Ở các thị trường ôtô lớn, phân khúc thể thao đa dụng rất phát triển với đủ các loại, từ cỡ lớn tới cỡ bé, sang trọng tới bình dân. Tại Việt Nam, xe thể thao đa dụng không thật phong phú về chủng loại khiến thị phần của nó vẫn còn thấp. So với xe đa dụng MPV, xe SUV có doanh số trong 2006 khiêm tốn hơn nhiều.
Khách hàng trong nước có thể chọn những mẫu liên doanh như Ssangyong Musso, Chevrolet Captiva, Mitsubishi Pajero, Daihatsu Terios, Suzuki Vitara, Toyota Land Cruiser và Ford Escape. Ngoài ra, các xe nhập khẩu đang ăn khách hiện nay có BMW X5, Honda CR-V, Toyota RAV4, Hyundai Santa Fe.
 |
| Mitsubishi Outlander, chiếc SUV đang được người tiêu dùng mong đợi. Ảnh: T.N. |
Lợi thế lớn nhất của xe SUV là khả năng vượt địa hình, chuyên chở đồ và tạo cảm giác mạnh mẽ cho những ai ham mê tốc độ và khám phá. Thế nhưng, nhược điểm của xe thể thao đa dụng lại bắt nguồn từ chính vóc dáng của nó. Ngay từ khi ra đời, SUV đã nổi tiếng với khả năng ăn xăng, không an toàn cho xe khác và nồng độ khí thải ở mức quá cao.
Chọn SUV hay crossover
Vài năm trở lại đây, thị trường xe thể thao đa dụng xuất hiện một kiểu thiết kế mới có tên gọi crossover mà đại diện là những mẫu bắt mắt như Nissan Murano, Infiniti FX, Lexus RX. Kể từ đó, nhiều người phân vân không biết nên chọn loại xe nào phù hợp với mình nhất.
Trên thực tế, thể thao đa dụng truyền thống được chế tạo dựa trên khung sườn xe bán tải. Trong khi đó crossover lại dựa trên sedan (xe 5 chỗ). Mỗi loại có ưu điểm và khuyết điểm riêng, tùy thuộc vào mục đích sử dụng của khách hàng. Chẳng hạn, xe crossover tiết kiệm nhiên liệu, dễ điều khiển, êm ái và an toàn hơn do khung gầm được đưa xuống thấp.
Tuy nhiên, crossover lại không có khả năng vượt những địa hình hiểm trở như SUV. Chúng chỉ có khả năng đối phó được với các vũng lầy, đoạn đường ngập nước hay chướng ngại vật nhỏ. Để "leo thác xuống ghềnh" thì crossover không thể đọ với SUV.
Hầu hết những xe tại Việt Nam đều thuộc loại SUV như Pajero, Land Cruiser, Escape hay Musso. Còn trong dòng crossover, chiếc Chevrolet Captiva là đại diện duy nhất của xe trong nước, cho đến nay. Do thiết kế gọn gàng, đẹp mắt nên Captiva đang được ưa chuộng.
Động cơ và hộp số
Giống như xe đa dụng MPV, SUV ở các thị trường phát triển thường trang bị động cơ 6 xi-lanh nhằm cân bằng giữa khả năng vận hành với tính kinh tế, xét trên khía cạnh tiêu hao nhiên liệu. Một vài mẫu đặc biệt trang bị động cơ V8.
Trong khi đó, các hãng tại Việt Nam khá e dè khi trang bị cho SUV những động cơ có mức tiêu hao nhiên liệu quá lớn. Ford sau 3 năm bán Escape 3.0 động cơ V6 đã quyết định đưa thêm mẫu Escape 2.3, động cơ I4 dung tích 2,3 lít, nhằm hướng tới người tiêu dùng. Ngay lập tức Escape 2.3 có doanh số cao hơn hẳn người anh của nó.
Chevrolet Captiva dừng lại ở động cơ 2.4 lít I4. Suzuki Vitara cũng trang bị động cơ tương tự nhưng có 1,6 lít. Ssangyong Musso không thể khác khi lắp động cơ 2,3 lít I4. Hai chiếc chiếc SUV cỡ lớn là Land Cruiser và Mitsubishi Pajero do phải mạnh mẽ hơn đàn em nên dùng loại 6 xi-lanh mới xứng tầm. Động cơ trên Land Cruiser có dung tích 4,5 lít I6 còn Pajero sử dụng loại V6, 3,5 lít.
Hầu hết các mẫu xe trên đều sử dụng số sàn, ngoại trừ Escape khi tích hợp hộp số 4 cấp tự động trên cả hai phiên bản 2.3 và 3.0.
Chọn hệ dẫn động
Nếu xe sedan và đa dụng MPV gần như chỉ có lựa chọn duy nhất là hệ dẫn động cầu trước thì ở dòng SUV lại đa dạng hơn rất nhiều. Do tính năng có thể vận hành ở nhiều địa hình khác nhau nên xe SUV có đủ các dẫn động, từ 4 bánh chủ động (4WD) tới 4 bánh toàn thời gian (AWD) hay cầu sau (RWD).
Kiểu 4WD cho phép chuyển từ chế độ 2 cầu sang một cầu hoặc chế độ số chậm nhằm tăng cường khả năng vượt địa hình. Trong khi đó, AWD luôn luôn dẫn động bằng 4 bánh và thuận lợi là có độ bám đường tốt, đặc biệt khi mặt đường trơn trượt bởi nó cho phép phân phối linh hoạt mô-men xoắn đến các bánh. Kết quả là trục trước và sau có thể quay bất đồng tốc mà không bánh nào bị mất độ bám đường hoặc chi phối khả năng điều hướng từ vô-lăng.
Các mẫu xe lắp ráp trong nước đa số thuộc loại 4WD, ngoại trừ Ford Escape trang bị AWD.
Mức tiêu hao nhiên liệu
Khi quyết định chọn xe SUV, khách hàng đã tự đặt yếu tố chi phí nhiên liệu xuống hàng thứ yếu. Đa số chúng tiêu hao nhiều nhiên liệu. Loại crossover tiết kiệm nhiên liệu hơn nhưng so với sedan thì nó vẫn cao hơn nhiều. Tuy các hãng đã cố gắng giảm lượng xăng mà SUV "ăn" bằng cách trang bị động cơ dung tích nhỏ, hộp số tay nhưng theo đánh giá chung, các mẫu SUV tại Việt Nam vẫn tiêu hao khá nhiều xăng.
Ghế
Các xe SUV phần lớn thuộc loại 5 chỗ. Với kiểu crossover thì Captiva có cả 5 chỗ và 7 chỗ nhưng chỉ có loại thứ hai được bán ở Việt Nam. Nếu có hàng ghế thứ 3 thì chúng cũng rất chật.
Khả năng vào ra
Do đặc điểm có khoảng sáng gầm xe lớn nên xe SUV không mấy dễ chịu cho những ai thấp khi muốn vào hoặc ra khỏi xe. Một chiếc thể thao đa dụng tốt phải có cửa trước, cửa sau rộng để thuận tiện trong trường hợp di chuyển trên những đoạn đường xấu. Ngoài ra, nếu xe có hàng ghế thứ 3 thì khách hàng nên xác định chúng rất khó vào.
Trang thiết bị an toàn
Túi khí, hệ thống chống bó cứng phanh ABS là thiết bị tiêu chuẩn cần phải có trên các mẫu SUV. Tuy nhiên, quan trọng nhất phải kể tới hệ thống kiểm soát cân bằng điện tử ESC bởi theo thống kê tại Mỹ, dòng SUV có tỷ lệ lật cao nhất. ESC giúp xe giữ cân bằng tốt, không bị trượt khi vào cua hay khi đi trên mặt bằng trơn.
Tất cả các mẫu SUV do các liên doanh trong nước lắp ráp đều chưa có ESC.
Nguyễn Nghĩa
