Thương vụ thành công vì startup am hiểu “luật chơi” thương trường
Quốc Việt và Hoàng Nam là hai nhà sáng lập của startup Dôta, mô hình khởi nghiệp chuyên về các sản phẩm cơ khí kĩ thuật, trong đó chủ lực là cầu dắt xe thông minh. Hai anh em sinh đôi đến Shark Tank để gọi vốn 4 tỷ 650 triệu đổi lấy 20%. Hai nhà sáng lập cho biết thị trường Việt Nam có 45 triệu xe máy đang lưu hành và tiếp tục tăng thêm 3 triệu xe/năm. Trong khi đó phần lớn nhà ở được tôn cao nền so với mặt đường để phòng khi mưa ngập. Để dắt xe vào nhà cần dốc bê tông, cầu sắt hàn thủ công, ván gỗ…Tuy nhiên, đây đều là những giải pháp không an toàn vì gây trơn trượt, bất tiện khi sử dụng do cồng kềnh và chưa kể là đang xâm lấn vào không gian công cộng.
Chính vì vậy mà Dôta ra đời, công ty đem đến các sản phẩm cầu dắt xe thông minh được làm từ hợp kim nhôm cao cấp, siêu bền nhẹ. Bề mặt được đột dập những lỗ với hình dạng đặc biệt giúp chống trơn trượt. Nhờ thiết kế bản lề một chiều nên sản phẩm có thể gấp gọn lại khi không dùng đến. Tính năng đặc biệt hữu ích với những ngôi nhà đô thị nhỏ hẹp, không có diện tích để xe riêng.
Hiện sản phẩm của công ty chỉ đang ở mức thử nghiệm, có giá bán từ 490 nghìn đồng đến 3 triệu đồng tùy loại. Giá thành trên giá bán hiện là 4%. Hai anh em có chiến lược là kết hợp với các hãng xe máy lớn Honda, Piaggio để cross-sell (bán chéo). Nhận thấy sản phẩm có thị trường nhưng lại dễ bị “copy”, Shark Phú cho rằng đơn vị khác có thể cạnh tranh bằng cách thay đổi thiết kế. Đơn cử là Sunhouse, doanh nghiệp đã có sẵn xưởng sản xuất, kênh phân phối bán hàng. Nếu biết giá thành sản phẩm và cho sản xuất hàng loạt, dù không phải là người tiên phong, Sunhouse vẫn đủ sức “đè bẹp” Dôta.
Từng là học luật và có kinh nghiệm làm việc ở các tập đoàn luật nước ngoài, hai nhà sáng lập tự tin cho biết nếu đăng kí bản quyền thiết kế đối thủ có thể thay đổi mẫu mã. Tuy nhiên, Dôta đã đăng kí bản quyền sáng chế, do vậy các “ông lớn” sẽ không dại gì vướng vào vòng xoáy pháp lý. Thêm nữa, đây là lĩnh vực “buôn có bạn, bán có phường” nên cả hai xem đây là thử thách đồng thời là lực đẩy để mở rộng thị trường.
Tuy nhiên, cả hai khiến các Shark do dự khi trình bày kỳ vọng doanh thu trong năm đầu là 18 tỷ. Trong khi doanh thu tháng đầu chỉ đạt 100 triệu với 300 sản phẩm.
Giải trình về điều này, startup cho biết mô hình kinh doanh của Dôta dựa trên biểu đồ đi lên. 300 triệu là doanh thu tháng đầu, các tháng sau tăng trưởng 25%/tháng. Ngoài ra, bên cạnh các sản phẩm cầu dắt xe, Dôta còn bán các thiết bị kĩ thuật và cung cấp dịch vụ. Vì thế cả hai tự tin có thể đạt tổng doanh thu năm đầu là 18 tỷ. Dẫu vậy, Shark Dzung và Shark Hưng đều tuyên bố không rót vốn. Hai nhà đầu tư ghi nhận đây là một sản phẩm tốt nhưng vì không thuộc chuyên môn và không hỗ trợ được nhiều nên hai Shark quyết định rút lui.
Shark Linh chia sẻ bà thấy chiến lược tập trung vào một sản phẩm của Dôta là rất tốt. Tuy nhiên đây là sản phẩm mà người dùng khó có cảm xúc, bản thân Dôta lại chưa có thương hiệu nên khách hàng rất dễ bỏ đi để đến với các mặt hàng chi phí thấp hơn, vì thế bà không thể nhập cuộc.
Lúc này, Shark Hưng cho rằng hai nhà sáng lập nên cân nhắc nhận lời mời đầu tư vì ngoài khoản vốn các Shark rót, startup được đầu tư sẽ có cơ hội được nhận thêm ưu đãi từ Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) – nhà tài trợ chính của Shark Tank mùa 2: gói vay trị giá tới 2 tỉ đồng với lãi suất ưu đãi 0% trong 6 tháng đầu cùng với một thẻ tín dụng TPBank hạn mức lên tới 300 triệu đồng. Không chỉ riêng startup này, với bất cứ thương vụ nào được nhận đầu tư tại Shark Tank, TPBank đều hỗ trợ trực tiếp nguồn vốn qua việc cấp thẻ Visa Credit, miễn phí thường niên năm đầu với hạn mức lên tới 300 triệu đồng cùng gói vay với lãi suất ưu đãi 0% trong 6 tháng đầu với số tiền vay tối đa tới 2 tỉ đồng.
