 |
| Bé Chích Bông. Ảnh: Hồng Đông. |
Dậy sớm hơn mọi ngày nhưng Chích Bông không hề ngái ngủ. Con cũng chạy ra sân tập thể dục cùng ba. Sáng tháng năm trời trong và sáng. Mùa hè, ông mặt trời cũng dậy sớm hơn, tỏa nắng đánh thức vạn vật cùng tỉnh giấc. Vận động cùng ba một hồi, về nhà, con được mẹ lấy nước hạt mùi đun sôi để nguội rửa mặt, lau người với hy vọng sẽ tẩy trừ được “sâu bọ”, bệnh tật và rôm sảy. Ba dùng bữa sáng với rượu nếp cay ngọt, mẹ và cả nhà thưởng thức bánh gio chấm mật đường và hoa quả.
Vừa ăn sáng, ba mẹ vừa kể cho Chích Bông nghe sự tích Tết Đoan Ngọ. Đã lâu lắm rồi, vào một ngày tháng năm sau vụ mùa, những người nông dân đang ăn mừng mùa bội thu thì sâu bọ từ đâu kéo đến ăn mất cây trái, thực phẩm đã thu hoạch. Nhân dân đau đầu không biết làm cách nào để có thể giải được nạn sâu bọ này. Bỗng nhiên có một ông lão từ xa đi tới, tự xưng là Đôi Truân. Ông chỉ dân chúng vào buổi sáng mai, mỗi nhà lập một đàn cúng đơn giản gồm rượu nếp, bánh gio, trái cây… sau đó ra trước nhà mình vận động tập thể dục. Nhân dân làm theo, chỉ một lúc sau đó sâu bọ chết hàng loạt.
Lão ông còn bảo thêm: Sâu bọ hằng năm vào ngày này rất hung hăng, mỗi năm vào đúng ngày này cứ làm theo những gì ta đã dặn thì sẽ trị được chúng. Dân chúng biết ơn định cảm tạ thì ông lão đã đi đâu mất. Để tưởng nhớ Đôi Truân trong điển tích, dân chúng đặt cho ngày mùng 5/5 Âm lịch là ngày tết diệt sâu bọ , hay còn gọi là Tết Đoan Ngọ, Tết Đoan Dương.
Năm ngoái giờ này, Chích Bông bé tý tẹo vẫn còn ngủ say. Sáng sớm, con được bà bôi một lớp vôi mỏng lên thóp và rốn. Bà giải thích bôi vôi để diệt sâu bọ, trừ tà, mong con hay ăn mau lớn. Hè về oi nóng cũng là mùa ủ mầm nhiều tật bệnh. Theo phong tục, cúng lễ ngày tết đoan ngọ là để xua đuổi sâu bọ và mầm bệnh mùa nóng, mong ước về sức khỏe trong năm.
Năm nay Chích Bông đã lớn hơn rồi, gần hai tuổi, không còn phải ẵm ngửa, dỗ dành như năm ngoái. Con thêm lớn cũng là lúc con bắt đầu biết và tìm hiểu về cuộc sống, về thế giới vật chất và văn hóa quanh con. Ngày Tết Đoan Ngọ là một trong ngày lễ tâm linh không thể thiếu trong văn hóa Việt mà sau này khi lớn, con sẽ gặp trong cuộc sống. Sự chuẩn bị cho Tết Đoan Ngọ không nhiều và cầu kỳ như nhiều dịp lễ tết khác trong năm nhưng ý nghĩa cầu mong an bình, sức khỏe và trừ diệt đi những điềm xấu, không may mắn thì lại có giá trị lớn lao với mỗi gia đình.
Chu Hồng Đông
Chia sẻ về doisong@vnexpress.net. Mục này không có nhuận bút.
