Một phân đoạn trong Sex Education giúp tôi dạy con trai cách thừa nhận lỗi sai mà không tự hạ thấp bản thân"
Con trai tôi luôn có xu hướng đổ lỗi. Mỗi lần bị nhắc nhở, phản ứng đầu tiên luôn là: “Tại cái này!”, “Do bạn chứ không phải con!”, “Con đâu có cố ý đâu!”…
Tôi từng tức giận lắm. Nhưng càng trách, con càng thu mình lại, hoặc phản kháng lớn hơn.
Một lần, tôi xem đến đoạn Otis mắc sai lầm lớn với bạn mình. Cậu ta không viện lý do, không quỳ gối xin tha thứ. Cậu chỉ nói, nhẹ nhàng và chân thành: "Tớ đã sai. Tớ không biết nói gì hơn, nhưng tớ thật lòng xin lỗi".
Tôi nhận ra: Xin lỗi không phải là tự đổ lỗi hết lên mình. Cũng không phải là cách để làm người khác nguôi giận. Đó là một hành động trưởng thành – dám nhìn thẳng vào lỗi sai và chịu trách nhiệm.
Tối đó, tôi kể con nghe đoạn phim. Tôi nói: “Nếu con sai, con có thể nhận sai mà không cần cảm thấy mình là người tồi tệ. Người tồi là người biết mình sai mà không dám đối diện.”
Con nghe xong, không nói gì. Nhưng vài ngày sau, sau khi làm đổ sữa lên bàn học, con bước vào phòng tôi và nói: “Con biết lỗi rồi. Mai con sẽ dọn dẹp lại góc học tập.”
Không đổ lỗi. Không viện cớ. Chỉ một câu ngắn, nhưng tôi hiểu – con đã trưởng thành thêm một chút.
Làm mẹ, tôi học được rằng: Muốn con nhận sai, trước tiên hãy dạy con tin rằng – lỗi lầm không làm giảm giá trị con người. Chính cách ta sửa sai mới làm nên phẩm giá.
Một cảnh trong phim Sex Education.
Cha mẹ nên làm gì để giúp con trai từ bỏ thói quen đổ lỗi?
1. Tạo môi trường an toàn để thừa nhận sai lầm
Thay vì nổi giận hay chỉ trích nặng nề khi con làm sai, hãy nhẹ nhàng hỏi: "Con nghĩ chuyện gì đã xảy ra? Con có thể làm gì khác để tốt hơn không?"
Khi con thấy rằng việc thừa nhận lỗi không kéo theo trừng phạt nặng nề, con sẽ bớt sợ hãi hơn.
2. Khen ngợi sự trung thực hơn là chỉ khen thành tích
Ví dụ: "Mẹ rất tự hào vì con đã dám nhận mình làm vỡ cốc. Điều đó còn tuyệt hơn cả việc con không làm vỡ gì."
Khi con hiểu rằng giá trị của mình không nằm ở sự hoàn hảo, con sẽ dũng cảm đối diện với lỗi lầm.
3. Làm gương cho con
Cha mẹ cũng có thể nói: "Hôm nay mẹ nóng tính quá, mẹ xin lỗi con. Mẹ sẽ cố gắng kiểm soát cảm xúc tốt hơn." Một lời xin lỗi chân thành từ người lớn sẽ dạy trẻ bài học về trách nhiệm hơn mọi bài giảng lý thuyết.
