Theo quan niệm truyền thống dân gian Việt Nam cứ ngày 23 tháng Chạp âm lịch hàng năm, Táo quân lại cưỡi cá chép bay về thiên đình để trình báo mọi việc của gia đình dưới hạ giới xảy ra trong một năm với Ngọc hoàng. Vì thế mà có lễ cúng ông Công ông Táo về chầu trời.
Nếu như ngày xưa, các gia đình các gia đình đều cúng ông Công ông Táo vào đúng ngày 23 tháng Chạp thì ngày nay, do công việc nên mỗi gia đình đều lựa chọn ngày cúng Táo Quân khác nhau.
Tuy nhiên, trao đổi với PV báo Người Đưa Tin, PGS.TS Phạm Ngọc Trung (Nguyên Trưởng khoa Văn hóa và Phát triển, Học viện Báo chí và Tuyên truyền) cho rằng: “Các cụ xưa nay vẫn dặn dò con cháu dù có bận rộn tới mấy thì đúng ngày 23 tháng Chạp vẫn nên dành thời gian để làm lễ cúng ông Công ông Táo.
Vì vậy lễ cúng ông Táo phải tiến hành đúng ngày 23 tháng chạp. Khoảng thời gian tốt nhất từ 9h đến 12h, đây là điểm các thần quy tụ để chuẩn bị về trời. Chính vì thế các gia đình phải tuân thủ theo đúng giờ và ngày nhất định”.
Cúng ông Công ông Táo phải đúng ngày, đúng giờ.
Cũng theo PGS.TS Phạm Ngọc Trung, sau khi bày lễ, thắp hương khấn vái, thắp hai tuần hương rồi lễ tạ hóa vàng mã, mang cá chép đến thả ở ao hồ, sông, suối...
Việc cúng ông Công ông Táo tùy thuộc vào gia cảnh của mỗi gia đình và quan trọng là sự thành tâm. Nên, các gia đình không nên quá rườm rà mà mất đi ý nghĩa tốt đẹp.
Sau đây, là bài văn cúng khấn ông Công, ông Táo phổ biến của người Việt ta.
Bài cúng ông Công, ông Táo: Theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hóa Thông tin
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ (chúng) con là: ……………
Ngụ tại:…………
Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.
Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.
Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai giá, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành. Chúng con lễ bạn tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
