Honda trưng bày Civic hybrid tại Vietnam Motorshow 2008 với mục tiêu quảng bá cho những thành tựu về công nghệ mà hãng này đạt được trong những năm gần đây, dựa trên sự khác biệt cơ bản giữa với đối thủ truyền kiếp Toyota.
Về tổng thể, Civic hybrid và Toyota Prius cùng kết hợp giữa hai động cơ xăng và động cơ điện. Tuy nhiên, nếu Prius có thể ngừng động cơ xăng và chỉ vận hành bằng động cơ điện thì Civic hybrid lại không làm được điều này.
 |
| Động cơ và bộ hỗ trợ IMA trên Civic hybrid tại Vietnam Motorshow 2008. |
Nguyên nhân thứ nhất là mô-tơ điện của Civic chỉ có công suất 20 mã lực. Trong khi của Prius là 67 mã lực. Rõ ràng để đưa chiếc xe có trọng lượng 1,3 tấn chuyển động, một mình mô-tơ điện của Civic là không thể.
Lý do thứ hai là động cơ xăng, mô-tơ điện của Civic hybrid gắn với nhau như dạng bánh sandwich, sau đó mới nối với hệ dẫn động. Như vậy nếu một trong hai không làm việc, động cơ còn lại cũng "nghỉ" luôn. Ở Prius, động cơ xăng và mô-tơ điện nối với hệ dẫn động một cách độc lập. Do đó khi một trong hai dừng lại, chiếc kia vẫn hoạt động bình thường.
Dù bị hạn chế nhưng hệ thống hybrid của Honda lại gọn nhẹ và dễ dàng lắp đặt trên các mẫu xe khác.
Nếu không có phương pháp xử lý, rõ ràng công nghệ hybrid trên Civic trở thành vô nghĩa. Bởi nếu cả động cơ xăng và điện luôn luôn phải làm việc cùng nhau thì xe vẫn "ăn" xăng như thường. Honda đã nhờ cậy công nghệ điều khiển van biến thiên i-VTEC và đây thực sự là giải pháp không thể tốt hơn.
Khi cần thiết, i-VTEC đóng toàn bộ các van, ngăn không cho nhiên liệu vào xi-lanh. Do đó, động cơ xăng của Civic vẫn chạy, trục khuỷu và piston vận hành lên-xuống bình thường nhưng không hề tốn một giọt nhiên liệu nào.
Quá trình đóng van được Honda chương trình hóa, dựa trên các thông số về tốc độ và tải trọng. Chẳng hạn ở tốc độ 30-40 km/h trên mặt đường phẳng, động cơ xăng bị "vô hiệu hóa" và một mô-tơ điện sẽ đóng vai trò cung cấp động năng cho xe. Khi giảm tốc, i-VTEC cũng có những tác động tương tự.
 |
| Nội thất Civic hybrid vẫn như Civic thường, ngoại trừ hộp số vô cấp CVT. |
Pin cung cấp năng lượng cho động cơ điện phải được nạp khi cần thiết. Ở Civic hybrid, nhờ hệ thống i-VTEC 3 giai đoạn, điều chỉnh van biến thiên thông minh với ba giai đoạn (vòng tua thấp, vòng tua cao và chế độ xi-lanh nghỉ), tích hợp hoàn toàn với hệ thống IMA (mô-tơ điện hỗ trợ tích hợp), việc thu hồi năng lượng khi phanh được cải thiện 10% so với thế hệ trước đó. Hơn nữa, toàn bộ lực giảm tốc sẽ chuyển hóa vào IMA và biến nó thành máy phát nạp điện cho dàn ắc-quy.
Trên màn hình đồng hồ tốc độ sẽ có một thông báo cho biết xe đang nạp bao nhiêu năng lượng cho pin và sử dụng bao nhiêu.
Một ưu điểm nữa là Civic hybrid có thêm công cụ “ngắt-dừng” (idle-stop), tự động ngắt động cơ tức thời để tiết kiệm nhiên liệu, giảm khí thải khi dừng xe. Đèn tín hiệu xanh trên bảng đồng hồ sẽ bật sáng báo cho tài xế biết bộ “ngắt-dừng” đang kích hoạt. Ngay khi người lái nhấc khỏi chân phanh, IMA tự động trở thành bộ kích hoạt khởi động động cơ một cách êm ái nhất.
Trên Civic thế hệ đầu tiên, nếu điều hòa bật thì động cơ không thể tắt vì phải cung cấp năng lượng cho máy nén dàn lạnh. Tuy nhiên, Honda đã "thửa" riêng một mô-tơ điện cho máy nén cho Civic mới . Do đó, động cơ xăng có thể nghỉ.
Với động cơ xăng dung tích 1,3 lít I4, công suất 95 mã lực và mô-tơ điện 20 mã lực, Civic hybrid có mức tiêu hao nhiên liệu theo đánh giá của cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ EPA là 4,8 lít cho 100 km trong thành phố và 4,6 lít trên đường trường. Tuy nhiên, giá trị này rất ít khi đạt được. Các số liệu phổ biến của Civic hybrid là 5,9 lít và 5,2 lít, nhỉnh hơn một chút so với Prius.
Giá của Civic hybrid tại Mỹ vào khoảng 23.000 USD.
| Điều kiện vận hành | Trạng thái của động cơ |
| Khi xe trong chế độ nghỉ | Động cơ tắt và mức tiêu hao nhiên liệu là không |
| Khởi động và tăng tốc | Động cơ hoạt động ở chế độ đóng mở van vòng tua thấp, có mô tơ trợ giúp |
| Khi xe tăng tốc nhanh | Động cơ hoạt động, van điều chỉnh tốc độ cao, có mô tơ trợ giúp |
| Khi xe vận hành với tốc độ thấp | Van của cả 4 xi lanh trong động cơ sẽ được đóng lại, quá trình đốt cháy tạm dừng. Lúc này mô tơ điện đảm nhiệm vai trò vận hành chính |
| Khi xe tăng tốc nhẹ nhàng và chạy với tốc độ cao | Xe được vận hành nhờ động cơ hoạt động trong điều kiện van điều chỉnh ở tốc độ thấp |
| Giảm tốc | Van của cả 4 xi lanh trong động cơ bị đóng kín, quá trình cháy tạm ngưng. Mô tơ thu hồi tối đa năng lượng giải phóng nhờ quá trình giảm tốc để nạp điện cho ắc-quy. |
Bài và ảnh: Nguyễn Nghĩa
