 |
| Hoa đào đắp mặt giúp da trắng hồng. |
Thuốc dùng xoa đắp là những dược liệu còn tươi đem giã nát, dịch chiết, cao thuốc hoặc bột thuốc (hòa với nước, rượu, dấm, sữa tươi, mật ong hay dầu thực vật). Thực phẩm xoa đắp có thể là bột gạo, cám gạo, trứng gà, sữa tươi, các loại rau quả như chuối tiêu, dưa chuột, mướp, dưa hấu, cà chua, củ cải, cà rốt, chanh, nho, dứa...
Trong lịch sử y học cổ truyền phương Đông, diện phu liệu pháp đã được biết đến rất sớm từ thời cổ đại. Thần nông bản thảo kinh, bộ sách dược học đầu tiên của y học cổ truyền, đã ghi chép cả thảy 365 vị thuốc, trong đó có mấy chục loại làm đẹp da mặt như bí đao, bạch chỉ, bạch cương tàm... Các y thư nổi tiếng cổ xưa khác như Hoàng đế nội kinh, Thương hàn luận... đều bàn đến liệu pháp này. Hai danh y Việt Nam là Lê Hữu Trác và Tuệ Tĩnh cũng đã ghi lại khá nhiều bài thuốc dùng xoa đắp mặt.
Theo y học cổ truyền, tùy vào công năng của từng loại dược vật được dùng mà diện phu liệu pháp có tác dụng bổ huyết, kiện tỳ, ích khí hay thanh nhiệt giải độc, tiêu thũng... Chất thuốc trực tiếp thẩm thấu qua da hoặc tác động lên các huyệt vị ở mặt, làm cho khí huyết lưu thông, công năng các tạng phủ được điều hòa, từ đó đạt được mục đích nhuận phu (làm mềm da và chống khô da), làm sáng và trắng da, giúp da tươi hồng, hết vết nhăn và vết thâm.
Kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy, diện phu liệu pháp có tác dụng chống viêm, làm sạch da, tăng cường lưu lượng tuần hoàn tại chỗ, kích thích tế bào da phát triển, cải thiện sức chịu đựng của da trước các tác nhân bất lợi bên ngoài, làm chậm quá trình lão hóa của da, từ đó giúp da khỏe mạnh và sáng đẹp.
Một số công thức diện phu liệu pháp điển hình
- Bạch chỉ, bạch liễm, bạch truật mỗi thứ 30 g, bạch cập 15 g, bạch phụ tử, bạch linh (bỏ vỏ), bạch tế tân mỗi thứ 9 g. Các vị sấy khô, tán thành bột mịn, đem hòa với lòng trắng trứng gà rồi nặn thành viên to bằng đầu ngón tay út, đựng trong lọ sứ dùng dần. Mỗi tối sau khi rửa mặt, dùng nước ấm hòa với thuốc thành chất lỏng sệt bôi lên mặt thành một lớp mỏng, để chừng 60 phút rồi rửa sạch. Công dụng: khu phong hoạt huyết, làm mềm và trắng da, phòng chống các vết nhăn trên da mặt.
- Hoa đào, hoa sen và hoa phù dung lượng bằng nhau. Mùa xuân lấy hoa đào, mùa hè lấy hoa sen, mùa thu lấy hoa phù dung, ba thứ rửa sạch, phơi hoặc sấy khô rồi đem tán thành bột thật mịn, đựng trong lọ kín để dùng dần. Mỗi tối, trước khi đi ngủ lấy lượng bột thuốc vừa đủ hòa với mật ong thành chất sền sệt thoa đều lên da mặt thành một màng mỏng, để chừng 60 phút rồi dùng nước ấm rửa sạch. Công dụng: Thanh nhiệt tiêu viêm, hoạt huyết hóa ứ, làm cho da trắng mềm và ẩm, làm chậm quá trình lão hóa da và phòng chống các vết nhăn.
- Sừng hươu dạng kem 60 g, sữa bò tươi 75 g, bạch liễm 39 g, xuyên khung 30 g, thiên môn (bỏ ruột, nướng) 45 g, bơ 90 g, bạch chỉ, bạch phụ tử, bạch truật, hạnh nhân mỗi thứ 30g (ngâm nước, bỏ vỏ và hạt, nghiền nát thành dạng cao). Các vị thuốc sấy khô, tán bột, trộn với cao hạnh nhân rồi cho vào nồi nấu cùng bơ và sữa bò thành dạng cao thuốc. Mỗi tối, trước khi đi ngủ dùng cao thuốc bôi đều lên da mặt thành một màng mỏng, sáng hôm sau dùng nước ấm rửa sạch. Công dụng: Khu phong hoạt huyết, nhuận da dưỡng da, phòng trừ vết nhăn và vết nám trên da mặt.
