Hàng loạt các thương hiệu dầu nổi tiếng, với danh sách dài sản phẩm thường làm cho những người không chuyên choáng ngợp. Thậm chí ngay cả với dân nhiều năm trong nghề vẫn có thể nhầm lẫn giữa dầu máy nói chung và dầu dùng trên động cơ. Cũng gọi là dầu máy, nhưng dầu động cơ phức tạp, cần nhiều thử nghiệm và liên tục cải tiến để phù hợp hơn với xe.
Độ nhớt dầu thay đổi theo nhiều độ
Khi trời lạnh, dầu thường quánh lại, trông có vẻ đặc hơn. Khi nhiệt độ cao, chúng trở nên loãng bởi khi ấy độ nhớt thay đổi. Đây là thông số quan trọng nhất khi lựa chọn loại dầu phù hợp loại dầu phù hợp với động cơ. Hệ thống đánh giá độ nhớt do Hiệp hội kỹ sư ôtô Mỹ (SAE) phát triển. Giá trị độ nhớt ghi ngoài vỏ chai thường có 4 hoặc 5 ký tự, ví dụ: 10W-30. Hai chữ số đầu liền với ký tự “W” - Winter (mùa đông) là độ nhớt đo ở -18 độ C. Hai chữ số sau là độ nhớt khi dầu ở 100 độ C.
 |
| Ảnh minh họa. |
Quan điểm lựa chọn dầu độ nhớt cao để động cơ bền hơn là sai lầm. Động cơ đời cũ sử dụng dầu độ nhớt cao, nhưng loại mới lại sử dụng dầu độ nhớt thấp. Các linh kiện chế tạo ngày càng chính xác, khe hở giữa chúng nhỏ hơn loại cũ. Nếu dùng dầu độ nhớt cao cho động cơ mới, lúc làm việc ở chế độ lạnh (mới khởi động, nhiệt độ động cơ thấp) dễ phát sinh hiện tượng bôi trơn không đầy đủ - dầu không đi tới tất cả các khu vực khe hở hẹp. Một lợi thế khác của dầu độ nhớt thấp là cản thấp, động cơ chạy tiết kiệm nhiên liệu hơn.
Tuy vậy, nếu xe đã đi nhiều, khe hở giữa các chi tiết lớn thì việc sử dụng dầu độ nhớt cao lại là lựa chọn khôn ngoan bởi chúng làm tăng độ kín của bộ hơi, dễ tạo ra trạng thái bôi trơn thủy động lý tưởng. Đây cũng là một trong những lý do dẫn đến việc thay dầu định kỳ, vì sau thời gian sử dụng độ nhớt của dầu giảm dần.
Thời điểm thay dầu phù hợp
Khuyến cáo về chu kỳ thay dầu của các hãng xe không đồng nhất. Người ta thường thay dầu sau mỗi 5.000 km với lý do để động cơ bền hơn. Nhưng điều này đôi khi lại lãng phí vì không thai thác hết tuổi thọ sử dụng của dầu. Một vài hãng sản xuất xe và các nhà bảo vệ môi trường lại khuyên nên thay khi xe đạt 16.000 km.
Câu trả lời đầy đủ cho vấn đề này là phụ thuộc vào cách lái xe. Nếu hiếm khi chạy quá 16 km trong mỗi lần sử dụng (thời gian không đủ nhiệt để làm sôi nước ngưng tụ) hoặc thường xuyên khởi động khi dầu nguội (trạng thái các chi tiết mài mòn nhanh) thì chu kỳ thay cần được rút ngắn hơn. Trong trường hợp xe chạy thường trên 32 km trên đường trường, thì quãng đường xe chạy giữa hai lần thay có thể kéo dài hơn so với khuyến cáo.
Thế Hoàng
