Trẻ em là lứa tuổi mà luôn khiến người lớn đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác, với năng lực tưởng tượng và sáng tạo vô hạn mà bé có được. Điều này có thể dễ dàng được thấy qua các bài tập ở các môn học mà thầy cô giáo giao cho đứa trẻ.
Cách đây không lâu, bài tập điền từ tiếng Việt để hoàn thành loạt câu tục ngữ của một học sinh tiểu học đã gây bão cõi mạng, bởi đáp án mà bé đưa ra quả thực “có một không hai”, và chỉ những đứa trẻ mới có thể suy nghĩ “bá đạo” như vậy.
Đọc xong bài làm của bé học sinh mà ai nấy cũng đều cười nghiêng ngả. Mặc dù, đây hoàn toàn là những câu tục ngữ rất quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày, tuy nhiên có thể đứa trẻ vẫn chưa kịp thuộc, hoặc lỡ quên nên đã “tự chế” ra những thành phẩm mới khác xa hoàn toàn bản gốc.
Ban đầu khi nhìn vào bài tập của bé học sinh, có vẻ như câu đầu tiên được nhóc tỳ hoàn thành cực kỳ chuẩn và suôn sẻ, cứ tưởng “đầu xuôi” thì “đuôi lọt”. Nào ngờ chỉ duy nhất câu đó đúng, còn sang câu tục ngữ thứ hai đến câu tục ngữ cuối cùng ai đọc xong cũng “quên luôn bản gốc” vì quá hài hước.
Tuy sai, nhưng nhiều người lại công nhận rằng có những đáp án đứa trẻ đưa ra nghe cũng khá hợp lý, và thuyết phục trong thực tế, như câu “ở nông thôn gặp nông dân”, “chị và em rất yêu thương nhau”, “lọt ngay xuống hố”.
Trên thực tế, dạng bài tập điền từ vào chỗ trống để hoàn thành câu đối với nhiều học sinh là không dễ. Đặc biệt là những trẻ chưa có sự hoàn thiện trong suy nghĩ, và sở hữu vốn từ vựng ít ỏi. Nếu không rèn luyện và trau dồi nhiều hơn, các bé sẽ gặp khó khăn dẫn đến kết quả học tập, thi cử không cao.
Chính vì như thế mà đối với các dạng bài tập điền từ, để giúp con học tốt thì bố mẹ có thể rèn luyện cho trẻ bằng những cách sau:
Thứ nhất, bố mẹ cần rèn luyện kỹ năng đọc và hiểu nghĩa từ cho trẻ. Điều này rất quan trọng vì để hoàn thành tốt bài tập điền từ, trẻ phải hiểu được ý nghĩa của từng từ và câu. Bố mẹ có thể đọc cùng con, thảo luận về nghĩa của các từ vựng trong bài, đồng thời yêu cầu con giải thích lý do lựa chọn một từ cụ thể nào đó, trẻ sẽ nắm vững kiến thức từ vựng và ứng dụng chúng hiệu quả hơn trong bài tập.
Thứ hai, bố mẹ cần hướng dẫn trẻ về các quy tắc chính tả khi viết. Các bài tập điền từ thường yêu cầu trẻ vận dụng kiến thức về kết hợp nguyên âm, phụ âm, cách viết đúng các vần, âm tiết. Vì vậy, bố mẹ cần giải thích rõ ràng các quy tắc này và hướng dẫn trẻ nhận biết, phân biệt chúng trong quá trình làm bài.
Thứ ba, bố mẹ cần rèn luyện kỹ năng suy luận, đoán từ cho trẻ. Trong nhiều bài tập điền từ, trẻ phải dựa vào ngữ cảnh, logic của câu để phán đoán từ phù hợp. Bố mẹ có thể khuyến khích trẻ suy nghĩ, phân tích câu, từ ngữ để đưa ra lựa chọn thích hợp. Điều này giúp trẻ phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề.
Thứ tư, bố mẹ cần tạo môi trường luyện tập tích cực cho trẻ. Việc chuẩn bị nhiều bài tập điền từ khác nhau, tạo không khí vui vẻ và khuyến khích con tích cực thực hiện sẽ giúp trẻ dần nắm vững kiến thức và kỹ năng cần thiết.
Cuối cùng, bố mẹ cần thường xuyên kiểm tra, nhận xét và giải thích cho trẻ. Việc chỉ ra những chỗ sai và giải thích lý do, đồng thời hướng dẫn con cách tự kiểm tra, chữa bài sẽ giúp trẻ rút ra được những bài học quý giá, từ đó hoàn thiện kỹ năng làm bài tập điền từ ngày càng tốt hơn.
Với việc kết hợp các giải pháp trên, bố mẹ sẽ góp phần rất lớn vào việc nâng cao khả năng hoàn thành các bài tập điền từ của trẻ.
Bên cạnh đó, để trẻ nâng cao vốn từ vựng tiếng Việt, có một số biện pháp sau đây mà cha mẹ có thể áp dụng:
- Đọc truyện, sách, báo hàng ngày: Cùng trẻ đọc, gợi ý trẻ đoán nghĩa từ ngữ mới. Giải thích ý nghĩa các từ mới, cách sử dụng chúng trong câu.
- Tương tác thường xuyên bằng tiếng Việt: Nói chuyện, hỏi đáp, thảo luận với trẻ bằng tiếng Việt. Khuyến khích trẻ phát âm đúng, sử dụng từ ngữ phù hợp.
- Chơi trò chơi từ vựng: Trò chơi liên quan đến nhận biết, phân loại, tìm kiếm từ ngữ. Tăng cường sự tò mò và hứng thú của trẻ với ngôn ngữ.
- Dạy từ vựng theo chủ đề: Chia nhóm từ theo lĩnh vực, hoạt động quen thuộc với trẻ. Giúp trẻ liên kết và ghi nhớ các từ có cùng chủ đề.
- Khuyến khích trẻ sáng tạo câu, đoạn văn: Trao đổi, thảo luận về những gì trẻ viết. Giúp trẻ sửa lỗi, tìm từ ngữ diễn đạt phù hợp hơn.