- Bạch phục linh sấy khô, nghiền thành bột thật mịn. Mỗi tối, trước khi đi ngủ lấy một lượng bột thuốc vừa đủ hòa đều với lòng trắng trứng gà thành dạng hồ, thoa đều lên mặt thành một màng mỏng, sáng hôm sau rửa sạch bằng nước ấm. Cũng có thể dùng mật ong để thay lòng trắng trứng. Công dụng: Dưỡng da và làm trắng da, chủ trị chứng nám mặt và tàn nhang. Đây là một trong những phương thuốc làm đẹp da mặt rất đơn giản, dễ làm và hiệu nghiệm, lưu truyền rộng rãi trong dân gian và đã được ghi lại trong nhiều sách cổ.
- Hạnh nhân lượng vừa đủ, bỏ vỏ, giã hoặc xay thật nhuyễn trộn đều với lòng trắng trứng gà thành dạng cao lỏng. Mỗi tối, dùng cao thuốc này thoa đều lên mặt thành một màng mỏng, sau chừng 2-3 giờ thì dùng nước ấm rửa sạch. Công dụng: Hoạt huyết hóa ứ, nhuận da, làm da trắng mịn, phòng chống tàn nhang và trứng cá. Để nâng cao hiệu quả, có thể thêm hoạt thạch lượng bằng hạnh nhân, một chút long não và xạ hương.
- Bí đao 1 quả, dùng dao bằng tre gọt bỏ vỏ xanh, thái mỏng rồi nấu với 1.500 ml rượu và 1.000 ml nước cho thật nhừ. Tiếp đó dùng vải lọc bỏ bã, nấu cô thành dạng cao rồi cho thêm 600 ml mật ong, lại cô tiếp bằng lửa nhỏ cho đến khi thành dạng cao đặc sệt vừa phải, đựng vào lọ sành, bịt kín miệng để dùng dần. Mỗi tối trước khi đi ngủ, lấy một lượng cao thuốc vừa đủ thoa đều lên mặt thành một màng mỏng, sáng hôm sau rửa sạch bằng nước ấm. Công dụng: Thanh nhiệt nhuận da, trừ ban chống nám, giúp cho da khỏe và đẹp.
- Trứng gà 1 quả, mật ong 1 thìa, đập vỡ trứng vào bát, đánh cho sủi bọt rồi cho mật ong vào quấy đều. Dùng nước ấm rửa mặt rồi lấy dịch thuốc thoa đều thành một màng mỏng, chờ cho khô chừng 60 phút) thì dùng nước rửa sạch, mỗi tuần làm 2 lần. Công dụng: Dưỡng da, nhuận da. Nếu da dầu có thể cho thêm 1 thìa nước chanh. Sách Bách bệnh tự liệu diệu phương dùng bài này cho thêm 3 thìa sữa chua. Cũng có người dùng trứng gà, mật ong, bột mì và dầu thực vật làm thành bột thuốc nhão để đắp mặt dưới dạng mặt nạ.
- Bạch cúc hoa, bạch quả, mật ong mỗi thứ 30 g, nước lê, sữa tươi và rượu nếp mỗi thứ nửa cốc. Cho cúc hoa vào nước lê và rượu nếp chưng lấy nước đặc. Tiếp đó, giã nát bạch quả rồi hòa với dịch thuốc, mật ong và sữa tươi thành dạng cao lỏng. Mỗi tối dùng cao thuốc xoa đều lên mặt, sau khoảng 60 phút thì dùng nước ấm rửa sạch. Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, làm sạch da và dưỡng da.
- Bạch đinh hương, bạch cương tàm, bạch khiên ngưu, bạch tật lê, bạch cập mỗi loại 110 g; bạch chỉ 75 g, bạch phụ tử 18 g, bạch linh 18 g, tạo giác 50 g, một ít bột đậu xanh. Tạo giác bỏ vỏ, tước xơ rồi đem sấy khô cùng các vị thuốc khác, tất cả tán thành bột mịn, đựng trong lọ kín dùng dần. Mỗi tối, lấy một lượng thuốc vừa đủ hòa với nước ấm rồi thoa đều lên mặt thành một màng mỏng, sau chừng 30 phút thì rửa sạch. Công dụng: Giúp da sáng mịn và mềm mại, phòng chống vết nhăn, tàn nhang và trứng cá.
Lưu ý: Diện phu liệu pháp là một phương pháp khá đơn giản, dễ học, dễ làm và ít tốn kém. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả như mong muốn, cần chú ý lựa chọn dược liệu và thực phẩm cho chuẩn xác và có chất lượng. Nên tìm mua các vị thuốc ở những cơ sở Đông dược có đăng ký và uy tín để tránh thuốc giả và kém phẩm chất.
Phải dùng đúng cách và hết sức kiên trì, không nên kết hợp với các mỹ phẩm hiện đại. Các vị thuốc tuy không hoặc rất ít độc hại, đã được kinh nghiệm của người xưa kiểm chứng nhưng vẫn phải rất thận trọng. Nếu thấy dị ứng thì phải ngừng ngay và đến tư vấn các thầy thuốc chuyên khoa.
(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)
