Ngày 27/10, Cục Nghệ thuật biểu diễn và Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã có buổi làm việc sau khi có nhiều ca khúc có lời lẽ phản cảm, lệch chuẩn văn hóa trong thời gian gần đây, được biểu diễn, phát tán trên không gian mạng.
NSND Xuân Bắc - Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn và ông Lê Quang Tự Do - Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử tại cuộc họp.
Lập lại trật tự trên không gian mạng, đặc biệt với nghệ sĩ có sức ảnh hưởng
Bên lề cuộc họp, ông Lê Quang Tự Do - Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử cho biết, vụ việc liên quan đến bài hát của ca sĩ Jack có nội dung phản cảm được lan truyền trên mạng xã hội gần đây được người dùng các nền tảng như YouTube và TikTok phát hiện đầu tiên. Với vai trò là đơn vị phụ trách quản lý nội dung trên Internet, Cục đã nhanh chóng trao đổi và phối hợp với các cơ quan chuyên môn, gồm Cục Nghệ thuật Biểu diễn (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) và Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội.
Theo ông Tự Do, có 2 quan điểm chỉ đạo xuyên suốt được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quán triệt. Thứ nhất, phải chấn chỉnh nghiêm khắc và lập lại trật tự trên không gian mạng, không để những sản phẩm phản cảm, lệch chuẩn lan truyền, gây ảnh hưởng tiêu cực đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ.
Thứ hai, nghệ sĩ, người có sức ảnh hưởng (KOL) cần ý thức rõ vai trò làm gương của mình. Đây là nhóm đối tượng có tác động mạnh đến công chúng nên càng phải thể hiện sự chuẩn mực trong hành vi, phát ngôn và sản phẩm sáng tạo.
Ông Tự Do khẳng định, thời gian qua, Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt, phối hợp với các cơ quan chức năng, thậm chí có trường hợp phải xử lý ở mức hình sự để đảm bảo tính răn đe.
Về vụ việc cụ thể lần này, qua kiểm tra, Cục nhận thấy nội dung bài hát có dấu hiệu vi phạm, với nhiều câu từ phản cảm, ngôn ngữ không phù hợp. Dù chưa bàn đến việc bài hát có nằm trong danh mục được cấp phép hay không, ông Tự Do khẳng định "ngay từ ca từ, chúng tôi đã thấy có vấn đề".
Theo ông, phía đơn vị tổ chức từng có giải trình đăng tải trên báo chí, nhưng "các nội dung này còn mang tính chống chế, thiếu thuyết phục". Ông dẫn chứng: "Ví dụ như câu Lào gì cũng tôn - qua kiểm tra kỹ lưỡng, kể cả khi giảm tốc độ phát để nghe rõ thì ca sĩ thực sự vẫn là hát câu đó chứ không phải như giải thích của ca sĩ chữ 'tôn' là 'tôi'".
Ông Tự Do nhấn mạnh, cơ quan quản lý không thể chỉ dựa vào lời giải trình của nghệ sĩ hoặc ê-kíp sản xuất mà phải dựa trên thẩm định thực tế và phản hồi của dư luận. "Ngay cả Ban Tuyên giáo và Ban Dân vận TPHCM cũng đã có ý kiến cho rằng ca từ của bài hát là tục tĩu, phản cảm, có thể gây tác động xấu đến giới trẻ" ông nói.
Thêm dẫn chứng sâu hơn, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử ví dụ tiếp: "Những câu như Mấy đứa không ưa anh ngoài đời làm sao mà dám. Anh hát chơi chơi hơn một kiếp của nó đi làm... mà ca sĩ Jack hát là những lời lẽ tiêu cực, kích động, không phù hợp với văn hóa ứng xử của người nghệ sĩ".
Ngoài ra, ông bác bỏ lý do "ngẫu hứng trình diễn" mà phía ca sĩ đưa ra: "Rõ ràng, phần biểu diễn có đội múa phụ họa ăn khớp với tiết tấu, chứng tỏ đã tập luyện trước, không thể coi là ngẫu hứng".
Từ những phân tích trên, Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đã kiến nghị Cục Nghệ thuật Biểu diễn và Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội làm rõ, xử lý nghiêm vụ việc. "Trên không gian mạng, trật tự cần được thiết lập rõ ràng. Chúng tôi mong muốn việc này được chấn chỉnh dứt điểm để tránh tạo tiền lệ xấu", ông Lê Quang Tự Do khẳng định.
Ông Lê Quang Tự Do ủng hộ và hoan nghênh công văn Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM đã có công văn gửi đến Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM, Hội Âm nhạc TPHCM, các thành viên Hội đồng Lý luận, Phê bình văn học nghệ thuật TPHCM và các cơ quan báo chí TPHCM về việc đề nghị định hướng, chấn chỉnh hoạt động âm nhạc có biểu hiện lệch chuẩn văn hóa, trong đó, đề nghị cân nhắc không mời các nghệ sĩ có ca khúc trái thuần phong mỹ tục, lệch chuẩn văn hóa, dự sự kiện của thành phố.
Nghệ thuật là cuộc sống nhưng phải là cuộc sống được chọn lọc
NSND Xuân Bắc - Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn cho biết, thời gian qua đơn vị đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, đặc biệt là Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, để làm rõ những vấn đề báo chí và dư luận quan tâm liên quan đến một số chương trình nghệ thuật.
NSND Xuân Bắc cho biết: "Ngay khi nhận được phản ánh, Cục đã có văn bản yêu cầu Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cung cấp thông tin cụ thể về các nội dung liên quan. Sở đã phản hồi nhanh chóng, đầy đủ, bao gồm các hồ sơ, danh mục chương trình, ca khúc, thay đổi địa điểm tổ chức, cùng biên bản làm việc với đơn vị tổ chức. Trên cơ sở đó, chúng tôi có cái nhìn toàn diện và phối hợp cùng các đơn vị để xử lý các vấn đề phát sinh".
Theo NSND Xuân Bắc, trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý là yếu tố then chốt để đảm bảo công tác quản lý và định hướng đúng đắn cho hoạt động biểu diễn. Cục trưởng Xuân Bắc cho rằng, nghệ thuật biểu diễn có đặc thù riêng, là loại hình tác động trực tiếp đến công chúng, ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng, tình cảm, thậm chí nhận thức của người xem. Chính vì vậy, công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực này luôn cần sự thận trọng và linh hoạt, vừa đảm bảo định hướng, vừa khuyến khích sáng tạo.
Trong thời gian qua, dưới sự chỉ đạo của Bộ VHTTDL, Cục Nghệ thuật biểu diễn đã tích cực tham mưu, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực biểu diễn. "Hiện chúng tôi đang tiến hành sơ kết và xin ý kiến để sửa đổi, bổ sung Nghị định 144, cũng như phối hợp với Vụ Pháp chế rà soát, điều chỉnh các quy định xử phạt hành chính nhằm tăng tính răn đe, đảm bảo hiệu quả quản lý", NSND Xuân Bắc cho biết.
NSND Xuân Bắc khẳng định: "Nghệ thuật là cuộc sống, sân khấu là cuộc đời nhưng cuộc sống đó phải được chọn lọc mới trở thành nghệ thuật. Một tác phẩm nghệ thuật phải đáp ứng chức năng thẩm mỹ, giáo dục, truyền tải giá trị nhân văn tích cực. Những biểu hiện phản cảm trong ca từ, trang phục, ngôn ngữ… đi ngược thuần phong mỹ tục đều phải bị xử lý nghiêm khắc".
Cục Nghệ thuật biểu diễn cũng đã xử lý nhiều trường hợp vi phạm, trong đó có những ca khúc nước ngoài khi dịch sang tiếng Việt sử dụng ngôn từ phản cảm, thậm chí vi phạm pháp luật.
NSND Xuân Bắc đánh giá cao sự phối hợp hiệu quả giữa Cục Nghệ thuật biểu diễn và Cục Phát thanh - Truyền hình và Thông tin điện tử.
"Tôi rất trân trọng sự phối hợp nhiệt tình của anh Lê Quang Tự Do và các đơn vị liên quan. Hai cục đã cùng bàn bạc, trao đổi với Cục Báo chí, thậm chí dự kiến làm việc với các đài truyền hình, cơ quan báo chí để thống nhất những biện pháp xử lý mạnh mẽ, dứt điểm, vừa đảm bảo quản lý, vừa khích lệ sáng tạo", NSND Xuân Bắc chia sẻ.
Theo NSND Xuân Bắc, mục tiêu cuối cùng là xây dựng hành lang pháp lý vững chắc để khuyến khích sáng tạo, phát triển công nghiệp văn hóa và giải trí bền vững, đúng định hướng.
"Chúng ta sắp tới sẽ có nghị quyết về chấn hưng và phát triển văn hóa - thể hiện rõ sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của Đảng và Nhà nước. Chúng tôi luôn mong muốn các nghệ sĩ, đơn vị tổ chức và cả báo chí cùng chung tay - vừa tôn vinh giá trị nghệ thuật, vừa góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, đúng hướng, nhân văn", NSND Xuân Bắc nhấn mạnh.