Mâm ngủ quả cũng là một trong những thứ không thể thiếu vào ngày Tết cổ truyền. Theo quan niệm cổ xưa, nhìn chung, mâm ngũ quả mang ý nghĩa là sự sống sung túc, may mắn và phú quý.
Mâm ngũ quả của người miền Bắc thường gồm: chuối, bưởi, đào, hồng quýt hay chuối, ớt, bưởi, quất, lê. Có thể thay thế bằng cam, táo, lê, lê-ki-ma… Nói chung, người miền Bắc không có phong tục khắt khe về mâm ngũ quả và hầu như tất cả các loại quả đều có thể bày được, miễn là nhiều màu sắc.
Mâm ngũ quả người miền Nam gồm mãng cầu Xiêm, dừa (hay dưa), đu đủ, xoài, sung, với ngụ ý "cầu sung (túc) vừa đủ xài" . Đôi khi thêm trái dứa (người Nam gọi là "thơm") và thường là phải có một cặp dưa hấu để riêng bên cạnh. Theo nhiều người chia sẻ, khác với người Bắc là gia đình người miền Nam thường kiêng kỵ thờ quả có tên mang ý nghĩa xấu nên mâm trái cây của họ không có chuối (vì âm chuối đọc như "chui nhủi", ngụ ý thất bại), cam ("quýt làm cam chịu"), lê ("lê lết"), táo (người Nam gọi là "bom"), lựu ("lựu đạn") và không có cả sầu riêng, dù người Nam bình thường rất thích ăn sầu riêng, và không chọn trái có vị đắng, cay.
Mâm ngủ đặc biệt quan trọng như vậy, vì thế, khi đi mua quả thờ Tết, chị em cũng cần phải có sự lựa chọn kỹ nhé. Để quả vừa tươi, vừa để được lâu trong mấy ngày Tết… Dưới đây là một vài gợi ý cách chọn quả để chị em có thể tham khảo:
Bưởi
Để chọn được bưởi ngon ngọt, mọng nước, các bạn cần chú ý tới phần vỏ bên ngoài: da bóng, gai nở, trái tròn và khi cầm lên phải nặng tay. Nhiều người không để ý đến những nốt gai trên vỏ bưởi, nhưng đó chính là dấu hiệu giúp bạn nhận biết trái bưởi đó già hay non, bưởi càng già thì nốt gai trên vỏ càng lớn. Bưởi thờ nên chọn quả còn nguyên cuống sẽ đẹp hơn.
Để chọn được bưởi ngon ngọt, mọng nước, các bạn cần chú ý tới phần vỏ bên ngoài: da bóng, gai nở, trái tròn và khi cầm lên phải nặng tay (Ảnh minh họa)
Chuối
Chuối thờ Tết thường là chuối tiêu già quả nhưng vẫn còn xanh. Chuối thờ đẹp chị em phải chọn đều quả, mỗi nải chuối thưởng trên 20 quả, cong đều nhau như vật mới “ôm” được các hoa quả khác đặt trong lòng nó.
Không nên chọn chuối sắp chín, hoặc đã sắp đổi sang vàng vì khi thờ, sức nóng của hương nhang sẽ làm chuối chín rất nhanh và dễ bị rụng quả.
Người Huế không thờ chuối tiêu như người Bắc. Chuối thờ của người Huế phải là chuối cau, chuối mật mốc, mật lá, tốt nhất là chuối ngự, tức loại chuối ngày xưa các làng tiến vua. Chuối thờ là chuối chưa chín nhưng cũng không được xanh quá, lại phải tròn cạnh, không xây xát. Đắt hàng nhất là những nải chuối nhiều quả xòe ra tượng trưng cho bàn tay Phật che chở chúng sinh (Phật thủ), nên mỗi độ Tết đến, ai cũng muốn trên bàn thờ có một nải Phật thủ như thế.
Dứa
Lúc mua dứa, các bạn nhớ chọn quả to, mắt đều, màu hơi ngả vàng, dùng tay búng thấy chắc - ngọt, mọng nước đảm bảo sẽ là dứa ngon.
