Vù ga về số (rev matching) là cách gọi cho kỹ năng đạp nhanh ga trong khi vẫn còn cắt côn về số khi lái xe số sàn, tác dụng làm cho việc về số mượt mà, xe không bị khựng hoặc giật. Cách thực hiện là cắt côn, trả về số thấp, đạp nhanh nháy chân ga (trong lúc vẫn cắt côn), rồi thả côn bình thường. Nhưng vì sao cách làm này lại giúp xe về số êm, mượt hơn?
Tác dụng của hộp số là giúp xe di chuyển ở những tốc độ khác nhau một cách mượt mà. Thiết kế hộp số cho phép mỗi số chỉ phù hợp với một dải vòng tua động cơ tối ưu, tương ứng cho ra dải tốc độ thực tế của xe. Ở một cấp số nhất định, động cơ quay càng nhanh (vòng tua lớn) thì tốc độ xe càng nhanh lên tới điểm cần chuyển lên số cao.
Dải vòng tua tối ưu. |
Luôn có một dải vòng tua mà tại đó, xe đạt hiệu quả tối ưu gọi là power band, đây là thời điểm mà xe tăng tốc nhanh nhất dù đang ở số nào. Như ở hình trên, dải vòng tua màu vàng chính là vòng tua tối ưu, màu đỏ là vòng tua tối đa (redline), không nên chạm đến ngưỡng vòng tua này thường xuyên.
Chuyển số. |
Khi đạt đến ngưỡng power band (màu vàng) thích hợp để tăng tốc, tài xế chuyển lên số cao, ví dụ từ số 2 sang số 3 như hình trên. Hộp số được thiết kế để ở cùng tốc độ khi chuyển từ số 2 lên số 3, tốc độ vòng tua sẽ bắt đầu rơi vào dải hiệu quả. Nếu ở số 2, vòng tua đã gần hết dải vàng, thì chuyển sang số 3, vòng tua mới bắt đầu ở dải vàng. Nhờ đó, ở mọi số xe đều đạt được khả năng tăng tốc tối ưu.
Lựa chọn cấp số phù hợp. |
Để hiểu rõ thêm, có thể quan sát biểu đồ thể hiện 6 cấp số như ở trên. Cũng một tốc độ của xe (road speed) là 40 km/h chẳng hạn, tài xế có thể chọn chạy ở số 2, số 3 hoặc số 4 đều được. Trong đó số 2 thì đã qua dải hiệu suất tối ưu, số 4 thì chưa tới, chỉ có số 3 là xe có thể tăng tốc tiếp tục lên 50 km/h, 60 km/h nhanh nhất.
Số thấp thường cho khả năng tăng tốc nhanh hơn bởi sự kết hợp của hộp số và vòng tua máy cao. Do đó, để đạt hiệu quả về tốc độ, tài xế thường dành thời gian cho xe hoạt động lâu hơn ở số thấp.
Trước khi vào cua, lái xe cần về số phù hợp để giúp xe có độ bám đường khi cua, nhưng đồng thời cũng để cho khả năng tăng tốc tối ưu khi xe ra khỏi cua. Tuy nhiên, nếu đã chọn được cấp số nhưng lái xe lại nhả chân côn ngay lập tức, sẽ xảy ra 3 hiện tượng là phanh động cơ gằn lên đột ngột, có thể khóa bánh và trọng lượng dồn về trước một cách bất ngờ, đều không khiến tài xế hoặc hành khách thấy thoải mái. Để khắc phục hiện tượng này cần có kỹ năng "vù ga về số".
Các bước thực hiện "vù ga về số" hiệu quả:
Bước 1: xác định cấp số đang chạy trước khi vào cua, trong hình là số 3, với chỉ chân ga hoạt động. Tốc độ vòng tua đã gần hết dải tối ưu (màu vàng).
Bước 2: Bắt đầu phanh, để chân côn sẵn sàng. Lúc này xe vẫn ở số 3, nhưng tốc độ vòng tua và tốc độ của xe đều xu hướng giảm.
Bước 3: đạp chân côn, vì động cơ đã ngắt kết nối với hệ truyền động xuống bánh xe, không ga, nên tốc độ vòng tua (hình tam giác xanh dương) bắt đầu giảm, cấp số muốn về là số 2. Tuy nhiên, ở tốc độ xe (road speed) lúc này, cần tăng tốc độ vòng tua để khi nhả ly hợp không bị giật xe.
Bước 4: Về số 2. Vẫn giữ chân côn, đạp nhanh ga để đưa vòng tua máy lên cao, phù hợp với tốc độ của xe.
Bước 5: bỏ hoàn toàn chân côn, lúc này xe sẽ mượt mà áp dụng số 2 mà không có hiện tượng gằn, khựng. Nhẹ nhàng vào cua, và đạp mạnh ga để tăng tốc khi ra khỏi cua, lần lượt tăng các cấp số phù hợp khác để chạy trên đường thẳng.
Minh Hy
Đồ họa: drivingfast