Hà Nội ngàn năm văn hiến với những giá trị lịch sử lâu đời như Hồ Hoàn Kiếm, Chùa Một Cột, Văn Miếu… và khi du lịch Hà Nội không thể không nhắc tới đặc sản nơi đây. Văn hóa ẩm thực Hà Nội rất riêng với những món ăn thanh tao mà đậm đà bản sắc dân tộc. Không chỉ là những món ăn, đặc sản Hà Thành còn có cả những thức ăn vặt, thức uống đặc trưng theo mùa.
Tổng hợp các món ăn, đặc sản Hà Nội đặc trưngNhắc tới Hà Nội là nhắc tới những đặc sản hấp dẫn như Phở, Bún Chả, Cốm hay Kem Tràng Tiền, chả cá Lã Vọng, bánh Khúc, bánh Tôm…
1. Phở Hà NộiNhắc tới đặc sản Hà Nội ai cũng nghĩ ngay đến Phở. Những quán Phở nổi tiếng như Phở Bát Đàn, Phở Lý Quốc Sư, Phở Thìn… Phở là một đặc sản đặc trưng với hương vị rất riêng của người Hà Nội. Phở xuất có từ bao đời nhưng đến năm 1930 trở nên phổ biến và dần dần trở thành điểm đặc biệt của đặc sản Hà Thành.
Hà Nội nổi tiếng với Phở bò, Phở gà với hương vị rất riêng mà không phải nơi nào cũng có. Phở Hà Nội cũng được dùng xương ninh, sợi phở tươi, thịt tươi ăn kèm chút rau sống và xíu chanh. Nhưng ăn Phở Hà Nội luôn có một hương vị riêng mà ai ăn cũng nhớ. Phở trở thành một trong những món ăn ngon được CNN ca ngợi và đây là món ăn mà bất cứ du khách nào khi tới Hà Nội cũng đều muốn thưởng thức.
Bún chả Hà Nội nổi tiếng là món ăn đặc sản Hà Nội. Bún chả cũng có bún chả chan và bún chả chấm. Sợi bún tươi được ăn cùng với thịt nướng than hoa thơm nức mũi, nước chấm đặc trưng riêng. Nguồn gốc và thời gian chính xác của bún chả chưa rõ nhưng từ những năm 1910 - 1942 đã xuất hiện trong những cuốn sách về văn hóa xưa.
Địa chỉ bán bún chả ngon ở Hà Nội là trên phố Lê Văn Hưu, Cửa Đông, Hàng Mành, Hàng Than…
Bún Thang Hà Nội có lẽ là một món bún cầu kỳ nhất với hơn 20 nguyên liệu để làm nên một bán bún ngon. Điều đặc biệt từ món bún này chính là nước dùng vô cùng thanh khiết. Nước dùng được ninh từ xương nhưng phải ninh từ hôm trước, ninh xong phải để trong và loại bỏ hoàn toàn mỡ. Do đó, nước dùng của món bún Thang là đặc biệt riêng. Một bát bún Thang thường có trứng tráng, giò lụa, thịt gà, nấm hương, hành, rau răm… sợi bún thái nhỏ và khi ăn thường được thêm chút mắm tôm rất dậy mùi. Đây cũng là một trong các món đặc sản Hà Nội không thể bỏ qua.
Địa chỉ bán bún Thang ngon ở trên các con phố Hạ Hồi, Hàng Hòm, Hàng Hành, Hoàn Kiếm…
Bún ốc được liệt vào danh sách những món ăn ngon không thể bỏ qua khi đến Hà Nội. Một bát bún ốc ngon phải có được 3 điều kiện là ốc béo, bỗng thơm và nước dùng đậm đà. Ngoài ra, những yếu tố khác góp nên sự thơm ngon của bún ốc là bún tươi, hành hoa, hành tím, cà chua, rau sống…
Người xưa có câu “Ốc tháng 10, người Hà Nội”. Tháng 10 khi thời tiết se se lạnh, những con ốc béo mầm sẽ cho ra những bát bún thơm ngon, vừa ăn vừa xuýt xoa. Ngày nay, bún ốc có thể ăn vào bất cứ lúc nào nhưng vào mùa thu thì bún ốc trở nên đặc biệt thơm ngon hơn.
Địa chỉ ăn bún ốc ngon ở Hà Nội có rất nhiều, trong đó phải kể đến như bún ốc Cổ ở Thanh Xuân Bắc, bún ốc bà Lương ở Khương Thượng, bún ốc cô Béo ở Ba Đình… vô cùng nổi tiếng về độ thơm ngon và hương vị đặc biệt.
Bún đậu mắm tôm là một trong những món ăn đặc biệt ngon ở Hà Nội và trở thành một nét văn hóa ẩm thực nơi đây. Bún đậu mắm tôm không rõ có từ năm nào nhưng cũng đã trải qua hàng trăm năm được người Hà Thành yêu thích ăn ăn như một món ăn nhẹ. Bún đậu mắm tôm truyền thống chỉ gồm có bún lá tươi, đậu rán vàng chấm với mắm tôm ăn cùng các loại rau tía tô, kinh giới, rau húng, xà lách... Ngày nay, món ăn này đã có thêm nhiều nguyên liệu là chả cốm, nem...và đặc biệt hơn là còn có thêm bún đậu mắm tôm có lòng nướng hoặc rán rất đặc biệt.
Nét đặc biệt nhất của bún đậu mắm tôm là ở bát nước chấm. Mắm tôm chấm bún đậu là loại mắm tôm ngon, được làm rất riêng. Khi ăn sẽ chỉ đổ thêm chút mỡ nóng và vắt thêm chanh để ăn.
Các quán bún đậu mắm tôm ngon nổi tiếng như bún đậu ngõ Trạm ở Hoàn Kiếm, bún đậu ở phố Hàng Bạc, Đại La, Hàng Khay…
Phở cuốn Hà Nội là món ăn không thể không nếm thử khi tới mảnh đất Kinh kỳ này. Thanh đạm, mát và hương vị rất đặc biệt với nguyên liệu chính chỉ từ thịt bò, rau sống và bánh phở cuốn đã làm Phở cuốn Hà Nội trở thành nét văn hóa ẩm thực rất riêng.
Địa chỉ ăn phở cuốn đặc biệt ngon và vô cùng nổi tiếng là ở trên phố Ngũ Xã. Phở cuốn Ngũ Xã cũng đã trở thành cái tên riêng đặc trưng khi nhắc tới món ăn hấp dẫn này.
Chả cá Lã Vọng có lẽ là món đặc sản ngon bậc nhất Hà Nội. Món ăn có nguồn gốc từ thời Pháp thuộc, có một gia đình họ Đoàn làm chả cá rất ngon để đãi khách và sau đó mở thành một quán ăn, trong quán ăn ấy luôn bày một ông Lã Vọng - Khương Tử Nha ngồi câu cá nên khách thường gọi là chả cá Lã Vọng.
Chả cá Lã Vọng được làm từ cá, thường là các loại cá da trơn, ngon nhất là làm từ cá lăng, nhiều thịt, ít xương, giòn dai và thơm hơn các loại cá khác. Chả cá được ăn cùng với các loại rau là thì là, hành tươi và một số loại rau thơm khác. Ăn chả cá thường ăn nóng và chấm với nước mắm chua ngọt.
Địa chỉ bán Chả cá Lã Vọng ngon nhất ở Hà Nội phải kể đến là quán trên phố Chả Cá, Giảng Võ…
Bánh cuốn nổi tiếng là món ăn đặc sản của Hà Nội và nổi tiếng nhất là bánh cuốn Thanh Trì. Bánh cuốn được chuyển biến theo từng vùng và theo thời gian nhưng bánh cuốn Thanh Trì có từ thời Hùng Vương thứ 18 - là một loại bánh có nguồn gốc lâu đời nhất.
Bánh cuốn được làm từ gạo ngon xay mịn, hòa với nước, đặt lên vải mỏng hấp và tráng thành từng lớp. Mỗi một lần đổ bánh chỉ đổ 1 lớp mỏng có thể thoa thêm chút mỡ hoặc dầu ăn để dễ lấy ra. Bánh sau khi tráng chín thì có cuộn thêm nhân thịt nửa nạc nửa mỡ trộn với mộc nhĩ và nấm đã xào chín. Chấm bánh với nước mắm hạt tiêu. Bánh cuốn truyền thống từ xưa thì không có các loại nhân.
Địa chỉ có những quán bánh cuốn ngon ở Hà Nội trên các con phố Tô Hiến Thành, Hàng Bồ, Hàng Cót…
Bánh Khúc là một trong những món ăn đặc sản của Hà Nội mà gần như bất cứ du khách nào đến đây cũng sẽ được nghe thấy. Bánh khúc có nguồn gốc từ vùng Bắc Trung Bộ nhưng sau này bánh khúc Hà Nội lại trở nên nổi tiếng hơn và trở thành nét văn hóa đặc trưng riêng.
Bánh khúc được làm từ rau khúc, gạo nếp đỗ xanh gói trong lá rong. Món ăn này thường được người Hà Nội ăn vào bữa sáng, vừa thơm ngon, tiện lợi lại có đủ dinh dưỡng.
Những địa chỉ bán bánh khúc nổi tiếng ở Hà Nội ngon nhất ở 3 con phố là Nguyễn Công Trứ, Lê Duẩn, Thụy Khuê.
Bánh tôm là một món ăn vặt, xuất phát từ những gánh hàng rong. Bánh tôm Hồ Tây là ngon nhất và phổ biến nhất bởi những con tôm được dùng làm bánh được bắt chính ở Hồ Tây, giống tôm này nhỏ, chắc thịt, vỏ mềm và ăn rất ngọt.
Món bánh tôm ra đời khá muộn, vào những năm 30 của thế kỷ trước. Nhưng dần dần đã trở thành một nét văn hóa đặc trưng. Những gánh bánh tôm trên đường Thanh Niên, mặt bên Hồ Trúc Bạch đã trở thành điểm nhấn văn hóa ẩm thực không thể thiếu của Hà Nội.
Bánh đúc nóng Hà Nội là một món ăn đặc sản của mùa đông. Khi trời đông lạnh, từng mẹt bánh đúc nóng hổi được bày bán với hương thơm từ gạo, nước vôi trong, một chút lạc đã tạo thành một món ăn vừa lạ lẫm, vừa giản dị lại vô cùng ấm áp.
Địa chỉ bán bánh đúc nóng ngon ở Hà Nội nằm trên các con phố như Lê Ngọc Hân, Trung Tự, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Xã Đàn, Minh Khai…
Một đặc sản ăn sáng của người Hà Nội không thể không nhắc đến đó là bánh giò. Bánh giò là một món ăn bình dân được bán trên các con phố ở Hà Nội. Bánh được làm từ bột gạo, nhân thịt băm với mộc nhĩ và gói trong lá rong đem luộc. Khi ăn có thể ăn cùng chút tương ớt cay cay đậm đà.
Đó là những món ăn đặc sản Hà Nội có thể thưởng thức tại chỗ. Ngoài những món ăn trên còn có những đặc sản, món ăn mua về làm quà cho những du khách du lịch Hà Nội.
Đặc sản Hà Nội làm quà có rất nhiều, từ món ăn mặn cho đến đồ ngọt… đều rất đa dạng và phong phú. Các đặc sản Hà Nội mua làm quà có thể kể đến như sau:
13. CốmCốm làng Vòng là đặc sản Hà Nội mùa thu không thể không thử ăn, mua về làm quà. Cốm có màu xanh, thanh mát, thoang thoảng hương thơm của lúa nếp non bọc trong lá sen hoặc lá rong. Một chút cốm tươi vừa thơm vừa bùi cũng đủ làm say đắm lòng người khi ghé chân đất Hà Thành.
Cốm làng Vòng là đặc sản văn hóa Hà Nội có nguồn gốc từ làng Vòng (thôn Hậu) nay là phường Dịch Vọng Hậu, Cầu Giấy, Hà Nội. Cốm có từ rất lâu rất lâu mỗi khi lúa vừa xuống quả, vẫn còn sữa. Người dân cắt về làm cốm, vừa tươi xanh, thanh mát lại vô cùng độc đáo.
Địa chỉ mua cốm Hà Nội nổi tiếng nhất và đúng chuẩn nhất là khu vực cổng đình làng Cốm Vòng, phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy. Mỗi mùa thu đến những mẹt cốm được bày bán rất thuận tiện cho người mua.
Ô mai được xem tinh hoa ẩm thực Hà Nội khi hội tụ đầy đủ vị chua, cay, mặn, ngọt và được làm từ rất nhiều loại hoa quả như mận, sấu, đào.... Ô mai là một món quà đặc sản làm quà dành cho người thân của những du khách đến thăm thú Hà Nội.
Địa chỉ mua ô mai nổi tiếng nhất Hà Nội chính là Hàng Đường. Ô mai Hàng Đường được xem là một trong những nét văn hóa ẩm thực lâu đời của người Hà Thành.
