Bộ láp trên xe tay ga hiểu đơn giản là việc thay đổi vòng tua từ máy xuống bánh xe. Bất kỳ loại xe nào từ xe số đến xe tay ga và ngay cả xe hơi đều có hệ thống này. Hệ thống là một loạt các bánh răng lớn nhỏ ăn khớp với nhau nhằm mục đích thay đổi vòng tua truyền động của hệ thống máy đến bánh xe theo tốc độ cố định. Trong bộ láp tất cả các thành phần như bánh răng, vòng bi, trục, thiết bị làm mát, bôi trơn, và lốc cố định đều có vai trò quan trọng.
Tuy nhiên trong cơ khí, tất cả các sai số đều có thể xảy ra, điều này dẫn đến sự dao động không muốn có ở các bánh răng khi truyền động cơ còn được gọi là dao động rung giữa các bánh răng. Cơ cấu rung gây ra rung động áp lực (hay còn gọi là âm thanh) trong không khí xung quanh. Điều này có thể được hình dung giống như nguyên tắc hoạt động của còi hoặc kèn, bất kỳ sự dao động nào trong không khí cũng tạo ra tiếng ồn. Dao động càng lớn thì tiếng ồn càng to.
 |
Như vậy nguyên nhân của hú láp là do lỗi kỹ thuật. Lỗi kỹ thuật ở đây gồm khâu thiết kế gia công không chuẩn xác, bị sai số nhiều ở các nhông truyền hoặc do chất liệu không tốt, dễ bị mòn. Đối với xe mới, nguyên nhân chính được xác định có thể là do chất lượng gia công bánh răng không tốt cộng với việc sử dụng chất liệu không đạt tiêu chuẩn, quá mềm và dễ mòn dẫn tới vận hành một khoảng thời gian ngắn làm cho bánh răng bị khuyết, mòn không đều, bị quăn không còn ăn khớp với nhau chuẩn, dẫn tới bị trượt và rung khi xoay ở tốc độ cao tạo tiếng hú.
Đối với các xe đã được sử dụng một thời gian thì nguyên nhân có thể do nhớt láp kém ít bôi trơn kèm quá nóng, tải quá nặng và đặc biệt là nước vào nhớt láp… Tuy nhiên, sự rung động giữa các bánh răng chắc chắn là phải có, nhưng nếu chuẩn thì sẽ phát ra tiếng hú rất nhỏ còn nếu bị lỗi thì tiếng khá rõ, đặc biệt là khi đi sát lề hoặc con lương, tiếng hú gió sẽ bị vọng lại.
Để khắc phục hiện tượng này cách tốt nhất là thay bộ láp khác, tuy nhiên cách này tốn kém và rủi ro cũng rất cao. Vì nếu một bộ láp trong xe đã không hoàn thiện thì thay láp khác sau một thời gian sử dụng khả năng tái hú khá cao.
Còn một cách khác là xẻ rãnh, nhưng khá khó khăn khi không có máy móc chuẩn. Đồng thời cách này cũng phát sinh nguy cơ tiềm tàng của việc cong răng khá mạo hiểm.
Bạc đạn hoặc cố định trục cũng là những cách làm phổ biến, tuy nhiên khả năng khắc phục và tái hú cũng còn tùy xe có thể làm được hay không.
 |
Cuối cùng, để bảo trì bộ láp và khắc phục một phần hú láp là sử dụng nhớt láp đúng chuẩn. Nhớt láp là chất bôi trơn thường được kết hợp với một mùi lưu huỳnh mạnh đó là chất phụ gia chứa những cực áp EP. Độ nhớt cao đảm bảo truyền của chất bôi trơn trong suốt quá trình quay của bánh răng, loại bỏ không khí lưu chuyển giảm tiếng hú gió khi các bánh răng hoạt động.
Độc giả Phan Bảo Trung