Shark Phú cũng nhận định nếu tự tin hai nhà sáng lập sẽ nhận lời mời của ông. 20% lãi suất là không cao vì vốn ông đầu tư ra phải sinh lời ít nhất 20%/năm. Thêm nữa, ngoài khoản đầu tư, Shark Phú còn có thể hỗ trợ sản xuất. Sau lời chiêu dụ nhiệt thành từ Shark Phú, hai nhà sáng lập đành từ chối lời mời đầu tư của Shark Việt. Thương vụ khép lại thành công khi startup Dôta quyết định bắt tay cùng chủ tịch Sunhouse.
Giấc mơ khởi nghiệp công ty tỷ đô của nữ startup thành hiện thực
Đỗ Thị Mỹ Diệu là nhà sáng lập đến từ công ty TNHH MTV CDTS, doanh nghiệp chuyên cung cấp các sản phẩm trang phục bảo hộ lao động. Nữ startup đến chương trình với mong muốn gọi vốn 5 tỷ cho 25% cổ phần. Khi được Shark Linh hỏi về khác biệt của sản phẩm, Mỹ Diệu cho biết sản phẩm của cô có chất lượng an toàn, thoải mái. Ngoài ra, các mặt hàng của CDTS còn có kiểu dáng độc đáo, hợp thời trang.
Trong 5 năm hoạt động công ty hiện đã đạt 50 tỷ doanh thu. Năm 2017, doanh thu là 7 tỷ, lãi gộp 40%. Tuy nhiên chỉ dừng ở mức “đủ ăn đủ mặc”, Mỹ Diệu muốn kêu gọi vốn để đầu tư cho nhà máy, đánh vào các thị trường lớn như Hàn Quốc và mong muốn xây dựng một công ty may mặc có giá trị tỷ đô. Hiện tại, sản phẩm hiện có hơn 500 chủng loại nhưng chủ yếu vẫn là quần áo bảo hộ lao động. Nhà sáng lập cũng cho hay Việt Nam có rất nhiều sản phẩm BHLĐ nhập ngoại nhưng giá rất cao, các mặt hàng của CDTS có chất lượng tương nhưng giá thấp hơn. Vốn điều lệ của công ty đang là 1 tỷ. Tổng tài sản khoảng 6 tỷ. Tài sản cố định là nhà 5 tỷ. Và nhà này hiện đang sử dụng để làm văn phòng hoạt động. Xưởng may được thuê với giá 1,5 tỷ. Riêng vật chất sở hữu là 5 căn nhà.
Mỹ Diệu cũng chia sẻ cô từ Quảng Nam vào Sài Gòn lập nghiệp và thành công khi khởi nghiệp đơn thân, đến nay cô đã đủ sức lo cho cả gia đình, thu nhập ổ hàng tháng trên 50 triệu đồng, nhưng từ khi xem chương trình Shark Tank cô đã bùng lên khát vọng mong muốn phát triển doanh nghiệp. Cũng chính vì điều này mà nữ startup cần sự tham gia của các nhà đầu tư. Vì hiện tại cô đang phải chật vật tìm cách xoay dòng tiền.
Tuy nhiên, vì nhận thấy nữ startup đã kinh doanh đến năm thứ 6 nhưng doanh thu không tăng trưởng, Shark Phú cho rằng nhà sáng lập nên chọn quy mô phù hợp với năng lực của bản thân, ông quyết định không đầu tư. Cũng từ chối rót vốn nhưng lý do Shark Hưng đưa ra là vì ông không rành ngành này. Tương tự, Shark Dzung nhận định bản thân anh không có hiểu biết nhiều về may mặc nên cũng tự rút lui.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
Bất ngờ xảy ra khi Shark Việt lên tiếng. Shark nhận thấy mô hình của CDTS là rất phù hợp với các lĩnh vực mà ông quan tâm. Shark Việt cho biết: “Anh nhìn thấy tiềm năng của em. INTRACOM đầu tư thủy điện, hiện nay anh có hơn 10 cái thủy điện. Mỗi người được cấp 2 bộ trong tổng 1000 người. Ngành thứ 2 của anh là bất động sản, cũng 1000 người. Lĩnh vực thứ 3 của anh là bệnh viện (cụ thể là dự án phức hợp y tế chuẩn quốc tế Phương Đông Hospital) nhưng hiện tại anh chưa hài lòng về đồng phục của bác sĩ”, Shark nói. Tuy nhiên mức gọi vốn của Mỹ Diệu đang hơi cao, Shark đề nghị 5 tỷ cho 51% cổ phần.
