Hãng xe lớn thứ hai thế giới đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản ngày 1/6. New York Times đã mời Micheline Maynard, người từng viết những bài về công nghiệp ôtô cùng Ron Lieber, bình luận của tờ Your Money và Tara Siegel Bernard, phóng viên chuyên về mảng tài chính, trả lời độc giả.
General Motors không còn hoạt động kinh doanh?
Không! Tập đoàn này đang tái cấu trúc theo Điều 11 của Luật bảo vệ phá sản Mỹ. Luật cho phép các công ty bán tài sản của mình, cơ cấu lại nợ, hủy hợp đồng và đóng cửa các đơn vị. Tới khi nào công ty cảm thấy đủ điều kiện thoát khỏi tình trạng phá sản, họ có thể khôi phục dưới pháp nhân mới.
Thời gian đó là bao lâu?
Các quan chức cao cấp của Nhà Trắng cho rằng mất khoảng 60 đến 90 ngày. General Motors dự định áp dụng mục 363 trong luật để bán tài sản, thoát khỏi các nghĩa vụ pháp lý và cơ cấu lại nợ, nhằm tạo ra một phiên bản mới.
 |
| Hummer đã bị bán cho hãng xe Trung Quốc. Ảnh: AP. |
Ngày 1/6, tòa cho phép Chrysler bán tài sản của mình cho Fiat chỉ một tháng sau khi hãng này nộp đơn xin bảo vệ phá sản. Phần còn lại của Chrysler vẫn nằm dưới quyền giám sát trong vài tuần nữa. Trường hợp của Chrysler khá đặc biệt. Thường thì trạng thái bị giám sát kéo dài lâu hơn.
Ai là người quyết định về các mẫu xe mới của GM?
Vẫn là họ. Nhưng Ban cố vấn của Tổng thống Obama vừa tuyên bố tiêu chuẩn môi trường hết sức nghiêm ngặt để khuyến khích các mẫu xe tiết kiệm xăng như hybrid và xe điện. Do đó, có thể hiểu GM sẽ chịu sự chi phối lớn từ các quan chức chính phủ.
Số phận các đại lý?
Điều 11 cho phép GM hủy các hợp đồng nhượng quyền thương mại với các đại lý. Theo kế hoạch, 1.100 đại lý sẽ bị loại trong vòng 18 tháng tới. Số lượng có thể còn nhiều hơn. Đại lý có thể đâm đơn kiện nhưng kết luận cuối cùng thuộc về thẩm phán. Trong thời gian chờ đợi, GM vẫn tiếp tục cung cấp xe.
Có sự khác biệt lớn nào giữa hai trường hợp GM và Chrysler?
Chrysler đạt được thỏa thuận bán tài sản cho Fiat trước khi nộp đơn phá sản. GM thì vẫn đang cơ cấu lại những gì mình có, gồm cả khoản tiền viện trợ của chính phủ. Bộ Tài chính Mỹ dự kiến rót cho GM 30 tỷ USD. Vì vậy, sự ràng buộc là rất lớn.
Tương lai của các công nhân?
Với các công nhân không nằm trong nghiệp đoàn ôtô Mỹ UAW, GM có thể yêu cầu tòa án giảm lương ngay lập tức. Công ty có thể sa thải và đóng cửa văn phòng giống như khi chưa nộp đơn.
Còn với các thành viên nghiệp đoàn hoặc các tổ chức có ảnh hưởng khác, trừ khi công ty yêu cầu tòa án chấm dứt hợp đồng thì họ mới phải nghỉ việc. Tuy nhiên, UAW đã đạt được thỏa thuận vào cuối tuần trước. "GM mới" sẽ vẫn duy trì hợp đồng.
Trợ cấp lương hưu và chăm sóc sức khỏe sẽ ra sao?
Nhà Trắng tuyên bố trong trường hợp doanh số tăng, các khoản trên sẽ được chuyển sang công ty mới và không có thay đổi. Về luật, GM có quyền yêu cầu tòa cắt lương hưu. Nếu trường hợp này xảy ra, người lao động được nhận một khoản tiền lương (nhỏ hơn nhiều) từ văn phòng việc làm liên bang.
GM cũng có thể cắt trợ cấp chăm sóc sức khỏe với những ai không phải là thành viên nghiệp đoàn.
Còn các nhà cung cấp phụ kiện?
Nhà Trắng cho biết hợp đồng với các nhà cung cấp vẫn được duy trì. Họ sẽ có những chương trình hỗ trợ đặc biệt. Tuy nhiên, về luật thì các hợp đồng này hoàn toàn có thể bị hủy.
Hạn bảo hành của xe vẫn được giữ nguyên?
Đúng. Bộ Tài chính khẳng định thời gian bảo hành cho khách hàng mua xe GM và Chrysler trong thời gian tái cấu trúc vẫn được giữ nguyên. GM còn khẳng định thực hiện đúng theo hợp đồng. Nếu bạn có xe Saturn hoặc một thương hiệu đã bị khai tử, việc bảo hành sẽ được tiến hành ở các đại lý GM khác, do công ty chỉ định.
Những cổ đông hiện thời của GM phải làm gì?
Nếu có, hãy bán càng nhanh càng tốt. Cổ phiếu GM không còn giao dịch trên sàn chứng khoản New York kể từ 2/6. Nếu có quá ít, đừng bận tâm. Những ai có giấy chứng nhận cổ phần có thể bán trên eBay. Bạn có thêm ít tiền khi ai đó muốn mua để sưu tập.
Giá xe sẽ thế nào?
Trị giá những chiếc xe gắn một trong các thương hiệu mà tập đoàn này nắm giữ sẽ xuống nhanh chóng. Mức độ xuống giá tùy thuộc dòng xe, năm sản xuất, điều kiện kinh tế trong tương lai và liệu công ty có đủ khả năng thoát khỏi trình trạng phá sản.
GM vẫn tiến hành các đợt thu hồi xe?
Thật điên rồ nếu họ không làm. Nhưng chúng ta không thể khẳng định được vào lúc này. Có quá nhiều câu hỏi đang đặt ra và GM chắc chắn không thể trả lời hết. Mọi quyết định giờ đây đang nằm trong tay tòa án. Hãy theo dõi tình hình thường xuyên để có được thông tin cần cho bạn.
Trọng Nghiệp (theo NYTimes)
