Trung bình mỗi tháng, nhà chị Đỗ Thị Thu Trang (phố Nguyễn Ảnh Thủ, phường Hiệp Thành, quận 12, TP.HCM) bán theo đơn đặt hàng của khách khoảng 4 - 5kg xà phòng handmade làm từ sữa mẹ. Ngoài xà phòng, chị Trang còn bán các loại tinh dầu, thảo dược, hoa, quả, rượu vang, cà phê, sữa tươi… Chị cho biết, khách đặt mua ngày càng đông nhưng vì là xà phòng handmade làm theo công nghệ nhiệt lạnh nên rất lích kích, công việc ngân hàng lại bận rộn nên chị chỉ có thể làm vào hai ngày nghỉ cuối tuần. Số lượng sản phẩm làm ra vì thế chỉ có hạn, không đủ để trả khách.
Xà phòng sữa mẹ có giá 300.000 đồng/ 100g, đắt gấp 3 lần các sản phẩm xà phòng handmade khác. Ảnh: NVCC
“Cày cục cả ngày may ra làm được 3 mẻ xà phòng, mỗi mẻ khoảng 1,6 kg. Nhưng không phải làm xong, cho xà phòng vào khuôn chờ nguội là giao hàng được cho khách ngay mà phải chờ 2 - 3 tháng để xà phòng bay hết xút mới ra sản phẩm an toàn và đảm bảo”, chị Trang chia sẻ. Theo chị, xà phòng làm từ sữa mẹ khá an toàn cho em bé, là sản phẩm dưỡng da tương đối hiệu quả cho phái đẹp nên được khách hàng chờ đợi, đặt mua nhiều.
Là hàng “hot” mà hiếm vì nguồn sữa mẹ rất ít, lại dễ hỏng nên việc bản quản sản phẩm này khá cầu kỳ. Do vậy, hầu hết các khách đặt làm loại xà phòng này là người đang nuôi con nhỏ có lượng sữa dư thừa, tận dụng gửi cho chị nhờ làm thành xà phòng để dùng trong gia đình và cho em bé. Nếu lượng sữa khách gửi còn thừa so với nhu cầu sử dụng, sau khi xin ý kiến chủ sữa, chị Trang mới dám lấy để làm cho các khách khác.
Xà phòng sữa mẹ hiện được một số địa chỉ tại Hà Nội và TP.HCM rao bán với giá 280.000 - 340.000 đồng/100g, đắt gấp 2 - 3 lần giá các sản phẩm xà phòng handmade làm từ các loại tinh dầu, hoa, quả, cà phê, rượu vang, thuốc bắc, muối khoáng… Lý giải cho mức giá vượt trội này, chị Trang cho biết, về công dụng, xà phòng sữa mẹ không gây kích ứng, dùng được cho cả những làn da nhạy cảm nhất, kể cả da các em bé sơ sinh.
Tuy nhiên, theo chị, hiệu quả làm đẹp của các loại xà phòng handmade khác cũng không thua kém xà phòng sữa mẹ. Thậm chí, một số loại làm từ thuốc bắc, muối khoáng, đậu xanh... còn hỗ trợ điều trị tốt một vài bệnh ngoài da như á sừng, vảy nến, viêm da, viêm nang lông, mụn… Loại xà phòng này đắt hơn là vì nguyên liệu quá hiếm, khó bảo quản, làm cũng cầu kỳ phức tạp, mất công hơn.
Một bánh xà phòng mới "ra lò" phải đợi 2- 3 tháng để xút bay hết mới an toàn cho sử dụng. Ảnh: NVCC.
Tranh thủ làm vào hai ngày cuối tuần, mỗi tháng, chị Trang bán đi các tỉnh từ Nam ra Bắc khoảng 5kg xà phòng sữa mẹ và các loại khác, chia thành vài chục bánh đủ hình dáng, kích thước, cân nặng 15g – 50g – 100g… Công việc làm thêm này giúp chị Trang thu nhập trung bình khoảng 12 - 15 triệu đồng/tháng, số tiền không nhỏ giúp chị mua sắm bỉm, sữa, quần áo cho con và cải thiện bữa ăn gia đình.
Chị Hồng Nhung (tập thể Thành Công, Hà Nội) tự hào khoe mình là “bò sữa chính hiệu” bởi không những dồi dào sữa cho con bú, mỗi tuần, chị còn vắt trữ đông được hàng lít sữa để dành. Nhưng sữa mẹ dù trữ đông đá ở nhiệt độ -5 độ C thì cũng chỉ để được tối đa 3 tháng. Bỏ thì tiếc nên chị Nhung quyết định gửi sữa cho một người bạn trên diễn đàn chuyên nhận làm xà phòng từ sữa mẹ.
