Tết Đoan Ngọ (5/5 âm lịch) vốn có nguồn gốc sâu xa từ Trung Quốc nhưng khi về nước ta, nó đã được Việt hóa, trở thành Tết “giết sâu bọ” và thờ cúng tổ tiên.
Theo tục lệ, vào ngày này mọi người phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt bớt các loài gây hại cho cây trồng trên cánh đồng, trong đó nhiều loài sâu có thể ăn được và chúng được coi như là chất bổ dưỡng. Người ta tin rằng khi ăn món ăn đầu tiên trong ngày này thì sâu bọ, giun sán trong người sẽ bị chết hết.
Chính vì thế, hoa quả, bánh trái có nguồn gốc tự nhiên (những loại có vị chung là chua, cay, nóng...) là những đồ cúng không thể thiếu. Ngoài ra còn có các món ăn khác tùy theo tập quán của từng địa phương, khu vực.
Nhà chị Tô Hưng Giang (Hà Nội) cũng như mọi gia đình khác, trên mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ cũng có hương, hoa quả, bánh và rượu nếp cẩm.
Chị chia sẻ, về hoa, năm nay chị chọn sen trắng, tỏa hương thơm dịu và mang lại cảm giác thanh khiết. Về quả thì không thể thiếu mận và vải, nhưng để cho khác lạ và dễ ăn, chị chế biến vải thành món chè.
Ngoài ra chị bổ sung thêm măng cụt vì đây là loại quả ngon và được các thành viên trong gia đình ưa thích.
“Còn bánh thì là bánh gio (bánh tro), chuối ngào đường mật... chị vẫn chuẩn bị như mọi năm”.
Trong các món ăn chị chuẩn bị thì cơm rượu bếp, chuối ngào đường là chị tự làm. Chị chia sẻ, cơm rượu nếp là một trong những món ăn không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ của người Việt. Vì theo quan niệm người xưa, trong hệ tiêu hóa chúng ta thường có nhiều loại sâu bọ trú ngụ, nếu không diệt trừ bớt đi thì chúng sẽ sinh sản ngày một nhiều và gây tai hại. Người xưa thường dùng loại thức ăn có đủ vị cay, nóng, ngọt, chua, đắng để giết "sâu bọ" - những con giun, sán, ký sinh trùng trong cơ thể. Và rượu nếp hay cơm rượu nếp là món ăn hội tụ đầy đủ những vị như thế.
Với ý nghĩa như vậy nên chị muốn tự tay làm món cơm rượu nếp trong mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ để cho cả nhà thưởng thức.
Món cơm rượu nếp cẩm chị tự làm
Về cơ bản, mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ của gia đình chị Tô Hưng Giang đều theo đúng truyền thống, chỉ thay đổi chút ít để tạo cảm giác mới mẻ và sinh động.
Bánh tro và chuối ngào đường chị vẫn chuẩn bị như các năm trước
Để đổi mới, chị nấu món vải thành chè vải hạt sen
Món chuối ngào đường thơm ngon, hấp dẫn
Năm nay, chị còn chọn cả hoa sen trắng trong mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ để đem lại hương thơm thanh khiết
