Có một câu nói mà tôi từng đọc được: “Không phải ai sinh ra mình cũng là mẹ, và không phải ai không cùng dòng máu cũng là người dưng”. Trước đây, tôi không nghĩ nhiều về điều đó. Nhưng đến hôm nay, khi đã đi qua hơn 30 năm cuộc đời, tôi mới thấm thía hết sự thiêng liêng của tình mẫu tử, đặc biệt là với người phụ nữ đã nuôi tôi khôn lớn bằng cả thanh xuân và lòng vị tha vô điều kiện.
Tôi là một đứa trẻ mồ côi từ năm 6 tuổi. Bố mẹ tôi mất trong một tai nạn xe hơi, để lại tôi bơ vơ giữa đời. Khi họ hàng nội ngoại đều chối bỏ trách nhiệm, một nữ đồng nghiệp của bố tôi đã đứng ra nhận nuôi tôi. Khi ấy, cô Hương chỉ vừa ngoài 30, là giáo viên cấp hai, chưa lập gia đình.
Tôi còn nhớ rõ ánh mắt của cô trong ngày đầu tiên đưa tôi về nhà, dịu dàng nhưng cương quyết, ấm áp nhưng cũng đầy trăn trở. Những ngày đầu sống với cô ấy, tôi thường giật mình tỉnh dậy giữa đêm vì nhớ bố mẹ. Những lúc như vậy, cô lặng lẽ ôm tôi vào lòng, dỗ dành bằng những câu chuyện cổ tích vụng về. Dần dần, tiếng "cô" chuyển thành tiếng "mẹ" trong tôi lúc nào chẳng hay.
Mẹ không bao giờ lấy chồng. Bà bảo:
- Mẹ chỉ có con là đủ.
Khi tôi đủ lớn để hiểu, tôi hỏi:
- Sao mẹ không sinh con của mẹ, mà lại nuôi con?
Bà chỉ cười hiền:
Vì con cần mẹ, và mẹ cũng cần con.
Mẹ đã nhận nuôi tôi khi tôi 6 tuổi. (Ảnh minh họa)
Để lo cho tôi ăn học đến nơi đến chốn, mẹ đã chấp nhận sống tiết kiệm đến khắc khổ. Tôi nhớ hồi còn tiểu học, mỗi khi thấy bạn bè có đồ chơi mới, tôi nhìn về phía mẹ, chỉ thấy nụ cười áy náy. Nhưng đổi lại, tôi chưa bao giờ thiếu sách vở, thiếu tiền học thêm hay một bữa ăn nóng. Có lần tôi nói muốn học piano, mẹ đi mượn khắp nơi rồi mua cho tôi một cây đàn cũ. Bà bảo:
- Cái gì khiến con hạnh phúc, mẹ sẽ cố bằng mọi cách.
Tôi thi đỗ đại học ở thành phố lớn. Ngày tôi nhập học, mẹ đưa cho tôi một xấp tiền toàn mệnh giá lớn, nói là tiền tiết kiệm cả đời của bà. Sau này tôi mới biết mẹ đã bán đôi bông tai vàng mà bà ngoại để lại cho mẹ. Tôi bật khóc, nhưng mẹ chỉ bảo:
- Con yên tâm học hành, không phải lo cho mẹ đâu.
Tốt nghiệp xong, tôi đi làm, có thu nhập ổn định. Việc đầu tiên tôi làm là gửi về cho mẹ 8 triệu đồng mỗi tháng. Số tiền không nhiều, nhưng tôi tin đủ để mẹ không còn sống tằn tiện như trước. Lúc đầu mẹ phản đối:
- Mẹ không cần, con giữ lấy mà lập gia đình.
Nhưng tôi cương quyết nói:
- Giờ đến lượt con báo hiếu mẹ. Mẹ không nhận con sống không yên lòng.
Cứ thế, mỗi tháng tôi đều chuyển tiền vào tài khoản cho mẹ nuôi đúng ngày mùng 1. Thế nhưng, 3 năm sau, trong một lần về quê thăm mẹ, tôi bàng hoàng phát hiện mẹ vẫn sống trong căn nhà cũ kỹ, bữa cơm chỉ có rau muống luộc và nước mắm. Tôi khó hiểu hỏi:
- Sao mẹ vẫn sống khổ vậy? Con gửi tiền hàng tháng cho mẹ mà?
Mẹ mở điện thoại kiểm tra mà chẳng thấy đồng nào. Tôi chết lặng.
Sau khi tra soát ngân hàng, tôi phát hiện tài khoản của mẹ bị ai đó rút sạch đều đặn mỗi tháng, ngay sau khi tôi chuyển tiền. Qua camera ATM, tôi thấy một người phụ nữ lớn tuổi, đeo khẩu trang, có nốt ruồi ở dái tai. Mẹ nhìn màn hình rồi bật khóc:
- Là em gái mẹ…
Mẹ nói với tôi, người rút tiền của bà chính là em gái bà. (Ảnh minh họa)
Hóa ra, em gái ruột của mẹ vì mâu thuẫn gia đình năm xưa mà bỏ nhà đi biệt tích. Bà sống đơn độc, bệnh tật, không nhà không cửa. Có một dạo, dì ấy về sống cùng mẹ tôi, nhưng không lâu sau lại bỏ đi không lời từ biệt.
Ngẫm lại, có lẽ tình cờ biết tôi gửi tiền cho mẹ nuôi hàng tháng, dì ấy đã tráo thẻ ngân hàng của mẹ nuôi tôi để rút tiền. Có lẽ vì xấu hổ không dám nhìn mặt tôi và mẹ, hoặc có lẽ vì không muốn để mẹ tôi chăm dì khi ốm đau nên dì ấy mới bỏ đi. Về mật khẩu thẻ ngân hàng, tôi cài mật khẩu là ngày sinh nhật của mẹ nuôi, không quá khó đoán nên chắc dì ấy tự tìm ra được.
Biết chuyện, mẹ tôi không giận, bà chỉ buồn:
- Là chị em mà… Dù bao năm xa cách, máu mủ vẫn là máu mủ…
Sau đó, tôi đi tìm dì, thuyết phục dì ấy về gặp mẹ. Khi nhìn hai người phụ nữ ôm nhau khóc giữa căn nhà cấp bốn xập xệ, tôi lặng thinh. Trong giây phút đó, tôi nhận ra hóa ra tình thân không cần giấy khai sinh hay ADN, chỉ cần trái tim biết yêu thương.
Tôi đưa dì đi khám, bệnh không nhẹ, nhưng có thể chữa được. Mẹ bảo sẽ đưa dì về sống chung, để chăm sóc nhau lúc tuổi già. Còn tôi, lần đầu tiên hiểu thế nào là chữ “hiếu”, không chỉ là tiền bạc, mà là sự thấu cảm, là trở về đúng lúc, là không để người mình yêu thương phải sống cô đơn, thiếu thốn.
Giờ đây, mỗi lần nhìn mẹ chăm em gái, tôi thấy lòng nhẹ tênh. Bà không sinh ra tôi, nhưng lại vì tôi mà từ bỏ cả một cuộc đời. Và tôi, dù không mang họ bà, vẫn mãi là đứa con của bà, đứa con mang ơn cả đời cũng chẳng thể trả hết.