Lúc mua dứa, các bạn nhớ chọn quả to, mắt đều, màu hơi ngả vàng, dùng tay búng thấy chắc - ngọt, mọng nước đảm bảo sẽ là dứa ngon (Ảnh minh họa)
Cam
Chọn mua quả cam ngon sẽ có da bóng, cầm nặng tay. Phần vỏ cam, phía xung quanh cuống, dày và cao trong khi chính giữa núm lõm hơn so với xung quanh. Cam chín tự nhiên hơi vàng ở phần đáy, còn nếu chín đều ở các phần là cam chín do giấm.
- Cầm quả trên tay, thấy nhẹ là quả ít nước, xốp, khô. Không nên chọn cam màu vàng tươi, đã rụng cuống - biểu hiện của chín ép, sâu hại, ong chích... Nên chọn quả màu vàng mỡ gà, chiếm ít nhất 1/3 quả, da bóng láng, có đốm mờ, vỏ mỏng.
- Không chọn quả cam sành quá to, da sần sùi, vàng chóe một bên - quả bị rám nắng, nên vỏ dày, sượng khô, ít nước, không ngọt.
Quýt
Quýt đường ngon thì da căng, vàng bóng tự nhiên, bóp mềm tay và đàn hồi, không bị dập, cuống tươi, đầu đít nở đều.
Lưu ý, có những trái quýt bóng da, tươi cuống nhưng bạn bóp thấy hơi cứng, không đàn hồi, đó là những trái quýt non hoặc sượng - ít nước.
Mãng cầu
Chọn quả da vàng, láng, gai mềm, khoảng cách giũa các gai rộng.
Dưa hấu
- Hình dáng: Chọn dưa hấu có quả đủ dài, mình tròn đều, đầu đuôi tương xứng.
Chọn dưa hấu có quả đủ dài, mình tròn đều, đầu đuôi tương xứng (Ảnh minh họa)
- Vỏ dưa: Vỏ căng tròn, láng bóng, các xọc đen phải nổi rõ, dùng ngón tay cái ấn nhẹ vào vỏ thấy cứng là dưa ngon, tốt.
- Cuống dưa: nhỏ, héo khô lại là dưa già. Nếu cuống dưa héo mà do hái non thì cuống thường to, không teo nhiều.
- Núm dưa: tròn đều, hơi lõm xuống.
- Bên dưới dưa: Xem phần dưới quả dưa lớn hay bé (càng bé càng tốt). Đồng thời xem nó có lõm vào hay không, lõm và càng xâu thì càng ngọt. Nhưng với quả dưa hình cầu, nếu nó lõm sâu thì thường là quả đã chín quá, sẽ bị xốp.
- Phần dưa nằm tiếp đất: càng vàng càng tốt, nếu có xanh và hơi vàng là quả dưa còn non.
Xoài
Các bạn lưu ý khi chọn xoài, hãy chọn quả có da căng bóng, màu vàng sáng, không lấy quả thâm đen, vỏ nhăn, nhũn. Khúc đầu quả chín vàng, cứng, phần bụng phía dưới có một mắt, là hạt nhỏ.
Các bạn lưu ý khi chọn xoài, hãy chọn quả có da căng bóng, màu vàng sáng, không lấy quả thâm đen, vỏ nhăn, nhũn (Ảnh minh họa)
Táo
Chọn táo được đóng trong bao, túi. Vỏ loại táo này sạch hơn, ít bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí, thuốc trừ sâu và thuốc bảo quản.
Nên chọn loại táo được cấp giấy chứng nhận táo xanh vì ít nhất chúng được lựa chọn và qua kiểm định, đảm bảo hơn các loại táo thông thường khác.
Lê
Quả căng, cầm nặng mới ngon.
Đu đủ
Lựa quả già, màu hơi ngả vàng nặng trái, cuống còn tươi. Những quả như thế này khi thờ sẽ chín dần dần, trông vô cùng đẹp mắt.
Nho
Không nên chọn loại cuống khô, vỏ nhăn, bị rơi rụng nhiều, không còn nguyên chùm. Bạn nên chọn loại chùm lớn, trái to và mọng nước
Thanh long
Chọn trái có vỏ bóng đỏ sậm và mỏng.
Chúc chị em chọn được hoa quả ngon để có một mâm ngủ quả như ý trong ngày Tết.
(Tổng hợp)
Món ngon tại Bếp Eva:
