Mặc dù Bộ GD-ĐT cấm dạy chữ trước cho trẻ vào lớp 1, nhưng những lớp học, lò luyện chữ vẫn ngang nhiên tồn tại.
Tâm lý "đám đông"
Chị Thu Hằng có con đang học trường mầm non tại quận Ba Đình, Hà Nội, đã cho con nghỉ học mầm non từ sau Tết để đưa cháu đi luyện chữ của một cô giáo ở gần nhà.
Chị Hằng cho biết: "Tôi nghe chị dâu có con hơn con gái tôi 1 tuổi kể, năm ngoái, chị không cho con học trước lớp 1 nên khi đi học chính thức, cháu không theo kịp các bạn cùng lớp. Hầu hết các em khi vào lớp 1 đều đã đọc thạo, viết đẹp và biết làm Toán trong phạm vi 10. Trong thời gian đầu đi học, không những cháu rất mệt mỏi trong học tập để theo kịp các bạn, mà chính chị dâu tôi cũng phải chạy "ma-ra-tông", vất vả để chăm cháu học. Lo con gái cũng như trường hợp của con chị dâu nên tôi cho cháu học trước chương trình lớp 1 từ tháng 2/2013".
Chị Ánh Nguyệt là công chức của một ngân hàng lớn ở Hà Nội, chia sẻ, sau những giờ làm việc, chị hay vào facebook hoặc những website có mục diễn đàn dành cho phụ huynh để tìm hiểu thông tin, cũng như chia sẻ những suy nghĩ của bạn bè về việc chăm sóc, dạy dỗ con cái.
Năm nay, con trai của chị Nguyệt cũng vào lớp 1. Chị đã tìm hiểu thông tin và lời khuyên của nhiều chuyên gia là không nên cho con học trước chương trình lớp 1. Tuy nhiên, nghe nhiều thông tin bạn bè nói rằng, cho trẻ học trước chỉ là chuyện nhỏ. Quan trọng hơn là để phụ huynh làm quen với cô giáo dạy giỏi, rồi dần tạo lập mối quan hệ thân thiết để xin cho con vào trường, lớp của cô, hay tạo dần mối quan hệ xin cho con vào những trường điểm, lớp chọn khác.
Biển quảng cáo dạy luyện chữ trước cho bé vào lớp 1 được trưng bày công khai
Tâm lý và kỳ vọng muốn con mình sau này có thể trở thành Nhà Toán học Ngô Bảo Châu thứ 2, thứ 3 trong tương lai, nhiều phụ huynh có điều kiện kinh tế khá giả, sẵn sàng đầu tư tiền của, thời gian và công sức lo cho con học thêm trước chương trình và chờ đợi những trường Tiểu học ở Hà Nội tổ chức thi đầu vào lớp 1.
Gia đình anh Tuấn Thành, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội đã cho con trai học trước chương trình lớp 1 từ tận tháng 9/2012 ở nhà cô giáo. Sau giờ học mầm non ở trường, vợ chồng anh Thành thay phiên nhau đưa cháu đi học thêm nhà cô giáo 3 buổi/tuần. Đến nay, sau gần 9 tháng học trước chương trình lớp 1, con nhà anh đã đọc được hết quyển Tập đọc lớp 1, chữ viết cũng khá đẹp và biết làm Toán từ 1 đến 10 rất nhanh.
Lớp học "chui"
Nắm bắt được tâm lý lo lắng, muốn con phải đọc thông viết thạo trước khi vào lớp 1, hiện nay, tại các thành phố lớn đã và đang có những lớp học thêm "chui".
Việc dạy thêm cho trẻ trước khi vào lớp 1 biến tướng dưới nhiều hình thức. Giáo viên thuê địa điểm dạy học ở gần trường mầm non và kết hợp với giáo viên trường mầm non đến chiều đưa các cháu sang học.
Tuần nào cũng vậy, cứ đến 15h, các cô giáo trường mần non thuộc một quận ở Hà Nội đều cho các cháu sang ngõ bên cạnh, gần với trường để học chữ trước. Cách thức đưa các cháu dưới dạng: có hôm cô giáo ở trường mầm non đưa sang, có hôm cô giáo dạy chữ sang đón. Khi học xong, cô giáo ở trường mầm non có thể sang lớp học đón các cháu trở về trường để đến cuối buổi chiều, phụ huynh đến đón hoặc có thể bố mẹ đến đón các bé ở ngay tại lớp dạy luyện chữ.
Các bé được đưa sang ngõ bên cạnh một trường mầm non ở Hà Nội để luyện chữ và học trước chương trình lớp 1
Qua tìm hiểu, phóng viên ngạc nhiên là địa điểm dạy học chữ này có những cô giáo không giảng dạy tại các trường Tiểu học thuộc quận có trường mầm non trên mà là đến từ những quận khác. Họ thuê địa điểm dạy học ở gần trường mầm non để dễ thu hút phụ huynh cho con theo học.
