Tôi vẫn nhớ như in buổi chiều định mệnh năm tôi 18 tuổi. Ánh nắng hoàng hôn xuyên qua cửa sổ hắt lên tờ giấy báo trúng tuyển đại học – ngôi trường mà tôi đã ôm giấc mơ suốt bao năm. Tôi run run tay, bật khóc vì hạnh phúc. Đó là lần đầu tiên tôi thấy mình làm được điều gì đó xứng đáng với mẹ, với tuổi thơ nhiều thiếu thốn. Nhưng chỉ vài tiếng sau, tờ giấy đó đã hóa thành tro tàn trong tay bố dượng tôi.
Ông ta không nói một lời, chỉ nhìn tôi bằng ánh mắt lạnh lùng rồi châm lửa. Tôi gào khóc, lao tới giằng lại nhưng không kịp. Ông thản nhiên quay đi, để tôi ngồi sụp xuống sàn, bàn tay còn khét mùi giấy cháy.
Tôi hận ông từ giây phút đó. Hận đến mức trong 15 năm, tôi không gọi ông là “bố”, không nhìn vào mắt ông, không dự một bữa cơm gia đình nào có mặt ông. Tôi rời khỏi nhà ngay sau đó. Mẹ có gọi, có khóc, nhưng tôi đã đóng sập cánh cửa với quá khứ.
Vì rời khỏi nhà trong tình trạng không xu dính túi nên tôi đành tạm gác giấc mơ đại học, đi làm thuê để trang trải cuộc sống trước. Một năm sau, tôi thi lại và vào được một trường khác, tuy không danh tiếng bằng ngôi trường đầu tiên, nhưng vẫn là đại học.
Tôi ra trường, đi làm, lăn lộn giữa thành phố. Đến lúc tôi có một cuộc sống đủ đầy, mua được căn chung cư nhỏ, tôi vẫn chưa một lần về thăm nhà. Mẹ tôi thỉnh thoảng gọi điện, nói bố dượng dạo này yếu rồi, chẳng ăn được gì nhưng tôi im lặng.
Tôi không quan tâm. Trong tôi, ông là kẻ giết chết ước mơ của mình, kẻ cướp đi con đường đời đáng lẽ đã rộng mở hơn.
Tôi run run tay, bật khóc vì hạnh phúc khi nhận được giấy báo trúng tuyển đại học. (Ảnh minh họa)
Tháng trước, mẹ gọi điện cho tôi với giọng run run:
- Ông ấy… mất rồi con à. Ông ấy bị đột quỵ trong lúc đang quét sân. Con có thể về nhà được không?
Tôi không nói gì, lặng lặng cúp máy. Tối hôm đó, tôi uống rượu, một mình. Tôi không khóc, không buồn, không vui, chỉ thấy trống rỗng. Hận thù mà tôi ôm ấp bấy lâu như tan ra đâu đó giữa hơi men.
Vài ngày sau, tôi về nhà. Căn nhà cấp bốn cũ kỹ hơn trước. Mẹ gầy đi, tóc bạc gần hết. Bà ôm tôi, nước mắt cứ chảy. Tôi để bà ôm, lần đầu tiên sau nhiều năm.
Sau bữa cơm tối, mẹ gọi tôi lên phòng bảo rằng có một thứ bà muốn tôi xem. Tôi miễn cưỡng đi theo mẹ, rồi bà đưa cho tôi một chiếc hộp gỗ cũ và nói:
- Trong đó có cái con cần biết, con mở ra đi.
Nói xong, mẹ quay lưng rời đi, để lại tôi một mình trong phòng. Tôi mở chiếc hộp ra và những thứ bên trong chiếc hộp khiến tôi chết lặng. Trên cùng là một xấp giấy báo, tạp chí có những bài viết tôi từng được đăng khi còn học cấp 3. Một tập tài liệu in thông tin tuyển sinh năm tôi 18 tuổi và một cuốn sổ tay đã nhuốm màu thời gian.
Tôi mở cuốn sổ tay ra, trang đầu tiên viết nguệch ngoạc: “Nhật ký – Viết cho thằng bé không bao giờ gọi mình là bố”. Tôi thoáng ngạc nhiên, tay run run mở ra từng trang rồi bắt đầu đọc từng dòng chữ xiên vẹo.
“Hôm nay nó được báo trúng tuyển. Nó cười. Lần đầu tiên tôi thấy nó cười rạng rỡ như vậy…”
“Tôi đã đốt giấy báo. Tôi là đồ khốn. Nhưng trường đó học phí cao quá. Tôi tính rồi, nhà bán cả bò cũng không đủ. Nó mà đi học, mẹ nó phải vay nặng lãi. Tôi sợ. Tôi không muốn nó bắt đầu bằng một món nợ cả đời. Tôi chọn cách tồi tệ nhất là giết giấc mơ nó, để nó sống bình yên”.
“Nó ghét tôi. Tôi hiểu. Nhưng nếu được chọn lại… tôi vẫn làm như vậy. Thà để nó hận, còn hơn nhìn nó khổ, nhìn vợ tôi phải khổ. Tôi đúng là vô dụng, không lo được cho vợ con đủ đầy, giá như năm đó tôi cẩn thận hơn, không bị ngã giàn giáo và để lại bệnh trong người thì mọi thứ đã khác rồi”.
Tôi không cầm được nước mắt. Những trang giấy như bóp nghẹt trái tim tôi. Tôi biết chuyện bố dượng bị ngã giàn giáo, sau đó sức khỏe ông kém đi thật nhưng không ngờ lại để lại bệnh ẩn trong người. Hóa ra vì thế mà ngày đó ông hay nghỉ làm và ở nhà, vậy mà khi ấy tôi còn hay thầm trách ông lười làm, để vợ phải bươn chải, thật không đáng mặt đàn ông. Hóa ra tôi đã hiểu lầm cả cuộc đời một người đàn ông chỉ biết thương tôi theo cách của riêng ông, một cách thô ráp, cứng nhắc, nhưng đầy hy sinh.
Tôi không cầm được nước mắt khi đọc những dòng chữ bố dượng viết. (Ảnh minh họa)
Tôi ôm cuốn sổ, bước xuống bếp. Mẹ tôi đang ngồi rửa bát. Tôi đặt cuốn sổ lên bàn, hỏi khẽ:
- Mẹ biết chuyện này bao lâu rồi?
Bà dừng tay, nhìn tôi một lúc lâu rồi nói:
- Mới biết. Mẹ cũng tưởng ông ấy ghét con nên mới làm vậy. Sau khi con bỏ đi, ông cũng chẳng nói gì. Hai vợ chồng… cũng ít nói hẳn. Mẹ không hiểu được ông ấy cho tới khi dọn đồ ông để lại.
Tôi nghẹn giọng:
- Giá như… ông nói ra một lời.
Mẹ khẽ gật đầu, mắt rưng rưng:
- Giá như… Nhưng ông ấy là người như vậy đấy, mệt thế nào cũng không bao giờ than nửa câu, luôn tự mình chịu đựng.
Tối đó, tôi ngồi trước bàn thờ ông. Lần đầu tiên trong đời, tôi gọi:
- Bố ơi…
Hai tiếng “bố ơi” vừa thốt ra đã khiến cổ họng tôi nghẹn cứng. Bao nhiêu năm dồn nén, nước mắt cứ thế mà trào ra.
Tôi từng nghĩ, có những người bước vào đời ta chỉ để gieo tổn thương. Nhưng rồi tôi hiểu, đôi khi, vết thương họ để lại không phải vì không yêu, mà vì không biết cách yêu sao cho đúng. Bố dượng tôi là một người như thế, thô ráp trong cách thể hiện, nhưng lặng lẽ gánh hết phần hy sinh về mình. Và sau tất cả, tôi gọi ông bằng hai tiếng thiêng liêng nhất: Bố.