"Tôi là đời thứ tư trong dòng họ Nguyễn Đình ở Hưng Yên, có cụ Nguyễn Đình Nghị - soạn giả nổi tiếng, nhà cách tân chèo, một trong những người tiên phong, hiện đại hoá chèo ở thế kỷ 20. Lớn lên ở Hà Nội nhưng tôi luôn biết ơn mảnh đất Hưng Yên - cái nôi nuôi dưỡng tâm hồn nghệ thuật của bao thế hệ trong dòng họ.
Tôi luôn biết ơn Tổ nghiệp, các cụ, ông bà và bố mẹ đã cho chúng tôi bén duyên với nghiệp diễn từ khi còn bé và được đóng góp chút sức lực nhỏ bé cho nghiệp diễn. Đến nay, dòng tộc của chúng tôi có 4 NSND: Nguyễn Đình Tưởng, Nguyễn Đình Chí, Trần Thị Mai Hương và tôi", NSND Tuấn Hải chia sẻ với VietNamNet.
NSND Mạnh Tưởng. Ảnh: Chụp màn hình
NSND Nguyễn Đình Tưởng (nghệ danh Mạnh Tưởng, 91 tuổi) từng là Trưởng Đoàn Cải lương Hoa Mai, cháu nội của soạn giả Nguyễn Đình Nghị. Ông không chỉ diễn giỏi, hát hay mà còn là đạo diễn và chuyển thể cải lương xuất sắc.
Suốt trong những năm chống Mỹ cứu nước, giọng ca vàng của ông đã được Đài Tiếng nói Việt Nam giới thiệu qua sóng nhiều lần, góp phần cổ vũ, động viên quân dân cả nước, chiến đấu và chiến thắng kẻ thù xâm lược. Những bài ca quê hương: Võ Thị Thắng, Cây sáo trúc, Hoa tím chiều thu, Hạt lúa quê mình... được thính giả cả nước yêu cầu phát lại nhiều lần trên làn sóng Đài Tiếng nói Việt Nam.
NSND Mạnh Tưởng hát rất sung dù đã ngoài 90 tuổi (Video: Mai Văn Lạng)
NSND Mạnh Tưởng hát rất sung dù đã ngoài 90 tuổi (Video: Mai Văn Lạng)
NSND Nguyễn Đình Chí (nghệ danh Quang Chí, 73 tuổi), nguyên Trưởng đoàn Cải lương Nam Định, là em ruột của NSND Mạnh Tưởng. 14 tuổi, Quang Chí được tuyển vào Đoàn Cải lương An Lạc. Giọng hát còn đang phát triển nhưng có duyên sân khấu nên Quang Chí sớm được đi diễn cùng các nghệ sĩ tiền bối.
NSND Quang Chí. Ảnh: Ngọc Hà Đỗ
Nhờ nỗ lực không ngừng nghỉ, nghệ sĩ nhận nhiều huy chương Vàng các vai diễn: Giáo sư Lân (vở Cánh cửa hy vọng), Giáo sư Hoàng (Hoa đời chớm nở); nhân vật Trần Hưng Đạo (vở Đức Thánh Trần), Trần Thủ Độ (Tình sử vương triều)...
Hơn 50 năm cống hiến cho sân khấu cải lương, NSND Quang Chí có gần 20 huy chương Vàng, huy chương Bạc tại các hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc, khu vực. Ông được phong tặng NSND năm 2021.
NSND Trần Mai Hương (nghệ danh Mai Hương) - nguyên Phó Giám đốc Nhà hát Chèo Hà Nội - gọi NSND Mạnh Tưởng và NSND Quang Chí là cậu. NSND Mai Hương là nghệ sĩ hiếm hoi chưa từng kinh qua vai phụ, đã được giao vai chính trong vở chèo Ni cô Đàm Vân khi mới 20 tuổi.
NSND Mai Hương. Ảnh: FBNV
Vở diễn thành công vang dội không chỉ ở đất Bắc - thủy tổ của bộ môn chèo mà còn ghi dấu ấn sâu đậm với khán giả TPHCM - nơi xưa nay được thống trị bởi nghệ thuật cải lương và đờn ca tài tử.
Sau Ni cô Đàm Vân, Mai Hương tiếp tục được giao vai nữ chính trong Cô Son. Một lần nữa, vai diễn đã khẳng định "cái duyên" của Mai Hương khi đến với làng chèo.
Khởi đầu sự nghiệp toàn vai diễn chính diện, đào thương nhưng khi hoá thân thành Hoàng hậu Thượng Dương (vở Thái úy Lý Thường Kiệt) đầy quyền uy, bạo lực, ngang tàng để giành giật, chiếm đoạt ngai vàng và mọi quyền lực về tay mình, một vai đậm chất phản diện, Mai Hương cũng giành huy chương Vàng Hội diễn Sân khấu Chèo toàn quốc.
Dù ở vị trí lãnh đạo nhiều năm nhưng khi cần "thế vai", dù vai nhỏ hay lớn, NSND Mai Hương đều sẵn sàng. Ngọn lửa đam mê với nữ nghệ sĩ dành cho chèo truyền thống chưa bao giờ vơi cạn.
NSND Tuấn Hải bên lăng mộ cụ Nguyễn Đình Nghị. Ảnh: NVCC
NSND Trần Tuấn Hải (nghệ danh Tuấn Hải, 69 tuổi) - em ruột NSND Mai Hương, là diễn viên, đạo diễn sân khấu.
NSND Tuấn Hải được coi là nghệ sĩ đa năng, vừa là biên kịch, diễn viên, kiêm đạo diễn. Tốt nghiệp Đại học Sân khấu - Điện ảnh, NSND Tuấn Hải đầu quân về Đoàn Kịch nói Công an Hà Nội và mang hàm Đại úy. Tại đây, ông ghi dấu ấn với hàng loạt vai diễn như: Quang "bụi đời" trong Hương gai, Ngọc "công tử bột" trong Thủ phạm là ai, Tuấn "rỗi hơi" trong Kẻ rỗi hơi, Lâm trong Sống ngoài tiêu chuẩn…
Năm 1990, NSND Tuấn Hải chuyển về Đoàn Kịch Hà Nội (Nhà hát Kịch Hà Nội) và gặt hái được nhiều giải thưởng, huy chương Vàng... ở các hội diễn sân khấu. Đến năm 1994, nghệ sĩ đầu quân về Nhà hát Kịch Việt Nam. Đây là thời gian hoạt động sân khấu lâu dài và tâm huyết nhất.
NSND Tuấn Hải hài hước cover "Tái sinh"
NSND Tuấn Hải hài hước cover "Tái sinh".
Trong vai trò diễn viên, NSND Tuấn Hải không đóng đinh với một dạng vai nào, có thể đóng cả vai hài lẫn vai bi, từ nam chính đến nữ chính, từ chính diện tới phản diện, đủ cả dạng vai nam - phụ - lão - ấu và đủ các cung bậc khóc - cười.
Trong vai trò đạo diễn, NSND Tuấn Hải ghi dấu ấn ở nhiều vở diễn: Bản danh sách điệp viên, Giấc mộng đêm hè, Vàng một bên em một bên, Vợ chồng rởm, Bệnh sĩ...
