Tôi rất buồn khi từng đọc một bài báo nói rằng chiều cao trung bình của người Việt Nam thấp hơn chuẩn đến 10-13cm. Nhìn lại bản thân mình và chồng với chiều cao cũng sàn sàn 1m60, tôi rất lo lắng không biết Ken - cậu con trai của mình có thể “hơn cha” được không. Với mong muốn cải thiện chiều cao cho thế hệ trẻ của đất nước, tôi đã tìm hiểu và ngỡ ngàng khi phát hiện ra rất nhiều “sai phạm” của bản thân trong quá trình chăm con đã gián tiếp góp phần khiến chiều cao của bé bị hạn chế.
Tôi xin kể ra đây những lỗi “kinh điển” của các bà mẹ Việt bất cẩn chúng ta:
Cải thiện chiều cao cho thế hệ trẻ em Việt Nam là điều nhiều bậc cha mẹ quan tâm (ảnh minh họa).
Cho trẻ ăn no trước khi đi ngủ/ bắt con dậy bú đêm
Một số bà mẹ có suy nghĩ cho trẻ ăn thật no trước khi đi ngủ sẽ giúp con có giấc ngủ sâu hay thậm chí, khi đã thấy con ngủ rồi, nhiều mẹ còn cố đánh thức bé dậy cho bú bữa đêm để con no giấc, lớn nhanh. Quan niệm này là hoàn toàn sai lầm. Trên thực tế, trẻ lớn lên và phát triển chiều cao phần lớn khi ngủ. Lúc này, hormone làm tăng chiều cao của con người sẽ hoạt động mạnh mẽ.
Các yếu tố kích thích sinh trưởng sẽ được tiết ra nhiều nhất khi trẻ đạt được giấc ngủ sâu, thậm chí cao gấp ba lần so với lượng kích thích tố tiết ra vào ban ngày. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, để đi vào giấc ngủ sâu, trẻ sẽ cần 2 tiếng "khởi động". Ví dụ, mẹ cho bé ngủ lúc 8h tối thì đến 10h trẻ mới thực sự đi vào giấc ngủ sâu – giai đoạn các hocmone kích thích sinh trưởng hoạt động mạnh.
Do vậy, nếu cho trẻ ăn quá nhiều trước khi ngủ, dạ dày phải kéo dài thời gian hoạt động, chuyển hóa thức ăn, khiến trẻ khó có được giấc ngủ ngon, ảnh hưởng tới khả năng tiết kích thích tố sinh trưởng trong thời điểm lý tưởng này.
Để đảm bảo con phát triển chiều cao tốt, mẹ cần lưu ý không nên cho con ăn quá nhiều hay cố đánh thức con dậy ăn đêm. Trẻ sơ sinh cần ngủ ít nhất 20 tiếng mỗi ngày, trẻ từ 2-6 tháng tuổi cần 15-18 giờ ngủ, từ 6-18 tháng cần 13-15 giờ ngủ và trẻ từ 18 tháng đến 3 tuổi cần ngủ trong vòng 12-13 tiếng.
Chỉ ninh xương nấu cháo cho con
Lỗi “khổ lắm nói mãi” này thực ra vẫn rất nhiều bà mẹ Việt mắc phải. Vì muốn con hấp thụ canxi để phát triển chiều cao, nhiều mẹ thường mua xương ống ninh lấy nước nấu cháo cho con ăn hàng ngày.
Trên thực tế, trong xương có nhiều canxi nhưng đều ở dạng vô cơ rất khó hấp thụ. Khi ninh nấu dù tốn bao nhiêu giờ, lượng canxi này vẫn tồn tại trong xương là chính chứ không hòa tan ra nước dùng. Muốn trẻ hấp thụ canxi từ xương, có lẽ mẹ phải cho bé ăn…nguyên khúc.
Không thể không thừa nhận rằng, chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng rất nhiều tới việc cải thiện chiều cao của con người. Tuy nhiên, để tăng lượng canxi trong khẩu phần ăn của trẻ, mẹ nên cho bé uống nhiều sữa và các chế phẩm từ sữa như: pho mát, bơ, sữa chua, váng sữa…hay các loại thực phẩm giàu canxi khác như: trứng, tôm, đậu phụ.
Cho con uống nhiều nước uống có ga
Bọt khí trong nước uống có ga chứa chất hóa học “ăn mòn” canxi của xương, gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển chiều cao của bé. Con bạn có thể bị lùn hơn so với ngưỡng chiều cao mà bé có thể đạt được nếu như mẹ cho bé uống nước có ga quá nhiều.
Các chuyên gia y tế khuyên mẹ nên thay loại đồ uống này. Chẳng hạn mẹ có thể cho bé uống nước chanh, hay cam... đây là loại thức uống rất tốt cho thể chất và tinh thần của bé, lại chứa nhiều vitamin C, D, A – tốt cho quá trình chuyển hóa, hỗ trợ hấp thu canxi cho cơ thể.
Lùn vì tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa
Nếu mẹ để bé bị tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa hay giun sán.. trong một thời gian dài cũng sẽ khiến con không phát triển chiều cao như ý. Theo kết quả khảo sát trên 119 trẻ em trong 2 năm đầu đời, nếu trẻ bị 7 đợt tiêu chảy thì đến lúc 7 tuổi trẻ sẽ thấp hơn 3,6 cm so với các bạn cùng tuổi không nhiễm bệnh. Tương tự, trẻ bị nhiễm giun đường ruột sẽ thấp hơn 4,6cm. Mức độ ảnh hưởng càng lớn hơn ở những trẻ gặp cả hai vấn đề này.
Khi bị nhiễm trùng đường ruột trẻ có nguy cơ mất protein qua đường ruột, giảm hấp thu dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển. Năng lượng để phát triển chiều cao sẽ bị dùng vào việc chống lại dịch bệnh, gây “hạn chế” chiều cao”. Điều đáng nói là ngay cả khi được bổ sung dưỡng chất, tốc độ tăng trưởng cũng không thể phục hồi hoàn toàn.
Do vậy, giải pháp tốt nhất trong tình huống này là mẹ cần giữ gìn về sinh sạch sẽ cho bé, đảm bảo an toàn thực phẩm và không đổi quá nhiều loại sữa đối với trẻ sơ sinh bú sữa công thức.
