Đua nhau chưng “thần chết” cho ngày Tết
Khoảng 5 năm trở lại đây, trái dư (cà đầu bò - cà vú) đã thâm nhập thị trường hoa quả chưng ngày Tết ở miền Nam. Đây là loại trái cây đẹp rất bắt mắt, hình thù độc lạ và điều đặc biệt ăn khách chính là cái tên “Dư”, mang lại nhiều ý nghĩa khi chưng Tết.
Trái dư dài khoảng 8cm, vàng bóng loáng, phình rộng ở gốc và có 5 u to đều (các u lồi gần phần cuống). 5 phần “thịt dư” này rất quan trọng nó thể hiện sự dư giả tròn đầy, sung túc. Được biết, trái dư được trồng chủ yếu ở các tỉnh Bến Tre, Đồng Tháp, Hậu Giang sau đó được các thương lái thu mua đưa đi khắp mọi miền đất nước.
Kiểu dáng lạ mắt vì dư ra 5 năm cánh trên cuống khiến loại trái độc này được người tiêu dùng mua về chưng Tết.
Người dân Việt trong ngày Tết cổ truyền thường chưng mâm ngũ quả gồm 5 loại để cầu mong cho gia đình giàu có, khỏe mạnh, bình an, hạnh phúc. Còn nếu cầu kỳ hơn thì tất cả tên hoa quả trong mâm ngủ quả phải đầy ý nghĩa như “Cầu (mãng cầu), vừa (dừa), đủ (đu đủ), sài (xoài)”. Nhưng nay lại có thêm trái dư mang ý nghĩa nhiều hơn, tượng trưng cho sự… dư giả.
Về mặt “thể hình” trái dư khá nhỏ với số còn lại trong mâm quả nhưng lại mang một ý nghĩa không kém. Tại chợ Gò Vấp, TP HCM, trái dư được bán với giá trung bình 20.000 đồng 3 trái. “Phải chọn loại dư ra 5 cánh mới tốt, theo quan điểm dân gian sinh, lão, bệnh, tử thì 5 cánh rơi vào chữ sinh, cánh phải đều”, một người bán hàng ở chợ Gò Vấp tư vấn cho khách.
Trái dư được bày bán chung với các loại trái cây khác ở chợ Gò Vấp, TP HCM.
Vô cùng nguy hiểm nếu ăn phải
Dư là loại cây rất dễ trồng thích hợp với khí hậu ở miền Tây Nam Bộ. “Khỏi cần mua gốc, mình chỉ cần ương quả nó lại rồi lấy hạt nhét xuống đất là được. Trồng khoảng 6 tháng là có thể cây cho ra loạt trái đầu tiên, quả nó to, cứng cáp nên việc vận chuyển khá dễ dàng, ít bị dập, thâm đen… Trái dư còn lâu hư nên được nhiều người ưa dùng”, anh Mạnh Sư (xã Phú Hữu, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang) chia sẻ.
Cũng theo bà Năm và anh Mạnh Sư, tỉnh Hậu Giang là nơi có rất nhiều hộ dân trồng dư. Cách đây chừng 10 năm, dư chỉ là một loại cây dại, còn bây giờ đã được người ta trồng với diện tích lớn. Thời điểm “hot” của trái dư chính là dịp Tết. Thời gian đó, thương lái hầu như rà soát hết các tỉnh có trồng dư để mua với giá cao. 1 trái dư to tròn, vàng bóng loáng có đủ 5 nu thì sẽ được trả với giá từ 3.000 - 5.000đ. Còn khi người dân tận dụng cả thân cây bỏ vào chậu kiểng chưng thì chúng có giá 500.000đ đến vài triệu một cây.
Trái dư sung túc được người dân chưng, tạo kiểng.
Khi được hỏi về loại quả này có dược tính bên trong như thế nào thì đa phần người dân trồng dư đều lắc đầu không biết. Họ chỉ biết quả này không được ăn, chỉ chưng cho đẹp. “Trồng để bán kiếm tiền thôi chứ có ai tìm hiểu về dược tính của nó đâu, chỉ nghe người ta đồn là trái này rất độc không được ăn. Họ lại thấy người ta trồng dễ kiếm tiền quá nên bắt chước trồng theo, cứ như thế mà cả ấp toàn… dư”, một người nói.
Bác sĩ Lý Và Sềnh, Bệnh việc Y học dân tộc TP HCM cảnh báo: “Trái dư, hay còn gọi cà vú rất độc, sẽ nguy hiểm vô cùng nếu con người ăn phải”. Loại trái này có tên khoa học là Solanum mammosum, thuộc họ cà độc dược. Trái dư chứa các chất solanine và scopolamine với nồng độ cao nên độc tính rất lớn, ngoài ra còn có các độc chất như atropine và hyoscyamine gây ảo giác và liệt cơ.
Bác sĩ Sềnh cảnh báo, trái dư có chất độc gây mê ở liều thấp, nếu ăn vài trái trở lên thì độc tính của nó gây hôn mê sâu dễ dẫn đến tử vong.
