Mục tiêu là khả năng tiết kiệm nhiên liệu, Roderick Smith ở Woonsocket, bang Rhode Island, mua một chiếc Volkswagen Golf mới hồi đầu năm và chọn bản động cơ dầu thay vì động cơ xăng. "Đó là chiếc xe yên tĩnh nhất tôi từng sở hữu", người đàn ông này nói.
"Yên tĩnh" và "dầu" là 2 từ thường không đi đôi với nhau. Khi người Mỹ nghĩ về ôtô chạy dầu, những thứ liên quan nhiều nhất sẽ là "ồn", "khói" và "chậm".
Nhưng điều đó đã thay đổi. Động cơ dầu ngày nay sạch không kém động cơ xăng, tiết kiệm nhiên liệu hơn và thậm chí có thể giúp chủ xe bỏ ra vài đồng nếu chạy xe trên quãng đường dài.
 |
| Gleen Miller, một kế toán về hưu hiện làm tài xế Uber bán thời gian ở Castro Valley, California, mua chiếc Chevrolet Cruze động cơ dầu trong năm 2014. Ảnh: New York Times. |
Xe động cơ dầu vốn do các hãng châu Âu cung cấp, khi khoảng một nửa số xe bán ra tại châu lục này sử dụng dầu để hoạt động, so với chưa tới 1% tại Mỹ. Với giá xăng cao hơn 6 USD mỗi gallon (gần 3,8 lít) tại Anh, bất cứ giải pháp nào có thể tiết kiệm nhiên liệu đều được hoan nghênh.
Dòng xe động cơ dầu của Audi về cơ bản tiết kiệm hơn 25% đến 30% so với các phiên bản chạy xăng, theo Scott Keogh, chủ tịch Audi Mỹ. Ví dụ, mẫu A3 chạy xăng động cơ 1.3 có mức tiêu hao nhiên liệu 10,23 lít/100 km đường nội thị và 7,13 lít/100 km đường quốc lộ. Trong khi bản dầu cho các mức là 7,6 và 5,47. Xe của các hãng khác cũng có mức chênh lệch tương tự.
Ngoài Audi, xe chạy dầu, kể cả dòng SUV, có số lượng đang tăng dần ở cả những hãng khác, như BMW, GM, Jeep, Mercedes, Porsche và Volkswagen. Mazda cho biết họ sẽ đưa ra phiên bản dầu của mẫu sedan Mazda6 tuy chưa có thời điểm cụ thể. Land Rover cũng có kế hoạch bán 2 phiên bản dầu của Range Rover vào mùa thu năm nay.
Đến Chevrolet, một thương hiệu lý tưởng hóa với động cơ xăng V8, cũng nhập cuộc. Hãng này có một phiên bản dầu của mẫu sedan Cruze và đã bán được 9.000 xe kể từ tháng 5/2013, là một phần của một lượng gần gấp đôi số xe chạy dầu bán ra tại Mỹ từ 2010, với tổng số 155.000 xe theo Kelley Blue Book.
Ngoài tăng khả năng tiết kiệm, thế hệ động cơ dầu ngày nay còn có mô-men xoắn cao hơn so với động cơ xăng cùng dung tích, tức khả năng tăng tốc sẽ nhanh hơn từ vị trí đứng yên. Điều này cũng có nghĩa những người đi xe SUV, vốn thích kéo theo thứ gì đó sau xe, cũng sẽ được lợi.
Động cơ dầu có xu hướng nén nhiên liệu hơn động cơ xăng. Với trục khuỷu được gia cố, piston lớn và nặng hơn, động cơ dầu "dường như bền hơn", Mike Siegrist, một trợ lý giám đốc kỹ thuật dòng động cơ dầu Cruze cho biết.
Còn Andrew Lindeman, một kỹ sư IT ở Denver, chạy một chiếc Volkswagen Jetta đời 2006 bản dầu, cho biết mức tiêu hao nhiên liệu khoảng 6,2 lít/100 km trong thành phố và 5,4 lít trên đường quốc lộ. "Chiếc xe thực sự thoải mái ở vòng tua máy thấp. Khi tôi lái một chiếc xe chạy xăng lên dốc, động cơ gào đến khiếp".
