Mùa hè đến, điều hòa trở thành “cứu tinh” của nhiều gia đình, đặc biệt là ở những nơi nắng nóng kéo dài. Thế nhưng, một số người lại phát hiện ra điều kỳ lạ, đó là khi cài điều hòa ở mức 26°C thì xuất hiện mùi hôi khó chịu, nhưng khi hạ xuống 25°C hoặc thấp hơn thì mùi lại biến mất.
Trên mạng xã hội, nhiều người dùng chia sẻ rằng mùi này giống như “tất thối lâu năm”. Vậy điều này có thật không? Và tại sao lại xảy ra ở đúng mức 26°C?
Theo một nghiên cứu từ các kỹ sư điện lạnh tại thành phố Trịnh Châu (Trung Quốc), điều hòa có thể phát ra mùi lạ ở một số mức nhiệt độ cụ thể, nhưng không nhất thiết là đúng ở 26°C. Trong các thí nghiệm, điều hòa được chạy ở 16 - 23°C trong 30 phút, sau đó chuyển sang chế độ quạt gió ở 25 - 28°C trong 5 - 20 phút và nhiều mẫu máy đều xuất hiện mùi hôi.
Điều đáng nói là trong chế độ sưởi hoặc khi chuyển đổi giữa các chế độ nhiệt độ khác nhau, mùi này không xuất hiện. Vậy điều gì đang diễn ra?
Nguyên nhân sâu xa là do lớp phủ nhôm trong dàn tản nhiệt
Các nhà nghiên cứu xác định “thủ phạm” có thể là nhôm phủ lớp ưa nước - vật liệu thường dùng cho lá tản nhiệt trong điều hòa. Đây là lớp nhôm mỏng 0,1mm, sau khi được khử dầu, rửa sạch và sấy khô, sẽ được phủ lớp sơn chống ăn mòn và lớp phủ ưa nước, sau đó đem sấy ở nhiệt độ cao để tạo thành lớp phủ hoàn chỉnh.
Lớp phủ này thường là nhựa acrylic (acrylic resin) – có mùi khá đặc trưng. Trong quá trình sản xuất, nếu lớp phủ không được sấy kỹ, một phần monomer (đơn phân tử) có mùi nồng vẫn còn sót lại. Khi tiếp xúc với không khí ẩm, lớp phủ chưa được “đông cứng” hoàn toàn này có thể phát ra mùi chua, hôi.
Nói cách khác, nếu quy trình sơn phủ tốt, lớp phủ khô hoàn toàn thì nhôm ưa nước sẽ không có mùi. Nhưng nếu sấy không đủ, lớp phủ hút ẩm và tạo mùi khó chịu.
Dù hiện nay quy trình sản xuất đã được cải thiện, đây vẫn có thể là một nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến mùi lạ trong điều hòa mới.
Xem thêm: Bốn sai lầm gây tốn điện, ít mát khi dùng điều hòa
Lý do phổ biến nhất: điều hòa quá bẩn
Theo ông Dương Hiểu Bằng, người có hơn 10 năm kinh nghiệm làm đại lý điều hòa cho các hãng lớn, hiện tượng điều hòa có mùi thường xuất phát từ việc lâu ngày không vệ sinh.
Trong quá trình làm lạnh, điều hòa sản sinh ra nước ngưng tụ. Nếu không được thoát ra kịp thời, nước đọng lại ở khay chứa sẽ trở thành môi trường lý tưởng cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển. Các bụi bẩn và vi sinh vật này còn bám vào quạt gió, dàn lạnh và cả cửa gió, khiến mùi ngày càng nặng hơn.
Nhiệt độ thấp sẽ làm chậm sự phát triển của vi khuẩn, vì thế khi cài máy lạnh ở mức thấp như 25°C hay 22°C, mùi hầu như không rõ rệt. Nhưng khi cài ở 26°C – mức mà nhiều người cho là “vừa đủ”, không khí mát vừa đủ làm lạnh phòng, điều hòa sẽ chuyển sang chế độ quạt thổi gió tự nhiên. Khi đó, mùi tích tụ sẽ dễ dàng bị phát tán ra ngoài.
Nói cách khác, không phải vì 26°C “dính lời nguyền”, mà vì nhiều người hay chọn mức nhiệt này, dẫn đến hiện tượng mùi hôi khi điều hòa ngừng làm lạnh và chuyển sang thổi gió.
Các vị trí như lưới lọc, cửa thổi gió, dàn lạnh và khay nước đều là nơi tích tụ bụi bẩn và vi khuẩn. Một số điều hòa còn xuất hiện vết mốc đen, nước tù đục và nếu không vệ sinh định kỳ, tình trạng này có thể kéo dài nhiều năm.
Một thí nghiệm từng cho thấy, miếng bánh mì không chất bảo quản bị mốc sau 7 ngày nếu đặt trước điều hòa chưa vệ sinh, trong khi miếng bánh đặt trước điều hòa đã vệ sinh thì vẫn giữ được trạng thái bình thường.
Nghiên cứu của Tạp chí Y học Dự phòng Hiện đại cũng cho thấy, các mẫu điều hòa dân dụng sau nhiều tháng sử dụng đều có lượng vi khuẩn và nấm mốc vượt tiêu chuẩn vệ sinh từ 1,5 đến hơn 2800 lần so với mức cho phép.
- Vệ sinh điều hòa định kỳ, ít nhất 1–2 lần/năm. Ưu tiên vệ sinh lưới lọc, quạt gió, dàn lạnh, khay chứa nước.
- Chuyển sang chế độ hút ẩm (Dry Mode) vào những ngày ẩm ướt để giảm nguy cơ phát sinh vi khuẩn.
- Hạn chế cài đặt ở mức 26°C trong thời gian dài nếu không gian ẩm và điều hòa không được vệ sinh thường xuyên.
