2006 là một năm nhiều sự kiện nhất với thị trường ôtô Việt Nam và chúng kéo theo những xu hướng mà nhiều năm trước người tiêu dùng không bao giờ được chứng kiến. Điều này cho thấy thị trường ngày càng giàu sự cạnh tranh, tính đa dạng và vì thế khách hàng có nhiều sự lựa chọn và lợi ích hơn.
Đồng loạt giảm giá ôtô
Sau nhiều năm luôn ở tình trạng tăng giá, lần đầu tiên người tiêu dùng được chứng kiến cảnh các hãng xe liên tiếp giảm giá ở 2006, hòng kích cầu, đặc biệt trong những tháng cuối năm. Đây là hệ quả của hàng loạt những sự kiện lớn ảnh hưởng tiêu cực tới doanh số của các nhà sản xuất. Và chuyện hạ giá là đương nhiên.
 |
| Ford Focus, một trong những mẫu xe không mấy thành công ở 2006. Ảnh: A.T. |
Tuy nhiên, xu hướng này không xảy ra một cách dễ dàng. Như kịch bản của nhiều năm trước, cuối 2005, các hãng xe trong nước mà đại diện ra VAMA đã cùng nhau khẳng định như đinh đóng cột rằng giá xe trong 2006 sẽ không thể hạ. Nếu Mercedes và Ford chỉ nhẹ nhàng cam kết sẽ hoàn trả số tiền chênh lệch cho khách hàng nếu giá xe giảm vào tháng 1/2006 thì Vinastar (đơn vị lắp ráp và bán các sản phẩm của Mitsubishi) tuyên bố tăng giá ở mức 3-4% cho từng mẫu xe.
| *6 sự kiện thị trường ôtô VN 2006 |
| *5 mẫu xe "ế" nhất 2006 |
| *10 xe bán chạy nhất 2006 |
Thế nhưng, giữa tháng 2, thông tin về việc Nghị định 12 của Chính phủ cho phép nhập khẩu xe cũ đã làm "đổ bể" tất cả kế hoạch của các thành viên VAMA. Nhận ra khả năng khách hàng sẽ dừng mua xe mới để chờ xe cũ, giữa tháng 2/2006, Toyota nhanh chóng tung ra Innova với giá nhỉnh hơn Zace 100 USD nhưng tiện nghi hơn hẳn và đồng thời giảm giá những mẫu ăn khách như Altis hay Vios. Sau Toyota, Ford là "ông lớn" thứ hai mở màn cho trào lưu giảm giá khi công bố những mức giảm cao nhất dành cho Focus 2.0 MT (số sàn) là 1.500 USD. Các hãng xe theo chân hai "đàn anh" cũng tiến hành khuyến mãi một cách rầm rộ để hâm nóng thị trường.
Dù các liên doanh đã nhanh chóng ứng phó với xe cũ nhưng người tiêu dùng vẫn không mặn mà với xe trong nước. Để "bồi" thêm, vài ngay sau khi Nghị định 12 có hiệu lực (1/5/2006) và nhận định xe cũ khó có thể về nhiều, Ford tung ra đợt giảm giá thứ hai với mức cao nhất là 1.500 USD chiếc Mondeo 2.0. Ngay sau Ford là liên doanh Mekong Auto.
Mọi chuyện vẫn không như mong đợi và đến tháng 10/2006, Ford giảm giá lần thứ 3 với mức cao nhất 11%. Toyota thì vẫn giảm theo kiểu Innova, tức là tung ra Camry 2007 với giá được nhận định là rẻ hơn so với phiên bản cũ. Mitsubishi cố gắng bán nhanh Jolie bằng cách giảm giá hết khả năng có thể. Mercedes tặng quà một cách hoành tráng còn Honda cũng không đứng ngoài cuộc khi có chương trình quà tặng lên tới trên 30 triệu đồng vào những tháng giáp Tết.
Khác hẳn với những năm trước, vào những ngày cuối 2006, khách hàng không còn đặt câu hỏi "Sang năm giá ôtô sẽ tăng?". Trong khi đó, các liên doanh cũng chẳng ai đứng lên tuyên bố giá sẽ không giảm bởi họ ngày càng chịu nhiều sức ép khi thuế nhập khẩu ôtô mới nguyên chiếc giảm từ 90% xuống 80%, ôtô cũ nhập khẩu giảm tới 20% ở dòng xe bình dân có dung tích 2-2,5 lít. Tất cả đang chờ 2007 với những biến động mới mà ở đó người tiêu dùng sẽ có lợi nhiều hơn.
Xe đa dụng lên ngôi, xe 5 chỗ lép vế
Trong những xe bán chạy nhất, các mẫu xe đa dụng như Innova, Jolie, Everest chiếm thứ hạng cao và góp phần không nhỏ làm nên một năm 2006 của dòng xe đa dụng. Xu hướng này bắt đầu từ năm ngoái nhưng sang tới năm nay, nó mới rõ nét và trở nên khác biệt.
Trong 12 tháng của năm 2006, tổng số xe đa dụng tiêu thụ là 15.855 chiếc, gấp hơn 2 lần so với 7.480 chiếc số lượng xe 5 chỗ bán ra. Đây là dấu hiệu cho thấy người tiêu dùng Việt Nam đặc biệt thích những mẫu có thể đáp ứng nhiều mục đích như chở người, chở hàng, đi làm và cả đi... chợ. Nếu so sánh với những năm trước, tỷ lệ giữa xe đa dụng và xe 5 chỗ đã có một bước phát triển rõ ràng.
 |
| Doanh số xe 5 chỗ và xe đa dụng theo các năm. Nguồn: VAMA. |
Từ năm 2001, xe đa dụng không tăng một cách đột biến mà đều đều với khoảng 10%. Riêng trong 2006, doanh số dòng xe này cao hơn 2005 khoảng 20%. Nếu xe đa dụng không "mất khách" trong 6 năm qua thì xe 5 chỗ đã hoàn toàn suy giảm so với mức cực đại hơn 20.000 chiếc vào 2003.
Một con số nữa để so sánh mức độ "ăn khách" của xe đa dụng là hiện phân khúc này có 17 sản phẩm và chỉ có 3 mẫu mới được giới thiệu vào 2006 là Toyota Innova, Suzuki APV và Chevrolet Captiva. Trong khi đó, xe 5 chỗ có khoảng 24 sản phẩm và có 5 mẫu mới là Camry 2007, Honda Civic, Ford Focus S, Mercedes E-class 2007 và Daewoo Gentra.
Nguyên nhân chính dẫn tới hiện tượng này là do xe 5 chỗ vẫn có giá quá cao so với đại bộ phận khách hàng. Ngoài ra, do ảnh hưởng của xe cũ trong năm 2006, những chính sách thuế nên dòng xe này đã không còn chiếm thế độc tôn trên thị trường.
Trong năm nay, theo đánh giá của các chuyên gia, xe đa dụng vẫn đắt hàng và có mặt của nhiều mẫu xe mới, kể cả nhập khẩu khi thuế xe mới giảm. Đặc biệt, thuế nhập khẩu xe cũ ở khoảng dung tích 2-3 lít giảm 20% là cơ hội để những mẫu đa dụng nổi tiếng như Honda CR-V, Honda Stream, Toyota Sienna hay Toyota Previa tràn vào Việt Nam.
Trọng Nghiệp
