Số tự động ngày càng phổ biến trên thế giới và Việt Nam không là ngoại lệ. Ưu điểm lớn nhất là sự đơn giản khi cầm lái. Tài xế được giải phóng chân trái và tay phải (với xe tay lái thuận) để tập trung hơn.
Tuy nhiên, sự phổ biến nhanh trong thời gian ngắn đã gây nhiều tranh cãi, bởi thực ra nó phức tạp hơn số sàn, dù tưởng như đơn giản hơn. Một trong những câu hỏi phổ biến nhất là "Về chế độ nào khi dừng đèn đỏ?"; "Có nên đi bằng hai chân?"...
VnExpress.net xin trích đăng tài liệu hướng dẫn lái xe an toàn trên trang Smartdrive, cùng với những kinh nghiệm từ các kỹ sư Ford Việt Nam để liệt kê cách vận hành loại hộp số này, sao cho hiệu quả và an toàn nhất.
Để chế độ nào khi dừng đèn đỏ?
Một độc giả từng có câu hỏi "Có nên đưa về N hay không?" và nhận được gần 100 câu trả lời trên diễn đàn trang Ôtô-xe máy của VnExpress.net. Kết quả, mỗi người một ý, tùy thuộc vào thói quen và thời gian chờ.
Theo các chuyên gia, giống số sàn, tài xế nên về mo (N) và kéo phanh tay. Điều này liên quan tới tình huống xấu là có xe đâm từ phía sau. Nếu không chuyển mà giữ nguyên ở số tiến D và phanh, chân bạn không đủ khỏe để hãm. Trong tình huống đó, xe sẽ vọt lên phía trước, rất nguy hiểm. Ngoài ra, dùng phanh chân còn làm lóa mắt xe sau do đèn phanh sáng, đặc biệt vào thời điểm thời tiết xấu, sương mù hay mưa.
 |
| Cần số gắn trên vô-lăng của Mercedes E300. Khi cần chuyển sang chế độ bán tự động, tài xế chỉ cần ấn cần có dấu "+" bên tay phải để tăng số. Giảm số là dấu "-" bên tay trái. Ảnh: Trọng Nghiệp. |
Chuyển sang số đỗ P (Parking) cũng không nên vì có thể hỏng hộp số khi bị xe sau húc.
An toàn nhất là chuyển về N và kéo phanh tay. Khi đó, xe không bị lao về phía trước, hộp số cũng không bị hỏng.
Tuy nhiên, đây chỉ là tình huống an toàn nhất. Còn tùy thuộc vào điều kiện thực tế để bạn ra quyết định chuyển về chế độ nào cho thuận tiện. Chẳng hạn với thời gian chờ ít, phía sau không có xe thì chỉ cần giữ phanh chân là đủ.
Linh động, tỉnh táo là điều quan trọng khi cầm lái. Bởi chỉ có thế, bạn mới đối phó được các tình huống xảy ra trên đường.
Không nên lái hai chân
Một vài người có khả năng và sở thích điều khiển xe số tự động bằng hai chân. Chân phải ga, chân trái phanh. Các chuyên gia Ford khuyên tuyệt đối không đi bằng cách này.
Với số tự động, chỉ dùng chân phải để kiểm soát ga và phanh là đủ, để đảm bảo không đạp cả hai cùng một lúc.
Học cách điều chỉnh ga
Với số sàn hay tự động, điều khiển tốt chân ga là quan trọng bậc nhất. Nhưng có sự khác biệt giữa hai loại này.
 |
| Ký hiệu trên cần số của Daewoo Matiz nhập khẩu. Khi để ở số "1", xe không chuyển sang bất cứ số nào. Nếu để "2", xe lên cao nhất số 2 và có thể giảm về số 1. Ảnh: Trọng Nghiệp. |
Ở số sàn, khi nhả chân ga, xe có xu hướng chậm lại (ngoại trừ lúc xuống dốc). Đây là hiện tượng "hãm bằng động cơ".
Trên số tự động, nhả chân ga trong một số tình huống còn làm tăng số. Điều này dẫn tới tình trạng mất kiểm soát vì bất ngờ. Vì vậy, cần tập luyện phản xạ ga thật nhuần nhuyễn trước khi lái xe ra đường.
Đạp phanh khi chuyển chế độ
Trong mọi trường hợp chuyển sang các chế độ khác nhau (D, N, R, P hay D1(L), D2 (S), D3), tài xế cần đạp phanh để đảm bảo an toàn.
Lên và xuống dốc với số tự động
Theo kinh nghiệm từ xe số sàn, thông thường, bạn lên dốc số nào thì xuống với số đó. Hầu hết số tự động đều có chế độ số tay (bán tự động M hoặc dấu + (tăng số) và - (giảm số)).
 |
| Trên Toyota Venza và nhiều loại xe khác, cơ chế bán tự động nằm ngay trên cần số, thể hiện bằng dấu "+" và "-". Ảnh: Trọng Nghiệp. |
Người lái có thể chủ động chọn số cho phù hợp với điều kiện thực tế, như tốc độ, tải trọng, điều kiện đường... Chẳng hạn khi chọn số 3, xe sẽ lên cao nhất là số 3. Giảm tốc, xe tự động về số 1 hoặc 2.
Nếu không có cơ chế bán tự động, hộp số có các ký hiệu như D1 (hoặc L, chỉ số 1), D2 (hoặc S, chỉ số 2) hay D3. Nếu đặt ở D3, số cao nhất sẽ là 3. Giảm tốc, xe về số 1 hoặc 2. Điều kiện địa hình càng khó thì bạn có thể chuyển về D2 hoặc D1.
Nguyễn Nghĩa
