Trao đổi với PV, chuyên gia văn hóa Nguyễn Đức Hiển cho biết, để tỏ lòng biết ơn, thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc, người dân sắm lễ vật cúng Táo Quân.
Chuyên gia văn hóa Nguyễn Đức Hiển khuyên, nếu cúng ông Công ông Táo mọi người cần kiêng kỵ những điều sau.
1. Làm lễ cúng ông Công ông Táo sau ngày 23 tháng Chạp
Thời gian cúng lễ Táo quân không quá nghiêm ngặt, có thể làm lễ từ ngày 21 tháng Chạp, nhưng nhất thiết không được làm lễ quá muộn. Từ 23h đêm ngày 23 tháng Chạp trở đi đã được tính sang ngày mới, nếu làm lễ cúng vào thời điểm này thì không đúng với phong tục, là điều kiêng kỵ khi cúng ông Công ông Táo không được quên.
Theo quan niệm dân gian, từ 12h trưa ngày 23 tháng Chạp là thời điểm các Táo bay về trời. Tuy nhiên theo thời gian thì quan niệm này cũng dần thay đổi, tùy theo điều kiện gia đình mà làm lễ cúng, vẫn có gia đình làm lễ vào tối ngày 23.
Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo. (Ảnh minh họa)
Tốt nhất là gia chủ nên sắp xếp công việc để làm lễ cúng trong khoảng thời gian phù hợp, có thể làm từ ngày 21 tháng Chạp đến trước 12h ngày 23 tháng Chạp.
Dâng cúng Táo quân những món như: Thịt chó, thịt vịt, thịt chim
Việc cúng lễ quý ở thành tâm, đồ cúng lễ 23 tháng Chạp không quá cầu kì nhưng cần sự chu đáo, tỉ mỉ để không bỏ sót điều gì. Mâm lễ cúng ông Công ông Táo có thể là lễ chay, cũng có thể là lễ mặn, tùy theo điều kiện gia đình. Tuyệt đối không dâng cúng Táo quân các món như thịt chó, thịt vịt, thịt chim.
2. Không đốt vàng mã quá nhiều
Theo quan niệm dân gian, các Táo ở đây là 2 Táo ông và 1 Táo bà, vì thế gia chủ cần chú ý chuẩn bị đủ 3 bộ mũ áo vàng mã cho 3 vị. Đồ vàng mã sẽ được hóa cho các vị thần linh sau khi lễ cúng hoàn thành. Vì vậy, không nên đốt quá nhiều vàng mã. Thông thường người dân sẽ chuẩn bị 3 con cá chép thật hoặc 3 con cá chép giấy để làm “ngựa” tiễn Táo về trời.
Chuyên gia văn hóa Nguyễn Đức Hiển.
3. Ném cá chép từ trên cao, ném cả túi nylon xuống hồ
Cũng không nên mua quá nhiều cá chép thật, nếu có ý định thả phóng sinh thì nên có kế hoạch từ trước để chọn nơi thả phóng sinh cho phù hợp.
4. Đặt mâm lễ tùy tiện
Nếu gia chủ có ban thờ Táo quân ở dưới bếp thì có thể đặt mâm lễ cúng ở đây, song vẫn cần có 1 mâm lễ nữa ở ban thờ chính, bởi theo quan niệm dân gian thì ông Công là thần Thổ công, cai quản đất đai trong nhà. Cúng ông Công ông Táo thì phải chú ý điều này.
Ngoài ra, xét theo ý nghĩa tâm linh thì việc cúng lễ phải được thực hiện ở nơi sạch sẽ, trang nghiêm nhất trong nhà. Bếp là nơi đun nấu, dù có lau dọn sạch sẽ đến mấy thì cũng vẫn là không gian sinh hoạt chung, không đủ trang nghiêm.
Ban thờ chính của gia đình là nơi thờ phụng các vị thần linh, đặt mâm lễ cúng ở đây mới thể hiện lòng thành kính của gia chủ với các vị thần linh.
5. Cầu xin tài lộc khi cúng ông Táo
Làm lễ cúng ông Công ông Táo mà cầu xin tài lộc, công danh, tình duyên là không phù hợp, không nên phát tâm cầu khấn những điều này.
