Đến Việt Nam từ năm 1995, trải qua 20 năm hình thành và phát triển, toyota Việt Nam (TMV) vẫn được biết đến là một trong những hãng xe được yêu thích nhất tại Việt Nam. Để có được thành công này, một trong những bí quyết của TMV là áp dụng hệ thống Monozukuri - nghệ thuật sản xuất đến từ Nhật Bản.
monozukuri là một từ tiếng Nhật, trong đó “mono” có nghĩa là sản phẩm và “zukuri” có nghĩa là quá trình tạo ra sản phẩm. Tuy nhiên, Monozukuri không chỉ đơn giản là “tạo ra sản phẩm”, mà đây là một khái niệm chỉ việc cung cấp ý tưởng về một quá trình xây dựng tinh thần sản xuất, một hệ thống cùng các quy trình tiêu chuẩn để tạo ra một sản phẩm tốt. Khái niệm này cũng mang hàm ý thể hiện kỹ năng, tinh thần, niềm say mê và sự tự hào về khả năng thực hiện hoạt động tạo ra những sản phẩm chất lượng một cách tốt nhất.
 |
| Ảnh dây chuyền sản xuất. |
Ý nghĩa của Monozukuri không phải là hành động lặp đi lặp lại một cách vô thức, nó đỏi hỏi sự tưduy sáng tạo gắn liền với sự khéo léo, lành nghề của người lao động. Điều này chỉ có được sau một quá trình rèn luyện, tích lũy kinh nghiệm lâu dài trong thực tiễn, hơn là chỉ thông qua một chương trình học theo kiểu truyền thống. Trên khía cạnh đó, Monozukuri thực sự có tính chất nghệ thuật hơn, chứ không chỉ mang tính chất khoa học thuần túy.
Nhằm chia sẻ bí quyết này tới các doanh nghiệp Việt Nam và sinh viên kỹ thuật trong nước, giúp các doanh nghiệp tiếp cận, nâng cao năng lực sản xuất, để tạo ra những sản phẩm, dịch vụ chất lượng cao, phục vụ tốt nhất cho nhu cầu của xã hội; cũng như góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực cho Việt Nam, chương trình đào tạo Monozukuri ra đời vào năm 2005 bởi sự phối hợp giữa Toyota Việt Nam, Quỹ Toyota Việt Nam và trường Đại học Bách Khoa Hà Nội.
Khóa học tập trung cung cấp và chia sẻ các kiến thức liên quan đến hệ thống sản xuất Toyota (Toyota Production System -TPS), giảm thiểu lãng phí và cải tiến không ngừng, công việc tiêu chuẩn, quản lý chất lượng trong sản xuất tinh giản của Toyota và phương pháp tư duy tích cực trong giải quyết vấn đề.
Các khóa học đã được triển khai theo hình thức học viên đóng vai trò trung tâm tham gia các thảo luận nhóm, bài tập tình huống, xác định các vấn đề ngay trong công việc thực tiễn sản xuất hàng ngày của công ty và đề xuất các giải pháp thích hợp. Trong khi đó giảng viên đóng vai trò là người cố vấn. Điều đặc biệt là học viên tham gia chương trình còn có cơ hội tham quan, học hỏi những kinh nghiệm áp dụng TPS tại TMV và các công ty đã áp dụng triển khai thành công hệ thống TPS này tại Việt Nam.
Trải qua 10 năm hình thành và phát triển, Monozukuri quy tụ 8 giảng viên chuyên nghiệp am hiểu TPS, tổ chức 31 khóa học cho gần 830 học viên, trong đó 526 học viên là các cấp quản lý của 123 doanh nghiệp, và hơn 301 sinh viên xuất sắc của các trường đại học kỹ thuật trên cả nước.
 |
| Chương trình đào tạo Monozukuri đã tổ chức thành công 7 khóa học cho 79 học viên đến từ doanh nghiệp và 68 sinh viên trên toàn quốc. |
Chương trình cũng đã thực hiện thành công 2 mô hình cải tiến thí điểm (Kaizen Showcase) tại Tập đoàn legroup và Công ty TNHH công nghiệp chính xác Việt Nam I (VPIC1) giúp các công ty này ứng dụng TPS thành công vào sản xuất và đã đạt được nhiều tiến bộ trong hoạt động quản lý sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp.
Theo TS Nguyễn Danh Nguyên -Viện trưởng, Viện Kinh tế và Quản lý - Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, điển hình như tại LeGroup, sau khi áp dụng mô hình cải tiến thí điểm (Kaizen showcase), doanh nghiệp đã đạt những kết quả rõ rệt, như đối với sản phẩm: giảm thời gian thay khuôn 61,5%, giảm lượng lưu kho 80%, giảm thời gian sản xuất một sản phẩm 60,5%, giảm 50% tỷ lệ sản phẩm lỗi, ngoài ra còn tăng hiệu quả sử dụng mặt bằng, tăng năng suất, nâng cao kỹ năng cho công nhân.
 |
| Khóa học phương thức sản xuất tinh gọn. |
Riêng trong giai đoạn năm 2014 và 2015, chương trình đào tạo Monozukuri đã tổ chức thành công 7 khóa học cho 79 học viên đến từ doanh nghiệp và 68 sinh viên trên toàn quốc. Trong đó, điển hình là khóa đào tạo Monozukuri với nội dung “Phương thức quản lý tinh gọn của Toyota" thực hiện tại Nhà máy VEAM Thanh Hóa với mục đích cung cấp cho các cán bộ quản lý sản xuất những kiến thức cũng như kỹ năng cơ bản về công việc tiêu chuẩn, 5S, an toàn lao động và Kaizen.
Trong thời gian 5 ngày từ 24 đến 28/11, khóa đào tạo Monozukuri - Hệ thống sản xuất TPS (LEAN) sẽ tiếp tục được tổ chức tại Đại học Bách Khoa Hà Nội với học viên đến từ các doanh nghiệp trong nước. Ngoài các kiến thức lý thuyết, học viên tham gia khóa học cũng sẽ được tham quan và tìm hiểu thực tế tại nhà máy sản xuất của Toyota Việt Nam. Ngoài ra, học viên còn được thực hành tại một trong những doanh nghiệp đã tham gia khóa học Monozukuri trước đó nhằm giúp các doanh nghiệp tiếp cận với những kiến thức thực tế, cũng như học hỏi kinh nghiệm từ những doanh nghiệp đi trước.
Để tiếp nối thành công của chương trình trong suốt 10 năm qua, chương trình đào tạo Monozukuri không ngừng cải tiến nội dung và nâng cao chất lượng đào tạo. Những sinh viên xuất sắc đến từ các trường đại học chuyên ngành kỹ thuật và môi trường được nhận học bổng Toyota hàng năm sẽ được tham gia khóa học miễn phí. Những sinh viên và doanh nghiệp khác cũng có thể tự do đăng ký tham gia qua các kênh truyền thông của chương trình như webiste chính thức monozukuri.edu.vn.
Minh Hy
