innova là trường hợp đặc biệt ở thị trường Việt khi không phải sản phẩm duy nhất trong phân khúc nhưng lại được nhắc tới như mẫu xe "một mình một ngựa". Ví như người anh em Vios, chiếc sedan cỡ B cũng đứng đầu phân khúc, nhưng không thể hoàn toàn lu mờ những đối thủ như Honda City, Kia Rio hay Mazda2, Ford Fiesta.
Innova thì khác, doanh số của chiếc mpv 5+2 lấn át hoàn toàn các đối thủ Kia Carens, Rondo hay Chevrolet Orlando. Với người Việt, khi nhắc tới MPV cho gia đình là nhắc tới Innova, những cái tên còn lại chỉ mang tính chất thêm thắt cho những người có nhu cầu không giống số đông.
 |
| toyota innova đời đầu. >> Ảnh các đời Innova |
Ra đời năm 2004, mẫu xe đa dụng gia đình là sản phẩm hiếm có thể tồn tại một thế hệ tới gần 13 năm. Sự ưa chuộng của khách hàng ở nhiều thị trường không có dấu hiệu giảm sút là lý do để ông lớn Nhật Bản tận dụng tối đa nền tảng cũ.
Innova là sản phẩm nằm trong dự án phát triển các mẫu xe dựa trên nền tảng xe đa dụng cải tiến IMV (Innovative International Multi-purpose Vehicle), cùng với những Fortuner, Hilux. Innova lần đầu tiên sản xuất và giới thiệu ra thị trường Indonesia năm 2004. Hiện tại, toyota lắp ráp Innova ở Indonesia, Đài Loan, Việt Nam, Ấn Độ, Malaysia và Phillipines. Ở từng thị trường, Innova đều thành công về doanh số.
Ra mắt thị trường Việt tháng 1/2016, Innova mang đến làn gió mới thực sự, khác hẳn với những gì Toyota làm trước đó. Tên xe mang nghĩa đổi mới, viết tắt của "Innovation", và những gì hãng xe Nhật cung cấp cho Innova cũng đổi mới cả một quãng xa so với Zace, mẫu xe mà Innova thay thế.
Zace trước đó bền nhưng không có gì ngoài bền. Innova thì khác, sức mạnh thương hiệu bền bỉ có sẵn, kết hợp với những trang bị khác lạ như nội thất bọc da, ốp gỗ, điều hòa 2 giàn lạnh, hộc đựng cốc xung quanh xe, đầu CD với hệ thống âm thanh 6 loa. Mức giá 29.900 USD cho bản G và 26.900 USD cho bản J, tương đương khoảng 667 triệu và 600 triệu hiện nay. Mức giá được coi là vừa phải, phù hợp thậm chí "dễ chịu" cho những mới mẻ mà chiếc MPV mang tới.
Từ Zace lên Innova khi ấy là một bậc mới. Năm 2005 trước khi Innova ra mắt, Toyota bán được 11.813 xe tại thị trường Việt, nhưng sang 2006, hãng xe Nhật đặt mục tiêu bán 800 xe Innova mỗi tháng, tức chỉ riêng Innova vào khoảng gần 10.000 xe một năm. Toyota không phải vô cớ mà đặt mức cao như thế.
Trước hết vẫn những lợi thế "rất Toyota" là động cơ 2 lít VVT-i bền bỉ, ít hỏng vặt, chi phí thay đồ, bảo dưỡng sửa chữa rẻ, phụ tùng có sẵn ở khắp nơi, nội thất rộng rãi. Với khách hàng Việt ở giai đoạn 10 năm trước, như thế là quá đủ. Những trang bị công nghệ hỗ trợ lái, an toàn, tiện ích nội thất không phải là nhu cầu thực tế, vượt ngoài tầm ước muốn.
Bên cạnh những lợi thế thuộc về thương hiệu và sự mới mẻ trong nội thất, Innova còn đạt doanh số cao bởi đa dạng phiên bản. Đời đầu 2006-2007, xe chỉ có hai bản G và J đều lắp số sàn, trong đó bản J cắt nhiều trang bị nên được các hãng taxi ưa chuộng, có hãng tại TP HCM tới 3.500 xe trong tổng số 5.000 xe khai thác là Innova, tức chiếm 70%.
 |
| Lần cải tiến thiết kế vào 2012-2013. >> Ảnh các đời Innova |
Lợi thế khách hàng ưa chuộng khiến những nhà làm chiến lược sản phẩm của Toyota khôn ngoan "dí" dần những trang bị cao hơn cho các đời sau. Đầu tiên là 2008, xe có thêm bản V số tự động, mở thêm một lớp khách hàng nữa "lười" lái. Thiết kế cũng thay đổi đôi chút ở lưới tản nhiệt, cản trước nhưng đường nét tổng thể vẫn không thay đổi.
Kiểu thiết kế đặt lên Innova là loại tạo hình cơ bản, trung tính có thể dễ dàng được chấp nhận ở nhiều thị trường khác nhau, đặc biệt là khách hàng châu Á, đồng thời có rất nhiều "đất" nếu muốn tạo những thay đổi cho đời sau. Với chiến lược này, Toyota tiết kiệm được nhiều chi phí nghiên cứu khi không phải tạo vẻ riêng cho mỗi thị trường, đồng thời mở lối cho những phiên bản tiếp theo.
Liền sau đó là những nâng cấp vào những năm 2010, 2012-2013 rồi tới gần đây là 2014-2015. Trong đó thay đổi khiến xe bật mạnh nhất là khoảng 2012-2013 khi mẫu MPV nâng cấp cả động cơ và diện mạo, thêm các phiên bản dày đặc gồm J, E, G, V và cả GSR trong đó J và E số sàn, G và V số tự động.
