Bánh chưng là 1 món ăn truyền thống lâu đời không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của chúng ta. Những ngày Tết, gia đình được quây quần gói bánh chưng sẽ ấm cúng hơn rất nhiều. Còn gì tuyệt vời và ý nghĩa hơn nữa khi những chiếc bánh chưng xanh đẹp, vuông vắn được chính mình làm ra được đặt lên bàn thờ tổ tiên trong những ngày Tết.
Nguyên liệu gói bánh chưng
- Gạo nếp: 4kg
- Đỗ xanh: 1kg
- Thịt ba chỉ: 1kg
- Gia vị: muối, hạt tiêu
- Lá dong: 40-50 lá
- Dây lạt buộc: 2 bó
- Khuôn gói bánh (nếu gói bằng khuôn)
Sơ chế nhân và lá dong gói bánh chưng
- Ngâm gạo nếp trước khi gói bánh khoảng 2 tiếng rồi vo sạch, trộn đều với 1 muỗng muối.
- Đỗ xanh ngâm trong nước 2 tiếng cho nở rồi vo sạch để ráo nước. Sau đó trộn đỗ với 1 muỗng muối rồi cho vào nồi hấp (đồ) chín mềm. Lấy muỗng đánh nhuyễn rồi nắm đỗ thành từng nắm vừa tay.
- Thịt đem rửa sạch, thái thành những miếng dày khoảng 1-2cm, dài khoảng 5-6cm. Sau đó ướp với muối và hạt tiêu.
- Lá dong rửa sạch 2 mặt rồi lấy khăn lau cho khô lá, để ra chỗ thoáng cho khô hơn. Sau đó, lấy dao cắt sống lá (cắt sát vào lá nhưng không cắt quá sâu sẽ làm rách lá)
- Mẹo giúp bánh chưng xanh hơn: Dùng lá riềng giã nhỏ lấy nước trộn với gạo nếp trước khi gói bánh, bánh sẽ có màu xanh suốt từ vỏ đến nhân.
Cách 1: Gói bánh chưng không cần khuôn
Bước 1: Đặt 2 lá dong to không rách vuông góc với nhau, mặt phải (màu xanh đậm) úp xuống dưới. Sau đó, đặt tiếp 2 lá nữa vuông góc với nhau nhưng mặt phải hướng lên trên.
Mục đích để khi gói bánh lại, phần mặt ngoài bánh là mặt phải lá sẽ xanh đẹp, phần mặt trong gói nhân bánh cũng được tiếp xúc với mặt phải lá cũng sẽ được xanh hơn và khi bóc bánh không bị dính.
Xếp lá dong để gói bánh
Bước 2: Cho 1 bát gạo vào giữa phần lá đã xếp.
- Lấy một nửa nắm đỗ cho lên trên chỗ gạo ấn nhẹ để trũng xuống, rồi đặt 1-2 miếng thịt vào giữa phần đỗ sau đó, úp nửa phần đỗ xanh còn lại lên miếng thịt. Và cuối cùng đổ 1 bát gạo nếp dùng tay san ra sao cho gạp bao kín nhân đỗ và thịt.
Làm nhân bánh chưng
Bước 3: Dùng tay gấp phần lá dong bên phải và trái thật chắc tay, phần mép lá thừa giấu vào trong hoặc có thể cắt đi.
- Bóp 2 bên mép đầu và cuối của bánh rồi gấp lại, vừa gấp vừa vỗ nhẹ để bánh tạo thành hình vuông vắn.
- Buộc 2 lạt song song với nhau để giữ cho bánh chặt, lá không bị bung. Sau đó, buộc tiếp 2 chiếc lạt vuông góc với 2 lạt trên. Phần lạt thừa cuốn lại và cài vào cho gọn. Dùng tay ấn 4 góc của bánh chưng để bánh chặt và vuông vắn.
Các bước gói bánh
Cách 2: Gói bánh chưng bằng khuôn (1 khuôn to và 1 khuôn nhỏ)
Bước 1: Đặt 2 lá dong chiều phải úp xuống dưới, sao cho nửa mặt lá dong này đè lên nửa mặt lá dong kia và ngược chiều nhau. Sau đó, đặt tiếp 2 lá mặt phải hướng lên trên vuông góc với nhau. Úp ngược khuôn vào giữa.
Xếp các lá lên nhau để gói khuôn
Bước 2: Gói chiếc khuôn nhỏ với lá dong như cách gói bằng tay ở trên.
Bước 3: Dùng khuôn to lồng vào chiếc khuôn nhỏ rồi nhấc khuôn bé ra, sau đó mở lá.
Gói khuôn nhỏ để tạo hình bánh chưng
Bước 4: Sau đó cho nguyên liệu vào phần khuôn lá đã được hình thành gồm: Cho 1 bát gạo dưới đáy khuôn, sau đó cho 0.5 nắm đỗ xanh san đều. Tiếp theo cho 1-2 miếng thịt, 1 lớp đỗ và cuối cùng là phủ kín 1 bát gạo.
Bước 5: Gói các lá thừa kín đều bánh chưng, dùng tay giữ phần lá thừa và nhấc khuôn ra.
Gói bánh chưng bằng khuôn
Bước 6: Dùng 4 lạt buộc bánh lại. Lấy tay ấn 4 góc bánh, ấn nhẹ ép xuống mặt phẳng để bánh chặt và vuông vắn hơn.
Buộc bánh bằng dây lạt
Cách luộc bánh bánh chưng ngon, rền
- Phần cuống lá dong thừa xếp xuống đáy nồi để khi luộc không bị cháy bánh. Nhiều người còn lót thêm lá dong thừa xung quanh thành nồi để nước luộc bánh xanh, thơm từ đó bánh cũng xanh hơn.
- Xếp bánh thẳng đứng vào nồi sao cho các bánh khít chặt với nhau.
- Đổ nước ngập bánh và luộc trong khoảng 10-12 tiếng. Trong quá trình luộc cần giữ nước ngập bánh liên tục, vì vậy hãy chuẩn bị sẵn nước dự trữ. Cứ 1 tiếng kiểm tra 1 lần nếu nước bị giảm thì đổ thêm nước vào.
- Lửa trong quá trình luộc để cháy vừa phải và liên tục
- Khi bánh chín, vớt bánh ra cho vào chậu nước lạnh và lấy khăn lau sạch nhựa mặt ngoài bánh. Sau đó, xếp bánh thành các lớp ra mâm đặt ra chỗ thoáng trong nhà, rồi đặt tiếp mâm nữa đè lên trên. Cho 1 vật nặng đè lên để ép bánh ra nước, chắc mịn.
Luộc bánh chưng
Thành phẩm bánh chưng xanh ngon, hấp dẫn cho ngày Tết