Vậy tại sao động cơ dầu tiết kiệm nhiên liệu, mức khí thải thấp và tăng tốc tốt hơn nhưng doanh số chẳng được như mong đợi tại Mỹ?
Giá xe là một lý do. Xe chạy dầu thường đắt hơn vài nghìn đô so với các bản động cơ xăng. Như mẫu Audi A3 bản dầu hệ dẫn động cầu trước đắt hơn 2.700 USD so với A3 động cơ 1.8 tương ứng. Và Chevrolet Cruze bản dầu cũng cao hơn 1.900 USD so với cùng mẫu nhưng chạy xăng.
Giá nhiên liệu là nguyên nhân khác. Dầu thường đắt hơn, có thể tới một USD so với xăng tính theo mỗi gallon. Các lý do của việc đắt hơn có rất nhiều: thuế phí, khả năng lọc thấp hơn hoặc tính cạnh tranh để sử dụng làm dầu đốt...
Góp phần làm giá dầu cao hơn, nhiều mẫu xe chạy dầu, để giữ mức khí thải thấp, phải có thêm loại chất hỗ trợ, có thể gọi là AdBlue, một dạng chất lỏng kiểm soát khí thải.
Tuy nhiên, không điểm nào trong những thực tế trên ngăn được Glenn Miller mua một chiếc Cruze chạy dầu vào năm 2014. Đã dùng qua một chiếc Cadillac Eldorado cũng dùng động cơ dầu vào những năm 1980, người đàn ông này biết rõ những khó khăn từng có với những xe chạy dầu thế hệ đầu tiên. "Chiếc xe là một chuỗi thất bại, nó là một thảm họa". Miller từng lái xe tới Los Angeles và không thể lên dốc ở tốc độ quá 56 km/h.
Nhưng Miller, một kế toán về hưu ở Califonia nhưng vẫn làm một tài xế taxi Uber bán thời gian, quyết định chọn Cruze bởi việc đổ đầy bình chiếc GMC Yukon đời 2007 để chở khách làm ông tốn 30 USD mỗi ngày, tức mất khoảng 15,7 đến 23,5 lít/100 km.
Với chiếc Cruze, giờ đây Miller chỉ cần khoảng "7,84 lít/100 km đường nội thị và 5,9 lít trên quốc lộ". Chi phí nhiên liệu giảm 1/3. "Tôi có thể lái xe đi xa hơn tới San Francisco và những khu vực phụ cận", tài xế Uber cho biết.
James Wolf, một giám đốc sản xuất đến từ Holden, bang Massachussetts, mất nhiều thời gian để lái xe qua lại giữa nơi ở và New York. Với quãng đường khoảng 113.000 km mỗi năm, anh cũng tậu một chiếc Cruze chạy dầu để giảm chi phí và "thân thiện với môi trường".
Dù tiết kiệm nhiên liệu, người Mỹ lại tỏ ra không ưa ôtô động cơ dầu. Nhưng họ có thể bỏ lỡ một khoản tiết kiệm không nhỏ nếu sử dụng trường kỳ. Viện Nghiên cứu Giao thông thuộc Đại học Michigan thực hiện nghiên cứu cho thấy một khi tổng chi phí sử dụng - gồm cả nhiên liệu, sửa chữa và giá trị thặng dư của chiếc xe sau một số năm - được tính gộp lại, thì xe chạy dầu lại nhiều lợi thế hơn xe dùng xăng.
Ví dụ, với quá trình 3 năm sử dụng, chủ chiếc Volkswagen Jetta tiết kiệm được gần 3.200 USD, trong khi chủ xe Volkswagen Golf tiết kiệm hơn 5.000 USD, theo nghiên cứu trên.
James Wolf, người đã mua một chiếc Cruze, tính ra chỉ mất trung bình 5,5 lít/100 km. Trên đường cao tốc, xe chỉ cần 4,6 lít/100 km. Con số này thật sự ấn tượng nếu so với chiếc xe anh từng sử dụng, Cadillac ATS đời 2013, là trung bình 9,4 lít/100 km. "Với những người giống tôi, thì dầu là lý tưởng", người đàn ông này kết luận.
Mỹ Anh