Innova không phải chỉ toàn ưu điểm. Xe tồn tại những nhược điểm cố hữu như vỏ mỏng, chạy tốc độ cao 100 km/h cao tốc thường bồng bềnh, kèm tiếng ù ù, cho cảm giác không an toàn và thiết kế không có điểm nhấn. Nhưng điểm quan trọng nhất, có thể trở thành điểm yếu của bất cứ hãng xe nào hiện nay là trang bị an toàn. Innova đang bán ở Việt Nam chỉ trang bị 2 túi khí cùng chống bó cứng phanh ABS. Đây là những công nghệ tối thiểu nhất mà một mẫu xe cỡ nhỏ cũng phải có.
Mặc cho những hạn chế này, Innova vẫn tỏ ra không bị hụt hơi trong cuộc chạy đua doanh số, bởi những ưu điểm thực dụng vẫn còn được chấp nhận bởi một bộ phận khách hàng, đặc biệt là doanh nghiệp, tổ chức và kinh doanh vận tải.
Đến hết 2015, Innova bán được khoảng 87.000 xe, là mẫu ôtô bán nhiều nhất tại thị trường Việt sau 10 năm tồn tại. Innova với vai trò đầu tàu về doanh số và tỷ lệ nội địa hóa, là mỏ neo chiến lược của Toyota tại thị trường Việt, cho cả bán hàng và sản xuất. Mới đây, những thông tin hé lộ về thế hệ mới của chiếc MPV đã xuất hiện và chuẩn bị ra mắt khách hàng, khiến doanh số thế hệ hiện tại cũng bị ảnh hưởng khi giảm từ trên 1.000 xe về khoảng 800 xe.
Nhu cầu của lớp khách hàng mới hiện nay có thể mang tới những kết quả khó đoán cho số phận của Innova thế hệ mới. Theo một chuyên gia bán hàng lâu năm, Innova mới nếu muốn nhắm tới khách hàng trẻ, những người tiếp cận nhiều thông tin về xe, cần trang bị nhiều về công nghệ an toàn và tiện nghi, hơn là đổi mới đơn thuần về thiết kế.
Vị này cũng nhận định, khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp hoặc công ty kinh doanh vận tải, có thể sẽ không quan tâm tới công nghệ an toàn và tiện nghi mà chỉ nhìn vào mức tiêu thụ nhiên liệu cũng như độ bền bỉ để quyết định mua xe, nhưng khách hàng cá nhân sẽ ngược lại.
 |
| Toyota Innova đang bán tại Việt Nam . >> Ảnh Innova thế hệ mới sắp về Việt Nam |
"Với điều kiện đường sá Việt Nam tốt dần lên, có nhiều cao tốc, sự an toàn được đặt lên hàng đầu thì Innova nghèo nàn như hiện nay không phải lựa chọn hợp lý với khách cá nhân", vị này nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, một rào cản khác có thể "gặm" doanh số của Innova là sự trỗi dậy của những dòng crossover cỡ nhỏ và bán tải. Phân khúc xe gầm cao đang là lựa chọn ưu tiên của khách hàng cá nhân, vợt qua cả dòng sedan truyền thống. Với tầm tiền của Innova, người tiêu dùng có thể chọn Ford EcoSport, Hyundai i20Active hay Creta với nhiều công nghệ, thiết kế hiện đại, hợp mắt giới trẻ và vẫn đảm bảo cao, thoáng.
Innova thế hệ mới khi ra mắt tại Indonesia gây tiếng vang với thiết kế lột xác, cùng cảm hứng với Fortuner và Hilux mới. Nhưng điểm quan tâm hơn nằm ở phía trong và phía dưới. Nội thất là bước tiến lớn khi hãng xe Nhật muốn chiếc MPV có cảm giác cao cấp hơn bằng cách sử dụng chất liệu giả gỗ, hệ thống thông tin giải trí hiển thị qua màn hình cảm ứng 7 inch hoặc 8 inch.
Động cơ xăng là loại 2 lít 4 xi-lanh mã 1TR-FE, mã này giống động cơ đang sử dụng cho Innova hiện nay. Tuy nhiên, công nghệ điều khiển van biến thiên kép Dual VVT-i là điểm mới, cải tiến so với loại đơn VVT-i đang dùng. Cỗ máy cũng được cải tiến để đạt hiệu suất vận hành mạnh mẽ hơn, bên cạnh những nâng cấp về đánh lái, hệ thống treo, khung sườn.
Từ thế hệ mới, tỷ lệ nội địa hóa của Innova ở Indonesia tăng từ 80% lên 85% với khoảng 123 nhà cung cấp. Nhưng đó là câu chuyện tại đất nước vạn đảo. Tại Việt Nam, mỗi tháng Innova bán gần 1.000 chiếc, tức bằng 1/5 thị trường Indonesia. Tỷ lệ nội địa hóa Innova là gần 40%, đây cũng là mẫu xe có tỷ lệ nội địa hóa cao nhất của Toyota tại Việt Nam, với hệ thống 18 nhà cung cấp linh kiện.
Khi xuất hiện ở Việt Nam, Innova sẽ trang bị những gì thì cần chờ đợi câu trả lời khi Toyota giới thiệu chiếc MPV thế hệ mới trong thời gian tới. Innova vẫn là con át chủ bài của hãng, nhưng ở bộ bài mới liệu "con át" này sẽ hòa hợp hay bị đào thải.
>> Xem thêm ảnh các đời Innova ở Việt Nam
>> Ảnh Innova thế hệ mới sắp về Việt Nam
Đức Huy
