Các cụ xưa có câu: “Cam Canh, Bưởi Diễn, Hồng Xuân Đỉnh”. Nhắc đến 3 loại quả này là nhắc đến những địa danh nổi tiếng của Hà Nội. Nếu như bưởi Diễn ngon phải trồng ở đất Diễn thì cam Canh cũng vậy.
Cam Vân Canh, Hoài Đức, Hà Nội từ xưa đến nay trứ danh là loại quả ngon chỉ được trồng để tiến cung cho vua chúa. Nổi tiếng là vậy thế nhưng hiện giờ người Vân Canh lại không còn nhiều thiết tha với loại cây này bởi nó khó trồng, đó là chưa kể những rủi ro từ những điều kiện khác tác động.
Hiện nay, cam Canh lại được trồng chủ yếu ở Từ Liêm (Hà Nội), Văn Giang (Hưng Yên), Bắc Giang, Hòa Bình và một số địa phương miền Trung.
Cam Canh nổi tiếng ở Vân Canh, Hoài Đức, Hà Nội.
Cách chọn cam Canh ngon
Là một trong những gia đình ít ỏi trồng cam Canh ở Hoài Đức, Hà Nội, anh Nguyễn Đình Huân với kinh nghiệm 13 năm trồng cam sẽ chia sẻ những lưu ý khi chọn cam Canh ngon cho mọi người.
- Hình dáng, kích thước
Theo anh Huân, quả cam Canh ngon hạng 1 là những quả nhỏ bằng nắm tay bởi khối lượng quả nhỏ sẽ tích tụ được nhiều chất hơn, còn quả to là cam thuộc hạng 2, 3.
Trồng cam Canh rất khó, nếu năm trước cây nhiều quả thì năm sau phải dưỡng cây. Những quả cam Canh ngon là những quả nhỏ vừa phải, cầm chắc tay.
- Màu sắc
Màu sắc cam Canh tùy thuộc vào kỹ thuật chăm của từng nhà vườn khác nhau. Nếu cam được phun thuốc đúng thời điểm sẽ cho quả đều đẹp màu còn nếu cam phun sai thời điểm sẽ cho ra màu nám hoặc màu vàng.
Tuy nhiên, cam Canh ngon là những quả có màu đỏ pha vàng hoặc xanh lẫn vàng hay những quả bị rám.
- Vỏ
Cam Canh ngon hạng 1 là những quả vỏ nhẵn, rất mỏng, phần dưới hơi lõm, lộ những múi cam ở vỏ. Khi sờ vào quả cam mềm không cứng quá. Cuống quả đầy, ít lõm.
Nếu cam có những dấu hiệu trên vỏ sau đây, mọi người không nên mua:
- Sờ bằng tay thấy cứng đầu và cứng phần dưới.
- Cam có 2 màu: một nửa màu xanh đậm, một nửa màu đỏ pha vàng. Đây là những cây đang bị sâu bệnh tấn công. Phần múi cam bên đỏ pha vàng sẽ ngọt còn phần múi cam xanh sẽ nhạt, khô.
- Vỏ cam màu xanh là những quả bị sâu bệnh, ăn nhạt.
- Vỏ cam sần sùi không ăn được, khô nước.
- Sờ tay thấy quả nhũn là cam bị nẫu.
Đây là những quả cam Canh hỏng, cho chất lượng quả không ngon. Vì trồng cam Canh khó nên người làng Canh hiện giờ trồng cam không còn nhiều.
- Nhìn cây
Những cây cam lá hơi xạm sẽ cho quả ngọt hay những cây cam hơi yếu, lá héo cũng cho chất lượng quả không thể chê được.
- Hương vị
Cam Canh ngon thường chắc quả, có vỏ mỏng, múi căng mọng, mang vị ngọt đậm đà, thơm ngon.
Theo anh Huân cho biết, cam Canh ở những nơi khác không ngọt thơm bằng và không có hương vị đặc trưng riêng của cam vùng đất Hoài Đức nổi tiếng bao năm nay.
Cam Canh ngon thường chắc quả, có vỏ mỏng, múi căng mọng, sắc nước, mang vị ngọt mát, đậm đà, thơm ngọt.
- Giá thành
Nhìn bề ngoài không thể phân biệt được cam Canh ở Vân Canh hay cam Canh ở các địa phương khác. Chính bởi vậy ngoài những điểm nhận biết trên, giá thành cũng là điểm mọi người nên lưu tâm.
Cam Canh hạng 1 ở Vân Canh có giá từ 50 nghìn trở lên còn cam Canh ở các địa phương khác bán ngoài thị trường chỉ từ 30-40 nghìn/kg. Nếu mọi người muốn mua cam chuẩn, tốt nhất là xuống tận vườn và đặt mua từ sớm bởi số lượng cây cam tại làng Canh còn rất ít.
Bảo quản cam Canh
Theo anh Huân chia sẻ, nếu cam Canh không bị dập nát, có vết xước, để trong điều kiện khô ráo, thoáng sẽ bảo quản được hơn 1 tháng. Chính bởi vậy mọi người không nên lo sợ rằng cam phun thuốc bảo quản.
Hơn nữa, mọi người không nên lo sợ cam Canh Trung Quốc khi đang ở chính vụ vì cam Canh Việt hiện nay được trồng ở rất nhiều địa phương trên cả nước. Tuy nhiên ở mỗi vùng, cam Canh sẽ có những hương vị khác nhau và không thể sánh bằng cam Canh ở Vân Canh, Hoài Đức, Hà Nội.
Nhà anh Huân hiện trồng 300-400 cây, mỗi cây cho thu hoạch khoảng 10-20kg. Những năm thuận, gia đình anh thu về được 500-600 triệu chưa trừ chi phí.
Dấu hiệu nhận biết cam Canh Trung Quốc
Theo một vài chủ vườn cam Canh Việt Nam chia sẻ, cam Canh Trung Quốc sẽ có những dấu hiệu sau đây:
- Cam Canh Trung Quốc vỏ dày hơn, ruột rỗng hơn và nếu sờ thấy quả cứng thì rất dễ bị khô.
- Kích thước đồng đều nhau, to và dẹt hơn, màu sắc đẹp mắt, bóng bẩy.
- Cuống quả lõm khá sâu hoặc cuống bị rụng.
- Vị cam nhạt hơn, không ngọt, thơm.
