Các nhà sản xuất ôtô tiến hành rất nhiều công trình nghiên cứu nhằm làm giảm tiếng ồn trong ca-bin. Khi lái một chiếc xe hiện đại, bạn nhanh chóng cảm nhận được sự yên tĩnh. Điều này cho phép chúng ta nói chuyện một cách bình thường hoặc nghe được hệ thống âm thanh.
Tuy nhiên, có những tiếng ồn không nghe thấy trước kía như gió thổi qua gương chiếu hậu thì bây giờ dường như to hơn. Đó là bởi vì tất cả mọi thứ đều trở lên yên lặng hơn. Khi có bất kì một tiếng động nào phát ra khi lái xe sẽ khiến bạn thấy khó chịu.
 |
| Đo độ ồn trên chiếc CL-class của Mercedes. |
Ồn có thể là đặc tính cơ học: tiếng lạch cạch của các tấm khung lỏng lẻo, tiếng cót két do các tấm cọ xát vào nhau. Những tiếng ồn có thể phát ra từ lốp khi chúng lăn trên các bề mặt đường khác nhau, hoặc là tiếng do không khí lướt bên ngoài xe.
Không phải tất cả các loại tiếng ồn đều gây khó chịu. Một số lái xe thích tiếng rít khi đạp hết ga hoặc tiếng của động cơ cam đôi ở vòng tua cao. Số khác thích yên tĩnh. Hầu hết các loại xe rơi vào trạng thái nằm giữa hai xu hướng trên.
Có ba cách để làm giảm tiếng ồn: chặn từ nguồn gây ồn, khóa các đường truyền tiếng ồn vào bên trong, hoặc thay đổi biên độ hoặc tần xuất. Nhờ đó nó sẽ không gây ra cảm giác khó chịu.
Việc chặn từ nguồn gây ồn dường như là phương pháp được ưa chuộng hơn cả, tuy thường không thể thực hiện được. Tiếng ồn phát ra từ lốp luôn luôn xuất hiện, và thậm chí mức độ lồi lõm của đường làm cho chúng ngày càng to hơn.
Sự khác nhau trong việc thiết kế các loại ta-lông (hoa lốp) sẽ dẫn đến những hay đổi lớn về tiếng ồn do lốp gây ra. Do vậy, bạn có thể phải chịu ít hoặc nhiều tiếng ồn tùy thuộc vào các loại lốp mà bạn dùng. Hầu hết các sản xuất đều cung cấp cho bạn thông tin về mức độ ồn của các loại lốp.
Những tiếng ồn khác là do phần tử của hệ thống truyền lực. Cách dễ nhất để thay đổi khi thiết kế cụm chi tiết mới. Bạn có thể lắp thêm các gân trợ lực vào các phần tử để giảm dao động, vì thực ra tiếng ồn đơn giản là sự dao động mà chúng ta không ưa thích.
 |
| Xác định tiếng ồn trong ca-bin. |
Có một số phương pháp khác cũng giúp làm giảm sự lan truyền của tiếng ồn. Khung chứa đầy chất lỏng gắn vào thân sẽ ngăn chặn sự dao động từ động cơ lan tới khoang hành khách. Cách ly bằng cao su giữa giá hệ thống treo và thân xe cũng giúp ngăn chặn tiếng ồn.
Những vách ngăn nhiều lớp, loại vách ngăn có một lớp nhựa gắn giữa 2 lớp bằng kim loại, có đóng góp đáng kể vào việc ngăn chặn sự ồn từ khoang động cơ vào bên trong. Rất nhiều loại vật liệu cách âm được sử dụng trên xe mà chúng ta không thể nhìn thấy được. Những trụ đầy bọt giúp tăng cường độ bền kết cấu và ngăn cản sự dao động trong vật liệu.
Có thể giảm độ rung của khung bằng cách gắn tấm ma tít hay tấm dẻo vào bên trong tấm khung đó. Hãng Ford từng chứng minh họ tối ưu hóa vị trí và kích thước của vật liệu cách âm. Họ tạo ra các loại dao động trong những tấm khung của thân xe với hệ thống loa âm thanh lớn hoạt động ở các mức tần số khác nhau.
Chiếu một tia laser vào khu vực dao động mạnh nhất, rồi đo vùng diện tích đó, từ đó điều chỉnh dao động bằng cách đặt các vật liệu cách âm vào khu vực dao động mạnh nhất và tiến hành kiểm tra lại. Việc này làm tăng trọng lượng, do vậy không tiết kiệm nhiên liệu. Vì thế chỉ nên bổ sung một lượng nhỏ ở các vị trí quan trọng thay vì bổ sung một lượng lớn ở tất cả mọi vị trí.
Thay đổi tần số của tiếng ồn là một phương pháp khác để tạo ra các khoang hành khách yên tĩnh. Con người không thể nghe được những âm có tần số quá thấp hoặc quá rất, bởi vậy bất kì dao động nào có tần số nằm trong hai miền âm này sẽ không gây cảm giác khó chịu cho chúng ta. Bằng cách thay đổi độ cứng hoặc khối lượng của một bộ phận, tần số dao động của tiến ồn sẽ thay đổi theo.
Khi loại tiếng ồn cơ học giảm dần thì tiếng ồn do gió lại trở lên rõ ràng hơn. Tiếng ồn do gió là âm thanh của không khí lướt qua các trụ của kính chắn gió, gạt nước và gương. Bằng việc thay đổi góc độ, vị trí hoặc làm trơn các mép sẽ làm giảm sự va đập của gió với xe, tuy nhiên không thể loại bỏ nó hoàn toàn. Bạn vẫn có thể nghe thấy tiếng va đập của gió thậm chí ở một tàu lượn thân trơn.
Khe hở thông giữa bên trong và bên ngoài của xe là nguyên nhân tạo ra tiếng gió rít. Khi mở một phần cửa sổ, tiếng gió rít sẽ biến mất. Bộ phân làm kín kém, cửa chính và cửa sổ lắp không khớp là nguyên nhân chủ yếu gây ra tiếng gió rít.
Cuối cùng, những tiếng gió rít xuất hiện khi gió lướt qua những khe hở trong thân xe: như khe hở ở cửa chính, khoảng trống giữa hệ thống treo hoặc mép cửa sổ. Để giảm những tiếng ồn này, có thể điều chỉnh thân xe sao cho khung trước luôn luôn ngang bằng hoặc cao hơn khung phía sau.
Phương pháp này làm giảm dòng không khí luồn vào trong các khe hở. Việc phát hiện ra loại tiếng ồn này có thể liên quan đến một số điều chỉnh về thân xe và việc dán thêm các tấm chắn. Nếu bạn chắn một khe hở, kết quả là tiếng ồn biến mất, lúc đó bạn đã tìm ra nguyên nhân thực sự của vấn đề.
Thế Hoàng
