Không ít người tiêu dùng nghĩ rằng bữa ăn của mình đã đủ vì chỉ cần có mặt 4 chất quen thuộc là được. Tuy nhiên, theo chuyên gia chia sẻ thì chúng ta cần một chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất và việc linh hoạt lựa chọn tăng – giảm các nhóm chất như thế nào để giữ thân hình cân đối cần được cân nhắc dựa trên tiêu chuẩn, và tùy thuộc vào tình trạng cơ thể của mỗi người. Thực tế chỉ ra, dinh dưỡng không chỉ gói gọn trong việc có mặt các nhóm chất chính trong bữa ăn là được, mà còn cần sự phối hợp để tạo sự cân bằng giữa các nhóm chất này và đảm bảo phù hợp theo nhu cầu về dinh dưỡng của mỗi người, từ đó giúp duy trì một sức khỏe bền vững và tinh thần lạc quan trong cuộc sống.
Vậy công thức dinh dưỡng 4-5-1 là gì? Đây là nguyên tắc dinh dưỡng để xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng phải đạt được 4 yếu tố: cân đối giữa 3 nhóm chất sinh năng lượng, giữa đạm động vật và thực vật, chất béo động vật và thực vật, vitamin và khoáng chất, để đảm bảo tính đa dạng của bữa ăn cần kết hợp ít nhất 5 trong 8 nhóm thực phẩm để tăng sự chủ động trong việc làm mới thực đơn để tạo nên một bữa ăn cân đối dinh dưỡng và an toàn. Các nhóm thực phẩm bao gồm:
- Nhóm 1 - Lương thực: Gạo, mì ăn liền, ngô/bắp, khoai, sắn,… là nhóm thực phẩm cơ bản, là nguồn cung cấp năng lượng chủ đạo cho cơ thể.
- Nhóm 2 - Các loại hạt: Điển hình như các loại đậu (đậu phụ, đậu đen, đậu Hà Lan...), các loại hạt (như hạt điều, hạnh nhân, óc chó...) là nguồn cung cấp chất đạm thực vật tối ưu, nguồn cung cấp chất xơ tốt cho cơ thể.
- Nhóm 3 - Sữa và các chế phẩm từ sữa, cung cấp chất đạm động vật, can xi quan trọng cho quá trình hình thành và củng cố cơ xương.
- Nhóm 4 - Thịt các loại, cá và hải sản cung cấp chất đạm động vật, đặc biệt các axit amin cần thiết mà cơ thể không thể tự tổng hợp.
- Nhóm 5 - Trứng và các sản phẩm từ trứng là nguồn cung cấp chất đạm động vật, nhiều nhóm chất cần thiết cho cơ thể điển hình có thể kể đến như sắt. Vitamin A, E và B12...
- Nhóm 6 - Nhóm củ quả màu vàng, da cam, màu đỏ như cà rốt, bí ngô, gấc, cà chua hoặc rau tươi có màu xanh thẫm là nguồn cung cấp vitamin, chất khoáng chủ yếu cho cơ thể. Đặc biệt ưu tiên các loại rau có màu sẫm vì cung cấp nhiều dưỡng chất cho cơ thể.
- Nhóm 7 - Nhóm các loại rau củ quả khác như su hào, củ cải cung cấp vitamin, chất khoáng và chất xơ.
- Nhóm 8 - Dầu ăn, mỡ các loại là nguồn cung cấp năng lượng, Vitamin E, K và các a xít béo cần thiết. Cần lưu ý sử dụng kết hợp dầu ăn và mỡ lợn trong quá trình nấu nướng hàng ngày để đảm bảo duy trì sức khỏe tốt.
Áp dụng công thức này không chỉ đảm bảo cân bằng dinh dưỡng mà còn giúp chúng ta dễ dàng tạo được sự đa dạng cho bữa ăn hằng ngày của gia đình.
Một trong những lợi ích vượt trội của công thức 4-5-1 là khi hiểu rõ cách kết hợp các nhóm thực phẩm, không chỉ giúp bạn tạo ra những bữa ăn ngon miệng mà còn là chìa khóa để có một sức khỏe tốt. Với công thức 4-5-1, việc lên thực đơn hàng ngày sẽ trở nên đơn giản và thú vị hơn bao giờ hết. Dù bạn là một người nội trợ bận rộn hay một tín đồ của ẩm thực, bạn đều có thể dễ dàng tạo ra những bữa ăn ngon miệng, đủ chất mà không cần tốn quá nhiều thời gian. Hãy thử tưởng tượng, chỉ với một vài nguyên liệu quen thuộc, bạn có thể biến tấu thành vô vàn món ăn mới lạ, đáp ứng khẩu vị của cả gia đình. Cùng khám phá cách áp dụng công thức 4-5-1 cho cuối tuần này để bữa ăn gia đình thêm phần mới lạ và hấp dẫn nhé!