Với hình thức "kết hợp" với các cô giáo mầm non, các cô giáo dạy chữ trước khi vào lớp 1 đã thu hút được tương đối nhiều học sinh. Hiện mỗi lớp học của các cô có khoảng 15-20 em. Có những lớp học được mở từ tháng 9/2012.
Ngoài "chiêu" thức tổ chức dạy thêm trước trẻ vào lớp 1 ở gần trường mầm non và "nhờ" các cô trường mầm non đưa sang học thì hình thức tổ chức dạy thêm ở nhà các cô giáo vẫn khá phổ biến.
Là giáo viên đang dạy Tiểu học ở quận Hoàng Mai, Hà Nội nhưng ngoài giờ giảng dạy ở trường, cô giáo H còn tổ chức dạy chữ trước cho học sinh lớp 1 từ tháng 12/2012 với 2 buổi/tuần. Hiện nay, lớp của cô H đang dạy 1 lớp có 20 cháu theo học.
Trong vai một phụ huynh có con đang chuẩn bị vào lớp 1, phóng viên muốn nhờ cô H dạy chữ cho con và được cô H cho biết, nếu cháu bây giờ mới vào học thì sẽ không theo kịp so với các bạn. Cô H hẹn đến đầu tháng 6 tới sẽ tổ chức thêm lớp dạy chữ trước cho các cháu chuẩn bị lên lớp 1 với thời gian học từ 8-10h sáng, 3 buổi/tuần.
Giáo viên về hưu, không phải dạy lớp 1 cũng tham gia dạy thêm
Không giống như cô H đã mở lớp dạy chữ cho trẻ em từ năm 2012, cô giáo T đang dạy lớp 2 ở một trường Tiểu học, thuộc quận Thanh Xuân, Hà Nội vừa mở thêm lớp với thời lượng 2 buổi/tuần vào thứ Ba và thứ Năm ngay tại gia đình ở quận Ba Đình. Tranh thủ thời gian giảng dạy ở trường xong, cô T vội phóng xe về nhà để dạy cho con phụ huynh nhờ cô dạy chữ trước từ 17-18h30, với giá 30.000 đồng/buổi. Lớp mới của cô hiện có 4 em theo học.
Cô T cho biết thêm, ngoài lớp mới mở, cô đã mở lớp dạy học cho trẻ 3 buổi/tuần từ tháng 11/2012. Lớp học này có 7 cháu đang theo học.
Việc các cô giáo đang công tác, giảng dạy tổ chức học thêm khá nhiều nhưng hiện nay, tại Hà Nội còn diễn ra xu hướng các cô giáo đã về hưu tổ chức lớp học dưới dạng thuê sinh viên tốt nghiệp ĐH, CĐ về giảng dạy cũng có.
Cô giáo L về hưu đã 5 năm nay. Để có thêm thu nhập, cô mở lớp dạy thêm cho trẻ chuẩn bị vào lớp 1. Đặc biệt, cô L đang quản lý và giảng dạy một lớp cho các em nghỉ học mẫu giáo lớn và tham gia học tập như học sinh lớp 1 với thời lượng 2 buổi/ngày. Các em đã bắt đầu học từ tháng 9.2012. Đến nay, nhiều em đã đọc thông viết thạo. Điều đặc biệt là, nhiều em đã tự làm được Toán trong phạm vi 100.
Những lớp học chữ cho trẻ em trước khi vào lớp 1 tại nhà cô giáo L hoạt động bắt đầu từ tháng 9 hàng năm, với thời gian từ 8h sáng đến 17h chiều, kéo dài từ thứ Hai đến thứ Sáu. Sáng các em được học chữ, luyện viết. Đến khoảng 11h trưa, các em nghỉ ăn trưa và khi ngủ dậy được ăn nhẹ, rồi lại tiếp tục học tiếp. Để vào lớp học này, mỗi phụ huynh phải đóng 1,45 triệu đồng/tháng.
Bên cạnh việc luyện chữ cho các em từ khi mới đến tuổi mẫu giáo lớn, cô L còn đang giảng dạy cho con em phụ huynh có nhu cầu luyện chữ từ tháng 3.2013. Lớp học này có khoảng 20 em. Được biết, đến đầu tháng 6 tới, cô L sẽ mở thêm lớp luyện chữ mới.
Mặc dù Bộ GD-ĐT đã có quy định cấm tổ chức dạy luyện chữ cho trẻ trước khi vào lớp 1 nhưng nhiều giáo viên vẫn tổ chức lớp học dưới nhiều hình thức khác nhau.
Điều đặc biệt chú ý là, có những lớp học do các cô giáo mở ra đều thu hút một lượng lớn phụ huynh đưa con tới học đã hoạt động từ nhiều năm nay nhưng vẫn không bị xử phạt. Nhiều lớp học được tổ chức và "lách" dưới những hình thức khó kiểm soát.