"Con trai mình mới 3 tháng tuổi. Bình thường sợ các loại sữa tắm cho trẻ em vẫn chứa cồn, ảnh hưởng tới làn da nhạy cảm của bé nên mình chỉ dám tắm nước lá cho con. Tuy nhiên giờ mình có thể yên tâm vì con được tắm bằng chính sữa của mẹ. Mình gửi sữa trữ đông cho người ta làm, chia thành từng bánh nhỏ, làm thành nhiều hình thù con giống khác nhau rất đáng yêu. Con mình đã tắm hết một bánh 15g, da trơn láng, rất mềm mượt. Bỏ ra hơn 500.000 đồng để cả nhà dùng xà phòng an toàn lại tốt như vậy mình thấy chấp nhận được”, chị Nhung cho biết.
Chị Phương Thanh (Tứ Liên, Tây Hồ, Hà Nội) cũng kể, hai vợ chồng chị đều có làn da nhạy cảm, dễ kích ứng với nhiều loại sữa tắm trên thị trường. Chị đã thử mua nhiều loại sữa tắm đắt tiền, hàm lượng chất dưỡng da, tạo độ ẩm cao nhưng vẫn không cảm thấy ưng ý. Nghe giới thiệu của bạn bè, chị Thanh đặt mua xà phòng handmade làm từ tinh dầu và sữa tươi cho chồng và xin sữa thừa của em gái đang nuôi con nhỏ để làm xà phòng sữa mẹ riêng cho mình và hai con sử dụng.
“Mấy bánh xà phòng handmade này không thơm như các loại sữa tắm mình sử dụng, tắm xong mình còn thấy khá xít da. 1 - 2 lần đầu dùng xong mình định bỏ nhưng tiếc tiền nên cố dùng cho hết bánh xà phòng 50g. Sau hơn 2 tuần, mình khá ngạc nhiên vì da mình hoàn toàn không bị kích ứng, một số đám mụn cám trên mặt cũng mất dần”, chị nói.
Xà phòng handmade được tạo khuôn với nhiều hình thù khác nhau, trọng lượng 15 - 50 - 100g, được nhiều khách hàng tìm mua làm quà tặng hoặc dùng trong gia đình, cho trẻ nhỏ. Ảnh: NVCC.
Anh Phong, chồng chị Đỗ Thu Trang cho biết, hiện có 2 cách làm xà phòng handmade là làm nóng và làm lạnh. Làm nóng là cho các loại tinh dầu, mỡ động vật, sữa mẹ, xút trộn lẫn với nhau và nấu sôi ở nhiệt độ 40 độ C, đổ ra khuôn, chờ 2 - 3 tháng để xút bay hết là thu được thành phẩm. Tuy nhiên, riêng với xà phòng sữa mẹ, bản thân sữa mẹ nếu đun sôi sẽ không còn tác dụng. Do vậy, cách làm tốt nhất cho loại xà phòng này là làm bằng phương pháp nhiệt lạnh. Đây là phương pháp anh Phong học từ cách làm xà phòng handmade truyền thống của Nhật Bản.
Theo đó, người thợ sẽ nấu dầu béo từ dạng cứng thành dạng dung dịch lỏng ở nhiệt độ 100 độ C, sau đó tắt nguồn nhiệt. Dầu sẽ nguội rất nhanh nên phải nhanh tay cho xút, các loại tinh dầu, dầu thơm, cánh hoa, sữa mẹ vào khuấy đều tay. Sau khoảng 1 tiếng, dung dịch sẽ quyện vào nhau thành dòng chảy đều thì đổ ra khuôn, chờ từ 2 - 3 tháng cho xút bay hết là thu được thành phẩm. Sữa mẹ cho vào sau cùng và ở nhiệt độ vừa phải, đảm bảo giữ được thành phần dinh dưỡng, an toàn cho sức khỏe, hiệu quả trong làm đẹp.
Gia đình có nghề làm xà phòng handmade từ hơn chục năm nay nhưng theo chị Trang, để làm ra được sản phẩm xà phòng thủ công an toàn, chất lượng, người làm không chỉ phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình mà còn phải có kinh nghiệm lâu năm trong nghề. “Làm xà phòng bằng phương pháp nhiệt lạnh không cẩn thận còn bị hồi xút, hỏng cả mẻ hoặc nếu cố dùng sẽ ảnh hưởng sức khỏe chứ chả chơi", chị Trang cho biết.
Chị nói thêm, xà phòng handmade được làm phổ biến tại nhiều nước trên thế giới từ hàng trăm năm trước nhưng dần "thất sủng" do người dân lo ngại tính an toàn. Chỉ 2 - 3 năm trở lại đây, mốt làm xà phòng handmade mới rộ lên tại Việt Nam nhưng khách hàng cần phải cẩn trọng trong việc chọn nguyên liệu, phương thức làm để mua được loại an toàn.
