Nổi bật với triết lý "đồng giá 5.000 đồng" cùng không gian chợ quê giản dị, nơi đây không chỉ là địa điểm giao thương mà còn là bức tranh sống động về văn hóa ẩm thực và nhịp sống của người dân bản địa. Khác biệt với những khu chợ hiện đại, Đường Mương mang trong mình một hơi thở truyền thống, nơi giá trị nhân văn được đặt lên hàng đầu.
Nằm cách trung tâm thành phố Quảng Ngãi khoảng 30 đến 40 km về phía Tây Nam, Chợ Đường Mương ẩn mình giữa vùng quê yên bình, xa rời sự ồn ào của phố thị. Để tiếp cận khu chợ đặc biệt này, du khách có thể di chuyển bằng xe máy hoặc ô tô theo các tuyến đường tỉnh lộ hướng về huyện Mộ Đức. Vị trí gần cầu Nước Nhĩ cũng là một lợi thế, giúp việc định vị và di chuyển trở nên thuận tiện hơn. Hành trình đến Đường Mương tự nó đã là một trải nghiệm, đưa du khách đi qua những cánh đồng xanh mướt, những con đường làng rợp bóng cây, chuẩn bị cho một cuộc khám phá văn hóa độc đáo.
Một trong những đặc điểm nổi bật nhất tạo nên sự khác biệt của Chợ Đường Mương chính là khung giờ hoạt động vô cùng ngắn ngủi và đặc biệt. Chợ chỉ nhóm họp vỏn vẹn từ 5 giờ sáng đến khoảng 7 giờ sáng mỗi ngày, hoặc có thể sớm hơn từ 4 giờ sáng theo một số thông tin từ người dân địa phương, tổng cộng chỉ kéo dài từ 2 đến 3 tiếng đồng hồ. Điều này đòi hỏi du khách muốn hòa mình vào không khí sôi động của chợ phải thức dậy từ rất sớm, một thử thách thú vị nhưng cũng là yếu tố tạo nên giá trị trải nghiệm độc đáo, khác hẳn với các khu chợ truyền thống hoạt động cả ngày.
Nguồn gốc tên gọi "Đường Mương"
Tên gọi "Đường Mương" không phải ngẫu nhiên mà có, mà nó gắn liền với đặc điểm địa hình tự nhiên của khu vực này từ thuở xa xưa. Theo lời kể của những người dân địa phương, trước khi được đổ đất và quy hoạch thành khu dân cư như hiện nay, khu vực chợ chỉ là một dải đất nhỏ nằm sát cạnh một con mương dẫn nước. Từ đó, cái tên mộc mạc "Đường Mương" ra đời và gắn bó với khu chợ này cho đến tận bây giờ.
Về thời điểm hình thành, Chợ Đường Mương đã tồn tại từ rất lâu đời, nhưng không có một mốc thời gian chính xác được ghi nhận. Nhiều thế hệ người dân thôn Phước Vĩnh chỉ biết rằng khu chợ này đã hiện hữu từ hàng chục năm trước, khi những gánh hàng ăn sáng bắt đầu tụ họp quanh khu đất nhỏ cạnh con mương, dần dần tạo nên một không gian chợ truyền thống như ngày nay. Điều này cho thấy chợ không chỉ là nơi mua bán mà còn là một phần lịch sử, một chứng nhân cho sự phát triển của cộng đồng.
Khu chợ "đồng giá 5.000 đồng"
Điểm nhấn làm nên danh tiếng của Chợ Đường Mương không thể không nhắc đến chính sách "đồng giá 5.000 đồng" cho mọi món ăn. Trong bối cảnh vật giá leo thang như hiện nay, việc duy trì mức giá bình dân này trong nhiều năm là một điều hiếm thấy, tạo nên sự ngạc nhiên và thích thú cho bất kỳ ai đặt chân đến. Bà Nguyễn Thị Đào, một tiểu thương lâu năm tại chợ, chia sẻ: "Chúng tôi bán hàng đồng giá 5 nghìn đồng được 5, 6 năm nay. Còn trước đó, chỉ bán tầm 2 nghìn – 3 nghìn đồng thôi. Có thể 5 nghìn đồng thời nay tại nhiều nơi chỉ đủ để gởi xe, nhưng ở chợ quê chúng tôi, 5 nghìn là đã đủ cho một người ăn sáng no nê."
Triết lý kinh doanh của các tiểu thương tại chợ vô cùng giản dị và đậm chất nhân văn: "chủ yếu lấy công làm lời." Điều này được minh chứng qua lời của bà Tư A, một người bán cháo: "Cháo 5 nghìn nhưng tôi hầm đầy đủ thịt, xương, đậu đen, đậu xanh… nên mọi người rất thích, còn mình chủ yếu lấy công làm lời." Điều này cho thấy các tiểu thương không đặt nặng lợi nhuận mà hướng đến việc phục vụ cộng đồng, duy trì một nét văn hóa ẩm thực truyền thống với mức giá phải chăng nhất.
Dù chỉ với mức giá 5.000 đồng, Chợ Đường Mương vẫn mang đến một thực đơn phong phú, đậm đà hương vị đặc trưng của Quảng Ngãi.
- Các món cháo đa dạng: Cháo là một trong những món ăn chủ đạo tại đây. Từ cháo xương được hầm kỹ với thịt, xương, đậu đen, đậu xanh, mang đến hương vị đậm đà và bổ dưỡng; cho đến cháo vịt thơm ngon, được bà Đỗ Thị Nhung chế biến với lượng cháo và thịt vịt vừa đủ cho một buổi sáng tấp nập. Mỗi ngày, bà Nhung nấu khoảng 6 lon gạo cháo cùng một con vịt, đảm bảo đủ phục vụ khách hàng.
- Bún truyền thống: Món bún tại chợ Đường Mương cũng là một lựa chọn không thể bỏ qua. Những tô bún nóng hổi, đầy ắp xương, thịt, bún và nước lèo đậm đà do bà Chín Hường – một tiểu thương đã gắn bó lâu năm với chợ – chế biến, luôn thu hút thực khách.
- Bánh đặc sản Quảng Ngãi: Chợ còn là nơi hội tụ các loại bánh truyền thống của Quảng Ngãi với mức giá không tưởng: 5.000 đồng cho 10 cái bánh bèo hoặc 5 cái bánh gói. Bà Trần Thị Đào, người đã bán các loại bánh này suốt 17 năm tại chợ, khẳng định rằng giá cả chỉ tăng dần từ 2.000-3.000 đồng lên 5.000 đồng chứ chưa bao giờ đắt hơn, giữ nguyên giá trị truyền thống cho người tiêu dùng.
- Đồ uống giải khát: Bên cạnh các món ăn chính, chợ còn phục vụ nhiều loại đồ uống giải khát với giá còn rẻ hơn, chỉ 3.000 đồng mỗi món. Du khách có thể lựa chọn nước rau má thanh mát, nước đậu nành bổ dưỡng, hay chè đậu váng, sương sa ngọt dịu, giúp cân bằng hương vị sau bữa ăn.
Không gian và bầu không khí chợ quê
Chợ Đường Mương mang trong mình một nét giản dị, mộc mạc mà hiếm nơi nào có được trong bối cảnh đô thị hóa. Với chỉ vài chục sạp hàng, trong đó khoảng 10 sạp chuyên bán đồ ăn uống, không gian chợ được thiết kế vô cùng đơn giản. Nhiều quầy hàng chỉ sử dụng một vài chiếc bàn ghế sờn cũ, phản ánh sự chân chất, không cầu kỳ của người dân địa phương.
Phương thức bán hàng tại đây cũng rất đặc trưng: các tiểu thương thường nấu sẵn đồ ăn từ nhà, sau đó dùng các xô giữ nhiệt để đảm bảo món ăn luôn nóng hổi khi mang ra chợ. Nhiều sạp hàng được che chắn tạm bợ bằng những túp lều đơn sơ, cùng với vài bộ bàn ghế phục vụ thực khách.
Dù có không gian nhỏ bé và sơ sài, Chợ Đường Mương chưa bao giờ vắng khách. Trong khoảng thời gian hoạt động ngắn ngủi từ 2 đến 3 tiếng, chợ luôn tấp nập người mua kẻ bán, tạo nên một bầu không khí sôi động, nhộn nhịp đặc trưng của một phiên chợ quê truyền thống, nơi mà những câu chuyện, những nụ cười được trao đổi cùng những món ăn dân dã.
Lời khuyên dành cho du khách
Để có một trải nghiệm trọn vẹn nhất tại Chợ Đường Mương, du khách nên có mặt từ 5 đến 6 giờ sáng để cảm nhận trọn vẹn không khí nhộn nhịp nhất của chợ. Nếu có thể, hãy ở lại đến gần 7 giờ sáng để chứng kiến cảnh chợ tan, một khoảnh khắc cũng không kém phần đặc biệt. Đừng quên thử các món đặc trưng như cháo xương, cháo vịt, bánh bèo, bánh gói và bún, những món ăn mang đậm hương vị truyền thống Quảng Ngãi. Cuối cùng, hãy chuẩn bị một ít tiền mặt mệnh giá nhỏ (5.000 đồng, 10.000 đồng) để thuận tiện cho việc mua sắm, và đừng quên mang theo máy ảnh để ghi lại những khoảnh khắc đẹp, những nụ cười hồn hậu của người dân nơi đây.
Chợ Đường Mương không chỉ là một điểm đến để thưởng thức ẩm thực mà còn là một chuyến đi khám phá về giá trị văn hóa, về lối sống giản dị và tốt đẹp của người dân Quảng Ngãi. Dù có những hạn chế nhất định về thời gian và quy mô, nhưng chắc chắn đây sẽ là một trải nghiệm đáng nhớ, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng mỗi du khách yêu thích văn hóa dân gian và ẩm thực truyền thống.
