Rau cải xoong hay còn gọi là xà lách xoong, thuộc họ Cải (Brassicaceae), có mối quan hệ gần với rau tần và mù tạc, mang hương vị đặc trưng hơi cay và nồng nhẹ.
Loại rau này có nguồn gốc từ châu Âu và Trung Á. Tại Việt Nam, cải xoong trước đây mọc dại ven sông suối, thường chỉ được hái cho lợn ăn, nhưng ngày nay, nó được trồng rộng rãi ở khắp nơi.
Rau cải xoong.
Rau cải xoong có nhiều loại khác nhau, gồm cải xoong nước (Nasturtium officinale) - loại truyền thống, thường trồng trong nước hoặc đất bùn ẩm, có vị cay nồng đặc trưng; cải xoong đất (Barbarea verna) - sinh trưởng trên đất, lá có màu xanh đậm, mép lá gợn sóng; cải xoong Nhật Bản (Mizuna) – loại cải xoong lai, lá có hình dạng đặc biệt và thường dùng trong salad.
Loại rau này khá dễ ăn, có thể chế biến thành nhiều món ngon như xào, luộc, nấu lẩu, nấu canh, salad,…
Món ngon với rau cải xoong.
Không chỉ ngon, cải xoong còn chứa nhiều chất dinh dưỡng. Cụ thể, trong 100g rau cải xoong có: nước chiếm 93g, protein 1,7 - 2g, chất béo 0,2 - 0,3g, gluxit 3 - 4g, chất xơ 0,8 - 1g, vitamin A, B1, B2, C và nhiều chất khoáng khác. Loại rau này còn chứa một lượng đáng kể sắt, canxi và axít folic cùng với các vitamin A và C.
Chính vì thế, cải xoong đứng đầu danh sách 41 loại rau quả giàu dinh dưỡng nhất trong bảng xếp hạng của CDC Hoa Kỳ với điểm số tuyệt đối 100/100, vượt qua nhiều loại thực phẩm “hot” như cải kale, rau bina hay súp lơ xanh.
Rau cải xoong Nhật.
Đặc biệt, loại rau này chứa nhiều chất chống oxy hóa như quercetin và PEITC (phenylethyl isothiocyanate), được nghiên cứu có khả năng ngăn ngừa ung thư, chống viêm và hỗ trợ thải độc gan.
Từ thời Hy Lạp cổ đại, cải xoong đã được sử dụng như một vị thuốc giúp điều trị ho, cảm, hen suyễn, thấp khớp và hỗ trợ tiêu hóa. Trong Đông y, cải xoong được xếp vào nhóm rau có tính mát, vị cay nồng, có tác dụng lợi tiểu, thanh nhiệt, giải độc và làm mát gan.
Các nghiên cứu hiện đại còn chỉ ra cải xoong có thể giúp giảm cholesterol xấu, ổn định huyết áp, hỗ trợ phòng ngừa loãng xương nhờ lượng canxi dồi dào và giúp làm đẹp da, chống lão hóa.
Cách trồng và chăm sóc rau cải xoong tại nhà
Cải xoong là loại rau vừa dễ trồng, nhanh thu hoạch, có thể thu hoạch chỉ sau khoảng 25-30 ngày gieo hạt. Vì thế, bạn hoàn toàn có thể trồng loại rau này tại nhà, ngay tại ban công hoặc sân thượng.
Có hai phương pháp trồng rau cải xoong chính là trồng trên cạn và trồng trong nước.
Nếu trồng trên cạn, chỉ cần một thùng xốp hoặc chậu hoa và vài nắm đất, người trồng đã có thể bắt đầu. Cụ thể, hãy chuẩn bị thùng xốp và chậu hoa có đục lỗ thoát nước ở đáy, tiếp theo hãy đổ lớp đất trộn phân trấu, phân lân và một ít NPK vào. Lưu ý đất phải tơi xốp, không chứa gốc rễ mục nát hoặc lá cây chưa phân hủy.
Rắc hạt lên trên rồi phủ thêm một lớp đất mỏng lên. Phun sương nhẹ để giữ ẩm 1–2 lần mỗi ngày. Sau khoảng 25 - 30 ngày, rau có thể thu hoạch bằng cách tỉa ngọn hoặc cắt sát gốc để kích thích đâm chồi mới.
Với phương pháp trồng thủy canh, bạn chỉ cần một thùng xốp lót màng nilon đen, khoét lỗ trên nắp thùng xốp để đặt rọ nhựa. Tiếp theo, hãy chuẩn bị thân cải xoong già có rễ, đặt vào dung dịch dinh dưỡng thủy canh và bật máy sục khí 24/24. Sau 3 - 4 tuần, rau lớn nhanh, có thể thu hoạch luân phiên bằng cách tỉa ngọn hoặc cắt thân, chừa lại phần gốc để cây tiếp tục sinh trưởng.
Phương pháp trồng bằng cành giâm cũng có thể áp dụng khi trồng trên cạn. Dù trồng kiểu gì, cải xoong đều rất ít sâu bệnh, không đòi hỏi chăm sóc cầu kỳ, miễn là đủ ẩm và có nắng nhẹ là cây phát triển tốt.