Đặc sản Hà Nội mùa hè không thể không nhắc đến trà sen. Những ấm trà thượng hạng được ướp trong những bông sen Hồ Tây qua đêm cho hương vị thơm đặc biệt. Trà sen Hồ Tây vừa thanh mát, vừa thơm thơm thoang thoảng lại có hậu vị rất đặc biệt. Thưởng thức một chén trà sen sẽ làm say đắm lòng người ghé thăm Hà Nội. Trà sen cũng được mua về làm quà với ý nghĩa thanh tao, trang nhã và thanh lịch.
Những địa chỉ mua trà sen nổi tiếng như Hàng Điếu, Nghi Tàm, Giang Văn Minh…
Uống tách trà sen ăn miếng bánh chè lam trở thành nét đặc trưng của văn hóa ẩm thực Hà Nội. Chè lam cũng như cốm hay trà sen là nét văn hóa riêng, là món đặc sản mua về làm quà vô cùng độc đáo và ý nghĩa.
Chè lam được làm từ gạo nếp, mật mía, gừng, lạc… tạo thành những miếng bánh có vị ngọt thanh mát, hương thơm gừng, lạc lan tỏa, màu trắng từ những lớp bột gạo phủ lên vô cùng độc đáo.
Những thương hiệu chè lam nổi tiếng ở Hà Nội như chè lam Quảng Phủ, chè lam Chùa Thầy, chè lam Đường Lâm…
Bánh chả Hà Nội là một trong những đặc sản mua về làm quà vừa ý nghĩa lại vô cùng hấp dẫn. Bánh được làm bằng bột mì, nhân mỡ hành, đường, lá chanh… nướng vàng giòn ngoài mềm trong rất thơm ngon.
Bánh chả Hà Nội có bán ở các cửa hàng trên phố cổ Hà Nội, các du khách có thể vừa đi thăm thú 36 phố cổ vừa tiện ghé mua vài gói bánh chả mang về làm quà.
Bánh phu thê Hà Nội có nhiều màu sắc khác nhau, xanh, đỏ, vàng, cam vừa bắt mắt vừa độc đáo. Bánh có lớp ngoài trong suốt, bên trong là nhân đậu xanh có thêm dừa. Bánh thơm mát và ăn thanh, nhẹ vô cùng đặc biệt. Đây là một trong những món đặc sản Hà Nội mua về làm quà rất đặc biệt đậm chất Hà Thành. Bánh phu thê nổi tiếng nhất có bán trên phố Hàng Than.
Chả cốm có hương vị đặc biệt của mùa thu Hà Nội. Chả được làm với cốm loại 1, những viên cốm vẫn còn giòn bên ngoài khi ăn rất thơm ngon. Chả cốm có vị béo ngậy, cốm dẻo thơm thích hợp ăn với cơm hoặc ăn cùng bún đậu. Đây cũng là một trong những thức quà Hà Nội có thể mua để tặng cho người thân, bạn bè.
Đặc sản Hà Nội mùa hè không thể không nhắc đến sấu. Sấu có rất nhiều ở Hà Nội và người Hà Thành chế biến sấu thành các món như sấu ngâm đường, sấu ngâm muối để uống nước, sấu dầm mắm ăn cùng cơm… hay đơn giản như vài quả sấu tươi luộc rau ăn rất ngon.
Đây là một trong những đặc sản của Hà Nội có thể mua về làm quà. Các du khách có thể mua tại khu vực chợ Đồng Xuân, chợ Long Biên…
Làng Ước Lễ, Hà Nội nổi tiếng với làm giò chả truyền thống. Những cân giò, cân chả ở đây được làm từ thịt lợn ỉ, giã bằng tay và được nêm chút nước mắm ngon khi làm, bó bằng lá chuối tây luộc. Giò, chả ở đây thơm ngon, ăn giòn sần sật và đậm đà.
Bưởi Diễn trên đất Diễn thuộc Phúc Diễn, Từ Liêm. Những quả bưởi ở đây mọng nước, ngọt thanh và đặc biệt càng để lâu càng ngon. Bưởi có màu vàng đậm, múi mọng rất đặc biệt. Bưởi diễn trở thành đặc sản du lịch Hà Nội mà bất cứ ai khi du lịch nơi đây vào mùa bưởi cũng nên mua về làm quà.
Có rất nhiều đặc sản Hà Nội tạo nên một ẩm thực phong phú được lưu truyền từ rất nhiều năm. Khi du lịch Hà Nội các du khách đừng quên nếm thử những món ăn, mua những món đặc sản mang về làm quà cho người thân vô cùng ý nghĩa.
Hường Cao (Tổng hợp, Ảnh: Internet)
