Người bị bệnh gan cần tuân theo chế độ ăn uống thanh đạm, ít chất béo để không làm tăng gánh nặng cho gan, nhưng vẫn cân bằng các chất dinh dưỡng hợp lý.
Trong dịp Tết, nếu mải vui mà ăn uống quá độ, ăn quá nhiều thực phẩm giàu chất mỡ hoặc đường, uống rượu, hút thuốc lá... sẽ khiến gan phải làm việc nhiều hơn, từ đó các bệnh về gan bộc phát mạnh hơn.
Trong ngày Tết, những người đã và đang bị phù (hoặc cổ trướng) vẫn phải tiếp tục ăn nhạt. Bánh kẹo ngọt cũng là loại thực phẩm mà những người bị tăng đường huyết hoặc gan nhiễm mỡ cần hạn chế, không ăn quá lượng kẹo đã được thầy thuốc quy định.
Ngay cả những người bị viêm gan virus tiềm ẩn cũng cần hạn chế ăn nhiều chất béo và uống rượu bia. Ngoài ra, bệnh nhân gan phải cẩn thận hơn người bình thường trong việc giữ vệ sinh an toàn thực phẩm trong ngày Tết.
Những người bị viêm gan mạn tính đang ổn định, các chứng tiêu chảy và ngộ độc thức ăn có thể gây ra một đợt tiến triển, có khi rất nặng. Những rối loạn về tiêu hóa cũng có thể làm cho bệnh xơ gan trở nên nặng hơn, gây phù hoặc cổ trướng.
Dù ăn uống kiêng khem và hạn chế chất đạm, nhưng bệnh nhân gan vẫn cần bảo đảm đủ 50-60g đạm mỗi ngày từ nguồn động vật và thực vật.
Người bị bệnh tiểu đường ngoài việc ăn kiêng còn cần ăn uống đúng giờ, ăn thành nhiều bữa nhỏ để tránh việc đường huyết tăng cao sau khi ăn, hay đường huyết tụt quá thấp do khoảng cách giữa các bữa ăn kéo dài.
Tuy nhiên, trong những ngày Tết, do thay đổi lịch sinh hoạt, việc ăn uống cũng không điều độ, nên tỷ lệ bệnh nhân tiểu đường phải nhập viện do bệnh tiến triển nặng cao hơn nhiều so với ngày thường. Chính vì điều này mà các bác sĩ luôn khuyến cáo bệnh nhân tiểu đường rằng, dù vui xuân mới, bệnh nhân tiểu đường vẫn cần tỉnh táo lựa chọn những món ăn có lợi cho sức khỏe của mình.
Cần tránh xa các thực phẩm giàu chất đường như mía, tất cả các loại sữa chế biến, cà phê, kẹo, đá chanh, trái cây đóng hộp, nước quả ép, kẹo, mứt, chè; các thực phẩm giàu chất béo như giò thủ, thịt đông, thịt kho tàu... để tránh rối loạn chuyển hóa lipid. Nên hạn chế rượu vì rượu có thể thúc đẩy hạ đường huyết trên bệnh nhân đang điều trị với thuốc hạ đường huyết.
Thay vào đó, bệnh nhân tiểu đường có thể ăn những món vừa không kém phần hấp dẫn, vừa an toàn đối với mình, như giò nạc, giò bò, cá chép om riềng, cá lóc kho tộ... Các thực phẩm sau cũng cần hạn chế: Cơm, mì xào, hủ tiếu, bánh canh, bánh mì, các loại khoai (khoai lang, khoai mì...), bánh qui, trái cây ngọt.
Về đồ ngọt, cần tìm các sản phẩm có vị ngọt nhưng không làm đường huyết tăng cao như bánh mặn, chè kho nấu bằng đường dành cho người ăn kiêng, các loại nước ngọt dành cho người ăn kiêng.
Dù ăn kiêng, nhưng chế độ ăn của bệnh nhân tiểu đường phải đảm bảo đầy đủ lượng protit, lipid cần thiết cho cơ thể. Trong đó lượng gluxit chiếm 50% lượng calo chung của khẩu phần, protit chiếm 15%, lipid 35%. Có thể ăn thoải mái các thực phẩm như thịt, tôm, cá, cua, mắm.
Ăn nhiều trái cây, rau, đậu, ngũ cốc có thể cung cấp cho cơ thể một lượng đường chậm (tức đường phải qua quá trình tiêu hóa mới trở thành đường hấp thu vào cơ thể), điều đó sẽ giúp cho lượng đường trong máu không quá cao hoặc quá thấp, đồng thời cung cấp chất xơ có ích nhằm kiểm soát lượng đường trong máu.
Những món ăn ngày Tết thường rất giàu chất béo “xấu” từ động vật (thịt đông, giò thủ, các món xào... Các chất béo này nếu ăn nhiều hơn bình thường một chút lập tức huyếp áp sẽ “báo động” ngay. Vì thế, người bệnh cần tránh các chất béo chứa nhiều acid béo bão hòa làm tăng cholesterol "xấu" gây vữa xơ động mạch như mỡ bò, mỡ cừu, dầu dừa và dầu co, sữa nguyên kem, bơ, lòng trắng trứng.
Nên thay bằng thức ăn cũng béo, nhưng ít acid bão hòa như dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu ngô, dầu ô liu, lòng đỏ trứng, sữa gầy, sữa chua, thịt gà, cá...
Nên ăn nhiều rau và quả tươi vì đây là những thức ăn rất cần thiết cho người bị tăng huyết áp cũng như bị các bệnh tim mạch khác. Chúng chứa nhiều kali và hầu như không có natri, hai điều này rất có lợi cho người tăng huyết tập.
Rau quả tươi chứa nhiều vitamin thiên nhiên, tốt hơn các vitamin tổng hợp. Chúng lại còn chứa nhiều chất chống oxy hóa, góp phần giữ cho các tế bào trẻ trung lâu hơn. Rau quả tươi đem lại cho cơ thể nhiều chất xơ, cần thiết cho hoạt động tiêu hóa, và có thể còn góp phần tống cholesterol ra ngoài cơ thể. Chúng cung cấp rất ít cao, chống được béo, giảm được trọng lượng. Tuy nhiên, người bị tăng huyết áp cũng nên hạn chế ăn các loại trái cây quá ngọt như na, mít, vải.
Người bị bệnh tăng huyết áp cần hạn chế ăn bánh kẹo vì chất đường không tốt cho thành mạch.
Theo bác sĩ Cẩm Nga/chinhphu.vn
