Công việc đầu tiên nhưng khá quan trọng khi nghe thấy âm thanh lạ phát ra từ động cơ là kiểm tra dầu máy. Bổ sung thêm dầu nếu nó dưới mức quy định. Nổ máy và lắng nghe. Nếu tiếng ồn không hết cần kiểm tra áp suất dầu bằng cách quan sát đèn cảnh báo hoặc đồng hồ hiện thị trên bảng táp-lô.
Áp suất thấp báo hiệu động cơ đang gặp vấn đề nghiêm trọng, cản trở dầu bôi trơn hệ thống phân phối khí. Nguyên nhân do bơm dầu bị mòn hoặc hỏng, tắc lọc dầu. Hiện tượng độ nhớt tăng trong thời tiết lạnh cũng hạn chế sự di chuyển của dòng dầu.
 |
| Thiếu dầu có thể khiến động cơ kêu. |
Tiếng ồn phát ra từ con đội
Đây là chi tiết truyền lực trung gian giữa xu-páp với cam. Con đội mòn hoặc rỉ sét khiến nó làm việc lệch nhịp với cam và xu-páp tạo ra tiếng ồn. Đây cũng làm nguyên nhân làm tăng khe hở nhiệt.
Tiếng gõ do khe hở nhiệt lớn
Nếu vấn đề bôi trơn đã được loại trừ, nguyên nhân gây ồn khác có thể bắt nguồn từ khe hở nhiệt. Các chi tiết làm từ kim loại có xu hướng giãn nở khi nóng, để tránh hiện tượng bó cứng trong hệ thống phân phối khí người ta thường tạo ra khe hở nhỏ giữa đỉnh van và cò mổ. Bản thân các chi tiết sẽ bị mòn đi sau thời gian làm việc. Do đó nếu động cơ sử dụng con đội cơ khí, khe hở nhiệt phải được điều chỉnh định kỳ sau 50.000 km. Khe hở khoảng cách lớn có thể tạo ra tiếng ồn, va chạm liên tục xuất hiện giữa đỉnh van và cò mổ sẽ khiến chúng bị mòn nhanh hơn.
Để đo khe hở nhiệt, người ta sử dụng bộ thước lá gồm nhiều lá thép có độ dày khác nhau. Kích thước khe hở nhiệt phải tuân theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Lưu ý rằng nhiệt độ động cơ cũng ảnh hưởng tới giá trị điều chỉnh.
 |
| Con đội thủy lực khắc phục khe hở nhiệt trong cơ cấu phân phối khí. |
Động cơ sử dụng con đội thủy lực sẽ không cần điều chỉnh khe hở nhiệt. Bởi nó có khả năng tự động loại bỏ khe hở giữa các chi tiết, do đó động cơ làm việc êm hơn. Trường hợp này nếu máy có tiếng kêu lóc cóc, có thể con đội đã hỏng, một vài chi tiết (lò xo, cần đẩy) gặp sự cố hoặc cò mổ cần được điều chỉnh.
Tiếng đập mạnh trong động cơ
Đây thường là tin xấu, bởi tiếng đập mạnh thường do bạc cổ biên mòn hoặc lỏng. Sớm hay muộn ổ trục sẽ gặp sự cố hoặc bạc biên bó kẹt trục khuỷu hoặc cổ biên bị phá hỏng. Dù trong tình huống nào xảy ra thì đại tu máy là điều khó tránh khỏi.
Hư hỏng này có thể là hậu quả của việc sử dụng dầu có độ nhớt thấp, động cơ làm việc trong trạng thái áp suất dầu thấp, dầu nhiều cặn bẩn hoặc do việc tháo lắp động cơ không chính xác, gu-giông và bu-lông lắp máy lỏng.
Tiếng gõ khi tăng tốc
Đây có thể là hiện tượng kích nổ mà nguyên nhân là do van tái tuần hoàn khí xả EGR không hoạt động, bộ điều chỉnh đánh lửa sai, động cơ quá nhiệt, muội carbon đóng cạn trong buồn cháy hoặc sử dụng xăng có trị số oc-tan thấp.
Thế Hoàng
