Cái tên giò lây được đặt theo nguyên liệu chế biến món giò này – thịt lợn lây. Làm giò lây đơn giản chỉ việc phết gia vị vào và cuốn lại rồi luộc nhưng giò tốn nhiều thời gian ở khâu luộc. Luộc kỹ giò mới ngon, mà mới đúng hương vị.
Để giò lây ngon phải chọn được miếng thịt, có nạc có mỡ thì giò mới không ngấy mà cũng không quá khô. Hơn nữa, miếng thịt phải dày thì khi cuốn lại phần giữa mới không bị hở. Nếu miếng thịt quá mỏng, khi cuốn giò phải nhồi thêm thịt vào giữa cho đầy. Ngoài thịt lây còn cần thêm các nguyên liệu: hạt tiêu, mộc nhĩ, gia vị.
Thịt lây sau khi rửa sạch thì trải lên miếng bao rứa đã được rửa sạch và cắt vuông vức, có lót tấm lá chuối. Cho gia vị, hạt tiêu phết lên phần thịt phía trên. Mộc nhĩ ngâm nước nóng, thái nhỏ và để vào giữa. Muốn cả giò thấm gia vị hơn có thể dùng dao khía vài đường và cho gia vị, hạt tiêu, mộc nhĩ vào.
Tiếp theo cuốn tròn miêng thịt lại thành cái giò, có hình tương tự giống cái giò lụa. Lưu ý, để giò đẹp cần biết cắt miếng thịt có chiều dài và chiều rộng vừa đủ để khi cuốn lại giò không to mà cũng không nhỏ quá, như giò lụa là vừa hoặc có thể nhỉnh hơn một chút. Phải là người khéo tay và có kinh nghiệm mới có thể cuốn được giò thành hình tròn, thành hình vuông hoặc chữ nhật.
Giò cuốn xong thì buộc thật chặt và cho vào nồi luộc như bình thường. Luộc giò lây phải mất 5-6 tiếng. Khi nước sôi thì đun lửa liu riu cho giò chín từ từ mà không bị nát. Giò chín thì vớt ra để nguội ăn mới ngon.
Giò lây ăn ngon nhất là với dưa hành muối chua ngày tết. Giò thơm mùi thịt, hạt tiêu, đậm đà và giòn giòn mộc nhĩ. Đây mà món ăn lạ miệng và rất thú vị. Ai đã từng một lần thưởng thức món giò này sẽ không thể nào quên hương vị độc đáo, hấp dẫn của nó.
Bài và ảnh Phương Lam