"Ta đi ta nhớ quê nhà. Nhớ canh xơ mít, nhớ cà dầm tương” - là 2 câu thơ đã được người dân biến tấu đi khi nói về những món ăn đặc biệt làm từ xơ mít.
Từ trước đến nay mọi người thường lãng phí vứt bỏ toàn bộ xơ mít mà không hề hay biết về những công dụng tuyệt vời của chúng với những món ăn có một không hai khiến các ông chồng phải tấm tắc khen ngon.
Xơ mít - món ăn "đưa cơm" của nhiều gia đình
Bày mâm cơm gia đình cho buổi trưa, ngoài những món: Cá cơm rim mặn ngọt, cà muối giòn, canh tép nấu rau, sọ lợn hầm chấm nước mắm tỏi ớt, chị Hiền (Trung Hòa, Cầu Giấy) bỗng sực nhớ ra món ăn khoái khẩu của bữa cơm hôm nay.
Chị nhanh chóng chạy xuống bếp bê đĩa xơ mít muối chua xào tiêu tỏi với gương mặt tươi cười rồi khoe cả nhà rằng mình phải chạy 4-5 quầy hàng mới mua được 5kg xơ mít về muối ăn dần.
Nhìn thấy món xơ mít của chị, ai cũng thích thú và tấm tắc khen ngon. Chồng chị nhanh chóng đỡ giúp chị đĩa xơ mít đặt vào mâm cơm rồi xuýt xoa “có món này thì đưa cơm phải biết”.
Xơ mít có thể được tận dụng để chế biến thành rất nhiều món ngon.
Chị Hiền cho biết, chị học được tuyệt chiêu chế biến xơ mít từ mẹ. Hồi nhỏ, mỗi lần ăn mít, chị thường nhặt xơ lại để cho mẹ muối. Cứ mỗi mùa mít đến, nhà chị lại có một hũ xơ mít muối to đùng trong nhà.
Chính bởi tuổi thơ gắn liền với món ăn thôn quê này nên khi ở thành phố, chị phải tìm khắp nơi mua xơ mít về muối.
"Để chế biến được các món ăn ngon thì phải chọn xơ dày, vàng của những quả mít dai. Chọn được xơ mít ngon về làm xơ mít muối, chiên giòn, nấu cá,…ngon khỏi phải nói”, chị Hiền chia sẻ.
Món xơ mít xào chay. Ảnh minh họa.
Theo chị Hiền, mỗi lần chị mua xơ mít giá rơi vào khoảng 5-10 nghìn/kg, có hôm tiện mua mít ở quầy hàng, chị còn được bà chủ ưu ái tặng cho cả bịch xơ lớn mang về.
Dẫu vậy, nhiều hôm chị vẫn phải chạy tất bật khắp nơi tìm mua, thậm chí phải dặn họ để dành cho mình bởi các quầy mít thường vứt hết đi sau khi nhặt múi xong.
“Xơ mít xé nhỏ, rửa sạch. Nước đun sôi cho muối mặn vừa đủ để nguội. Sau đó cho xơ mít vào nước muối sao cho ngập nước khoảng 3cm rồi lấy vỉ tre và đá đè trên mặt.
Khoảng 4 - 5 ngày sau xơ mít lên men và bắt đầu chua là có thể đem ra nấu canh, hoặc kho với cá tươi, hay xào với tỏi, tiêu, dầu phộng nguyên chất ăn với cơm rất ngon.
Nếu ai muốn cất để dành được lâu thì cho muối mặn hơn 1 chút để cọng xơ mít cứng lại. Lúc đó sẽ giữ được lâu mà không sợ hư.
Nấu món canh cá xơ mít cho thêm chút hành, ngò và tiêu nữa thì đảm bảo món canh ngon tuyệt, vừa khử được mùi tanh của cá mà nước canh lại ngọt đậm thơm mùi mít hay rang xơ mít muối với thịt ba chỉ cũng ngon hết nấc. Gia đình tôi, hễ ăn canh xơ mít là hết bay nồi cơm đầy trong chớp mắt”, chị Hiền chia sẻ.
Nộm xơ mít chua cay mặn ngọt.
Đang trong thời kỳ bầu bí bị nghiện món xơ mít muối, trong khi đó ở Hà Nội khó tìm mua nên mấy ngày nay chị Hằng (Cầu Giấy) “vật vã” trong cơn nghén. Chị phải bắt chồng tìm mua bằng được xơ mít về muối ăn cho nguôi “cơn thèm”.
Vậy là sau giờ tan sở, anh Trường - chồng chị Hằng lại “tất tả” chạy xe đến hết các quán để hỏi mua xơ mít. Thế nhưng chạy xe đến hơn 7h tối về nhà, anh cũng chỉ mua được quả mít dai cho vợ lấy xơ muối.
“Tìm mãi không được xơ mít mình phải mua mấy trái mít chín về để vợ lấy xơ muối. Biết ở Hà Nội khó tìm nên mình phải nhắn mẹ ở quê làm món xơ mít muối dự phòng gửi lên cho vợ ăn. Mình thấy vợ làm xơ mít muối, ướp, luộc đều ngon tuyệt cú mèo.”, anh Trường chia sẻ.
Xơ mít muối, ướp, luộc đều ngon.
Hội chị em "lùng sục" mua xơ mít
Theo chị Hương bán mít trên đường Nguyễn Xiển cho biết, gần đây rất nhiều người hỏi chị mua xơ mít. Thậm chí, có ngày chị được 2-3 người hỏi nhưng đành phải lắc đầu vì chị trót vứt đi trước đó.
“Hầu như ngày nào cũng có người hỏi tôi mua xơ mít để muối, nấu cá, có người mua tận 5-7 kg/ngày nhưng ai đặt tôi mới lấy xơ bán còn không mang về vứt xuống hồ cho cá, vịt nhằn. Thường một quả 5-6kg được khoảng 1kg xơ mít. Mít múi nhặt rồi tôi bán 50 nghìn/kg còn xơ mít tôi chỉ lấy 10 nghìn/kg thôi, coi như lấy tiền công nhặt với đủ tiền đi đường thôi”, chị Hương chia sẻ.
Một chị bán mít ở chợ Nghĩa Tân cũng cho biết: “Mọi người hỏi mua xơ mít nhiều lắm. Ở gần đây có chị ngày nào cũng hỏi tôi xơ mít để về làm nhút ăn. Thế nhưng tôi không bán, ai mua mít, tôi cho tất ý mà”.
Những quầy bán mít trên phố Hà Nội. Ảnh: Xuân Phương.
Không giống vậy, chị Ngọc bán mít ở đường Nguyên Hồng lại tranh thủ lúc rảnh rỗi nhặt xơ để muối ăn. Hôm nào nhiều quá, chị mới mang lọ xơ mít muối ra bày bán.
“Nhà tôi trồng mít nên đến mùa tranh thủ mang lên đây bán hộ gia đình. Cũng có nhiều người hỏi mua rồi xin xơ mít nhưng tôi không bán. Lúc rảnh rỗi tôi tranh thủ nhặt xơ mít để muối, nấu canh chua với cá. Xơ mít của nhà tự tay muối nên rất an toàn.
Có hôm muối nhiều ăn không hết tôi mới đem bán rẻ thôi, khoảng 20kg/kg đã vắt nước. Món này kho cá ăn cơm cứ gọi ngon hết thảy. Nhất là trời mưa có món này đưa cơm phải biết”, chị Ngọc cho biết.
