Dù thị trường xe hơi Trung Quốc đang dần sụt giảm nhưng giá xe hạng sang vẫn cao hơn 2-3 lần so với ở Mỹ, bởi những rào cản về thuế, phí. Khoảng 7 năm trở lại đây, những nhà xuất khẩu ở mỹ mua rất nhiều xe để vận chuyển tới bán ở Trung Quốc và các nước châu Á khác.
Hầu hết số xe mà các công ty này mua là xe sang, SUV chạy động cơ diesel, và luôn luôn sơn màu đen. Một chiếc X6 bán giá 60.000 USD ở Mỹ sẽ có giá tới 170.000 USD tại thị trường xe nhập không chính thức Trung Quốc. Ford Raptor giá 50.000 USD ở Mỹ cũng đội thành 140.000 USD tại Thượng Hải. Nga và Brazil cũng là những điểm đến màu mỡ của các đại lý xuất khẩu, nhưng Trung Quốc luôn ở đỉnh cao.
 |
Thetruthaboutcars cho biết, ước tính mỗi năm tại Mỹ có khoảng 35.000 xe lên container và vận chuyển tới nước ngoài. Các hãng xe cấm đại lý của mình bán xe cho đại lý xuất khẩu bởi họ không muốn mất thị phần ở những nơi như Trung Quốc và có thể dẫn tới việc hãng giảm nguồn cung xe sang từ trụ sở chính tới thị trường Mỹ.
Các hãng xe áp dụng các mức hình phạt và chính sách lên đại lý để nỗ lực ngăn chặn xu hướng kinh doanh này. Hầu hết các hãng xe sang hạn chế lượng xe mà đại lý có thể xuất khẩu, quãng từ 3-5% doanh số hàng năm. Trong 6 năm qua, tổng số tiền mà các hãng xe sang ở Mỹ phạt đại lý của mình lên tới 40 triệu USD.
Đa phần các hãng yêu cầu đại lý buộc khách hàng của họ ký vào bản thỏa thuận "Không xuất khẩu" (Non-Export). Với BMW, nếu khách hàng của đại lý không xuất khẩu xe trong 2 năm kể từ ngày mua, hãng đồng ý trả cho đại lý khoản tiền 15.000 USD. Nhưng thực tế việc này rất khó, bởi lẽ hãng hay đại lý không thể cấm khách hàng của họ làm gì với xe đã mua.
Hãng xe có trong tay một danh sách những nhà xuất khẩu xe hơi quen mặt để tránh bán hàng. Vì thế các nhà xuất khẩu lại thuê những "người mua bù nhìn", đứng ra thay mặt để giao dịch với khoản hoa hồng từ khoảng 500-5.000 USD cho mỗi lần mua xe.
Các đại lý có thể không bán xe cho khách hàng mà họ nhận thấy có thể là nhà xuất khẩu, nhưng cũng từ vấn đề này, họ có thể bị kiện vì phân biệt đối xử với theo những đạo luật, ví như ở California là Unruh Act.
"Chúng tôi có luật liên bang, luật từng bang, luật địa phương, và bây giờ là luật của BMW nữa", giám đốc bán hàng một đại lý BMW ở California cho biết. Luật của hãng không nói cụ thể đại lý cần làm gì, nhưng "họ có thể khiến chúng tôi phải điêu đứng".
Trong khoảng 2013-2015, Bộ Anh ninh nội địa Mỹ và Cơ quan mật vụ phát hiện hàng chục vụ gian lận sử dụng người mua bù nhìn để xuất khẩu xe sang đi nước ngoài, có người bị kết án tới 27 tháng tù với trường hợp giả mạo danh tính và trốn thuế khi xuất khẩu 154 xe sang.
Đức Huy
