Đối với người miền Bắc, mâm cỗ ngày Tết đóng vai trò rất quan trọng nên luôn được các gia đình chăm chút rất kỹ lưỡng. Mâm cỗ ấy thường có những món ăn quen thuộc như:
1. Bánh chưng
 |
| Bánh chưng. Ảnh: Vietq. |
bánh chưng tùy kích cỡ, vuông chằn chặn (nếu gói khuôn) hoặc hơi méo (nếu gói tay). Đa số nơi sử dụng nhân mặn, nhưng một số nơi cho thêm đường để tạo nhân ngọt. Các thành phần còn lại giống nhau, gồm nếp, đỗ, nhân thịt ba chỉ nhiều mỡ, hạt tiêu, có nơi cho thêm hành.
2. Dưa hành
 |
| Dưa hành. Ảnh: Tổ Ấm Việt. |
Dưa hành thường được sử dụng như một món gia vị ăn kèm với bánh chưng hoặc với các loại thịt nhiều dầu mỡ như thịt đông, thịt kho tàu, thịt luộc cho đỡ ngán. Vị chua dịu, cay nhẹ của dưa hành vừa giúp tăng hương vị vừa giúp cơ thể dễ tiêu hóa thức ăn.
3. Giò nạc, giò thủ
 |
| Giò nạc còn gọi là chả lụa. Ảnh: Citinews. |
Mâm cỗ cổ truyền của người miền Bắc không thể thiếu giò, chả. Món ăn này luôn được đặt ở vị trí trung tâm trong bàn tiệc.
4. Thịt đông
 |
| Thịt đông. Ảnh: Nauanngon. |
Thịt đông là món đặc trưng của người Bắc bộ. Trong không khí se lạnh, thịt đông trở nên ngon và hấp dẫn hơn. Món này được làm từ thịt lợn ba chỉ (có thể thay bằng gà) cộng thêm một mảng bì lợn. Tất cả đều được ninh nhừ. Sau khi nấu xong, lấy nồi thịt ra khỏi bếp và đặt ở ngoài sân, đậy kỹ cho món ăn thu lấy cái rét mướt của đất trời vào đêm. Đến sớm hôm sau đã có nồi thịt đông đẹp mắt. Giữa tiết trời se lạnh, thưởng thức món thịt đông mang lại cảm giác ngon miệng và hấp dẫn đến lạ.
5. Nem rán
 |
| Nem rán. Ảnh: Vietnamonline. |
Nem rán một món ăn không chỉ quen thuộc trong bữa cơm gia đình hàng ngày mà còn là món không thể thiếu trong mâm cỗ Tết truyền thống miền bắc. Những miếng nem được chiên vàng với lớp vỏ ngoài giòn rụm, nhân bên trong có thịt, trứng, mộc nhĩ, giá thơm mềm. Nước chấm nem rán phải pha chế thật ngon, khéo điều hòa các vị mặn, ngọt, chua, cay quyện vào nhau cho đậm đà tròn vị.
6. Canh măng khô
 |
| Canh măng khô. Ảnh: yeutretho. |
Măng khô làm trung hòa vị béo của thịt lợn, tạo nên vị ngọt thanh mà không ngấy cho món ăn cổ truyền này.
7. Canh bóng thả
 |
| Canh bóng thả. Ảnh: Tổ Ấm Việt. |
Canh bóng không chỉ ngon mà còn hấp dẫn thực khách bởi màu sắc sinh động: Đỏ của cà rốt, xanh bông cải xanh và đậu Hà Lan, trắng trong của bóng bì, nâu sậm của nấm hương, vàng của chả cá...
8. Gà luộc
 |
| Gà luộc. Ảnh: Tổ Ấm Việt. |
Món gà luộc để cúng trong đêm Giao thừa và ngày đầu năm mới. Người ta tin rằng món ăn này dâng lên đất trời ngày đầu xuân sẽ mang đến một khởi đầu thuận lợi, vạn phúc đong đầy. Khi ăn những miếng thịt gà có màu vàng tươi, rắc thêm lá chanh thái nhỏ chấm với muối tiêu chanh ớt tạo nên một hương vị đặc trưng.
9. Chè kho
 |
| Chè kho. Ảnh: Tổ Ấm Việt. |
Đây là món ăn ngày Tết ở miền Bắc, quen thuộc nhất với người dân Hà Nội. Chè kho rất giản dị trong việc kết hợp nguyên liệu, chỉ cần đậu xanh, vừng trắng và đường cát là có thể nấu thành nồi chè. Chè có một hương vị đặc biệt thơm thơm mùi của đỗ xanh, chút thoang thoảng của nước hoa bưởi ăn vừa mát vừa mềm mịn tan ngay trong miệng.
Lê Hà Ngọc Trâm
