý tưởng tốt bởi bụi bẩn, có thể phủ lên mọi thứ dẫn đến hỏng hóc. Nếu có điều kiện bạn hãy thường xuyên lau rửa chiếc Mô tô của mình. Ngoài ra bạn nên kiểm tra ắc quy hàng tháng. Đảm bảo rằng ắc quy của bạn luôn hoạt động tốt. Đổ thêm nước ắc quy khi thấy hao hụt.
Mô tô hiếm khi bị xì hơi lốp, nhưng điều này không phải không xảy ra. Trong trường hợp này, bạn có thể gọi điện cho đại lý, gọi điện cho bạn bè người thân hoặc tự giải quyết nó. Nếu bạn muốn biết cách móc lốp và vá xăm thì tốt nhất là thực hiện ở nhà thay vì thực hiện ở một nơi đồng không mông quạnh, đêm khuya mưa gió
XỬ LÝ SỰ CỐ:
Các trục trặc nhỏ có thể xảy ra đối với xe của bạn, đừng lo lắng cho đến khi bạn xác định được sự cố đó rõ ràng:
1. Nếu động cơ không hoạt động:
- Bật chìa khóa chưa nhỉ ?
- Xe còn xăng chứ?
- Ắc quy hình như yếu thì phải ?
- Bugi liệu có vấn đề gì không?
- Công tắc điện đã bật chưa?
- Khóa xăng đang ở nấc off ?
- Có sự cố với công tắc điện??
- Hết xăng?
- Cháy cầu chì?
4. Trước lúc xuất phát mà bạn cảm thấy có những vấn đề như bạn cảm thấy xe bạn không ổn, phát ra tiếng kêu lạ, hoặc tay lái không được chắc chắn. Hãy mang ngay chiếc Mô tô của bạn đến đại lý sửa chữa, phòng bệnh vẫn hơn chữa bệnh, đừng cố làm cho xe của bạn cũ và hỏng nhanh hơn. (Còn tiếp).Các bạn tham khảo thêm phần 3 & 4 tại đây: http://www.2banh.vn/threads/moto-nguoi-ban-cua-ban-va-nhung-loi-khuyen-part-3-4.4505/
Nguyễn Hoàng Duy.
Có thể bạn quan tâm: