Về với mảnh đất tận cùng Tổ quốc, du khách không chỉ bị mê hoặc bởi vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ của rừng đước, những con kênh rạch chằng chịt, mà còn được khám phá một nền ẩm thực phong phú, độc đáo. Trong số vô vàn món ngon, cá vồ chó nổi lên như một biểu tượng, một linh hồn của vùng sông nước, đặc biệt là tại Đầm Thị Tường (xã Phú Mỹ, huyện Phú Tân).
Chẳng phải ngẫu nhiên mà tên gọi "cá vồ chó" lại khiến nhiều người tò mò. Ngay cả người dân địa phương cũng không thể giải thích cặn kẽ nguồn gốc cái tên "lạ đời" này. Tuy nhiên, chính sự độc đáo ấy lại góp phần tạo nên "thương hiệu" riêng biệt cho đặc sản vùng Đầm Thị Tường. Theo lời kể truyền miệng từ những bậc cao niên, cá vồ chó là loài cá vô cùng khôn lanh, khó đánh bắt, giống như sự tinh ranh của loài chó. Hơn nữa, trên lưng chúng có những vạch vàng tựa như vằn lông của chó vện, càng khiến người ta liên tưởng đến cái tên này. Dù tên gọi có phần "kỳ lạ", nhưng không thể phủ nhận đây là một trong những loài cá da trơn mang lại giá trị kinh tế và ẩm thực cao tại Cà Mau.
Cá vồ chó, hay còn được người dân địa phương gọi là cá vồ biển, sinh sống phổ biến tại các cửa sông thông ra biển ở Cà Mau. Đây là loài cá da trơn, có gai sắc nhọn và cực kỳ tinh khôn, đòi hỏi sự cẩn trọng và kỹ năng điêu luyện khi đánh bắt và sơ chế. Thịt cá vồ chó nổi tiếng mềm, ngọt, thơm và ít tanh, là nguyên liệu lý tưởng cho nhiều món ăn ngon. Tuy nhiên, chỉ ở Đầm Thị Tường, loại cá này mới được khai thác một cách đặc biệt để tạo nên món lẩu chua trứ danh, phục vụ du khách và góp phần phát triển du lịch địa phương.
Việc đánh bắt cá vồ chó không hề đơn giản, bởi loài cá này thường đi kiếm ăn theo bầy dọc các cửa sông và cực kỳ nhạy cảm với tiếng động. Tại những khu vực sông rạch ít tàu ghe qua lại, cá vồ chó thường xuất hiện nhiều hơn. Những ngư dân chuyên nghiệp tại vùng ven biển Cà Mau thường sử dụng loại lưới ba màn, với mắt lưới từ 7cm trở lên, để bắt được những con cá chất lượng. Sau khi giăng lưới, họ sẽ dùng sào đập mạnh trên mặt nước để làm cá động, khiến chúng hoảng loạn và chạy vào lưới. Những con cá dính lưới thường có trọng lượng từ 0,3 đến 1kg.
Trong bối cảnh sản lượng cá tự nhiên đang ngày càng sụt giảm do khai thác quá mức và số lượng người hành nghề đánh bắt ngày càng tăng, phương pháp giăng câu truyền thống đã không còn hiệu quả như trước. Ngày nay, đa số bà con chuyển sang đánh bắt bằng lưới, và không ít ngư dân còn liên kết 2-3 vỏ lãi đi cùng nhau để vây bắt cá được nhiều hơn.
Dù cá vồ chó có thể chế biến thành nhiều món ngon như kho tương, nhưng phần lớn thực khách và người dân địa phương đều đồng tình rằng món lẩu chua cơm mẻ là sự lựa chọn hoàn hảo nhất để phát huy trọn vẹn hương vị đặc trưng của loại cá này. Thịt cá béo, mềm, ngọt và thơm khi kết hợp với vị chua thanh của cơm mẻ sẽ tạo nên một tổng thể hài hòa, quyến rũ. Cơm mẻ không chỉ giúp khử mùi tanh tự nhiên của cá mà còn làm tăng thêm độ hấp dẫn, tạo nên một hương vị độc đáo, khó quên.
Để có được một nồi lẩu cá vồ chó thơm ngon đúng điệu, việc lựa chọn những con cá tươi sống là yếu tố tiên quyết. Sau khi cá được sơ chế sạch sẽ, loại bỏ phần da trơn và gai sắc nhọn, chúng sẽ được cho vào nồi nước cơm mẻ đã đun sôi. Tiếp theo, một chút sả băm trộn ớt cay sẽ được thêm vào, tạo nên mùi thơm nồng và vị cay đặc trưng, kích thích vị giác. Khi cá đã chín tới, các loại rau ăn kèm như rau muống, ngò om, cần tàu cùng một ít gia vị như muối, đường, bột ngọt sẽ được cho vào, hoàn tất nồi lẩu trứ danh.
Đối với nhiều du khách lần đầu tiên biết đến và thưởng thức cá vồ chó, trải nghiệm món lẩu này thực sự là một sự háo hức và khám phá. Khi gắp miếng thịt cá trắng ngần, mềm mại, dai ngon và thơm lừng chấm cùng nước mắm ớt, vị giác như bùng nổ. Nồi lẩu nóng hổi, nghi ngút khói, với đủ đầy hương vị chua, cay, mặn, ngọt hòa quyện vào nhau, tạo nên một bản giao hưởng ẩm thực tuyệt vời. Thịt cá vồ chó nhiều nạc, không hề ngấy, mang lại cảm giác dễ chịu và sảng khoái.
Không chỉ dừng lại ở một bữa ăn ngon, lẩu chua cá vồ chó còn là một trải nghiệm văn hóa, là sợi dây kết nối du khách với cuộc sống và con người Đầm Thị Tường. Nhiều du khách sau khi thưởng thức đã bày tỏ mong muốn được quay trở lại Đầm Thị Tường thêm nhiều lần nữa, không chỉ để khám phá vẻ đẹp của vùng đất này mà còn để một lần nữa được thưởng thức món lẩu đặc biệt, mang đậm hương vị sông nước Cà Mau. Lẩu chua cá vồ chó không chỉ là một món ăn, mà còn là một câu chuyện, một ký ức đẹp đẽ về miền đất mũi phương Nam.