Shark Linh tỏ vẻ phân vân. Cũng làm trong ngành may mặc, Shark Linh nhận thấy mô hình này rất tiềm năng vì biên lợi nhuận cao, gia công lại thấp. Shark Linh đưa ra lời đề nghị 51% cho 2 “cá mập”. Trong đó 5 tỷ phân ra từng kỳ. Thế nhưng nữ startup mong muốn mức giá sẽ là 5 tỷ cho 36%. Và với mức % này, các Shark vẫn có quyền biểu quyết.
Sự nhiệt thành của Mỹ Diệu nhận được 2 cái gật đầu từ Shark Việt và Shark Linh. Thương vụ thành công đúng như mong ước của startup. Từ đây, Mỹ Diệu có thể thực hiện ước mơ xây dựng công ty của mình.
Startup “tìm việc” được cứu vì thị trường vẫn còn chỗ trống
Đến chương trình với mong muốn gọi vốn 2 tỷ đồng cho 5% cổ phần, nhà sáng lập Phạm Thanh Hải giới thiệu với các nhà đâu tư dự án JobsGo - Ứng dụng tìm việc và tuyển dụng thông minh trên di động. JobsGo bắt đầu phát triển vào 2016, sau 1 năm ứng dụng đạt được hơn 10.000 người dùng, khoảng 1500 lượt ứng tuyển mỗi ngày. Nhà sáng lập tham vọng trong vòng 3 năm tới, JobsGo có thể thành ứng dụng tuyển dụng hàng đầu Việt Nam và 5 năm sau có thể tiến ra khu vực.
Mô hình của JobsGo tiếp cận tất cả các ngành nghề khác nhau và thu phí từ nhà tuyển dụng. Sản phẩm của mô hình rất đơn giản, đó là đưa ra các hồ sơ ứng viên phù hợp và ra giá cho các nhà tuyển dụng, trung bình 1-1,5 triệu/hồ sơ.
Shark Hưng cho rằng việc thu tiền để niêm yết việc đăng tuyển của nhà tuyển dụng là chưa hợp lý. Mô hình JobsGo được mô tả là việc đến với người dùng, nhưng ứng dụng lại không thu phí từ người dùng. Trong khi đó lại thu phí đăng tin từ phía nhà tuyển dụng và buộc họ phải sàn lọc từng ứng viên.
Giải thích về vấn đề này, Thanh Hải cho biết ở nền tảng JobsGo với cơ chế “matching” (tìm tương xứng), hồ sơ gửi cho nhà tuyển dụng đều đến từ những ứng viên thích hợp, giúp tiết kiệm thời gian. Song lý giải này lại không thuyết phục được các “cá mập” vì với những người đang cần việc thì bất cứ ai đưa ra lời mời họ cũng đều rất mong muốn.
Không chuyên về công nghệ, Shark Phú nhanh chóng tuyên bố rút lui. Cũng quyết định từ chối rót vốn, Shark Hưng nhận thấy mô hình JobsGo không quá mới và những công ty đi đầu trong lĩnh vực có thể phát triển nhanh chóng các lợi thế cạnh tranh của JobsGo. Đây cũng là lý do Shark Linh rút lui, bà khuyên rằng startup nên phát triển vào yếu tố “headhunter” thông minh để có thể phân tích các hồ sơ và sàn lọc ứng viên nhanh chóng.
Chia sẻ thích đầu tư đa ngành, nhưng Shark Việt cũng tỏ ra quan ngại. Khi được hỏi giả định dự án thất bại, startup trả lời anh sẽ chuyển sang mảng khác. Chính câu trả lời này đã khiến chủ tịch INTRACOM nao núng vì với ông khi đã khởi nghiệp là phải làm đến cùng. Do đó, ông cũng quyết định từ chối đầu tư.
Nhưng đề nghị của “cá mập công nghệ” khiến startup phải lưỡng lự vì mức giá đưa ra đang không công bằng với các nhà đầu tư trước đó. Tuy nhiên, Shark Dzung cho rằng JobsGo là công ty mới, lại kinh doanh trong lĩnh vực cạnh tranh gay gắt, Shark đầu tư vì nhận thấy tiềm năng của công ty. Ngoài ra, Shark tham gia với tư cách hỗ trợ, giúp nhà sáng lập gọi vốn ở các vòng tiếp theo với các quỹ đầu tư tên tuổi và tiềm lực hơn.
Sau một hồi thương lượng, Thanh Hải yêu cầu mức đầu tư là 2 tỷ đổi lại 10%. Shark Dzung đồng ý trước lời mời này đi kèm với điều kiện startup phải gắn bó với dự án tối thiểu là 3 năm, nếu nhà sáng lập từ bỏ thì Shark được toàn quyền quyết định với công ty.
Thương vụ khép lại thành công khi đôi bên đồng thuận với các điều khoản đưa ra.
Cùng theo dõi shark tank việt nam mùa 2 vào lúc 20h30, tối thứ 4 hàng tuần trên kênh VTV3 để đón xem những thương vụ ấn tượng tiếp theo.
Xem video: "Shark Tank" - Thương vụ bạc tỉ:
