Mẹ tôi thường nói, đời người con gái giống một dòng sông, nếu tạo hóa để dòng sông trôi về hướng Đông đổ ra biển lớn, thì lòng người con gái hướng về người con trai mình yêu thương như định mệnh, không có gì có thể phủ nhận hay che dấu.
Và cả đời mình, mẹ tôi hóa lòng thành con sông, ngày ngày tháng tháng cần mẫn trôi về hướng Đông nhưng không đổ ra được biển lớn, nên đọng lại thành hồ, mấy chục năm ngước vọng về phía bố tôi...
Bố tôi làm địa chính, ông bôn ba từ bắc vào nam rồi từ nam ra bắc, làm bạn với những con đường, với những tấm sổ hồng sổ đỏ, một năm ở nhà chưa đầy một tháng, hơn hai mươi năm lấy nhau, chắc ở gần mẹ tôi tổng cộng được hơn năm trăm ngày, bố bận, bố ít điện thoại về, điều bố làm đều đặn định kỳ đó là gửi tiền về cuối tháng. Có lẽ, thành công lớn nhất của cuộc hôn nhân của mẹ và bố, là mẹ có tôi.
Bố thích chanh đào ngâm mật ong. Loại chanh chỉ có vào mùa thu và trong một khoảng thời gian nhất định. Năm nào cũng vậy, vào mùa chanh đào mẹ lại tất bật ra chợ mua chanh, cắt ngâm tỉ mỉ... Mẹ hào hứng, đó là công việc mẹ yêu thích nhất trong năm. Có thể lúc đó, mẹ cảm thấy mẹ gần bố nhất.
Tôi nhớ, những hũ chanh đào đầy ắp phơi dưới nắng, tôi nhớ những mẩn đỏ hiện rõ trên đôi tay mẹ trong những lúc mẹ xắt lát chanh. Bố tôi thích chanh đào, nhưng có lẽ bố chưa từng biết mẹ tôi bị dị ứng với nước chanh. Lúc bố uống nước chanh đào vào 365 buổi sáng trong năm, bố có lẽ cũng chưa từng biết tay mẹ rộp lên trong những đêm ngồi với thau chanh, làm đủ cho một năm, làm đủ cho những yêu thương gom góp trong lòng.
Mẹ tôi cũng nói, lòng người đàn ông giống biển lớn, tình yêu của họ được gom lại từ nhiều con sông thành một thể thống nhất. Với bố, mẹ con tôi là một con sông lớn, sự nghiệp của ông cũng là một con sông lớn khác, và còn nhiều những con sông nhỏ, con rạch chằng chịt khác.
Bố dắt thằng bé mà tôi gọi là em về, mẹ tôi lẳng lặng quay ra sau nhà lau nước mắt, nghẹn nghẹn, phía trên bể nước chếch bóng những hũ chanh đào ngâm mật ong đang được phơi nắng, những lát chanh đỏ hồng tròn đều như xoay tròn trong lòng mẹ, mật ngọt mấy mà ngâm với chanh, qua thời gian cũng thành một thứ chua đến xót lòng.
Mẹ chấp nhận, mẹ vẫn cần mẫn làm những hũ chanh đào gửi đi cho bố. Em trai hay bị ho, mẹ làm thêm gấp đôi lượng chanh đào để cho uống quanh năm. Thời gian mẹ ngồi xắt lát chanh gấp đôi trước, đồng nghĩa đôi tay cũng phồng rộp gấp đôi. Mẹ không muốn ai xen vào tất cả những công việc đó, bởi nó là tình yêu mẹ dành cho bố. Thằng bé ngây ngô, có nghe điện thoại của bố nó nói: "Bố ơi, tay mẹ dạo này xấu lắm", bố hỏi mẹ bị làm sao, mẹ chỉ lẳng lặng: "Dạo này trở lạnh, em bị ứng"
Vài mùa chanh đào lặng lẽ qua, chanh đào năm nay mất mùa nhưng mẹ lại mua nhiều gấp đôi năm trước, mẹ kéo tôi xuống, chỉ cho cách xắt chanh, ngâm mật, mẹ nói, sau này không có mẹ, còn có người làm cho bố và em.
Tôi lặng lẽ nhìn đôi tay mẹ đỏ hồng dần lên như màu chanh đào mẹ đang xắt, lặng lẽ nhìn mái tóc thưa thớt đang rụng dần đi của mẹ, trong lòng đắng chát.
Tôi mang những hũ chanh cuối cùng của mùa thu ra phơi nắng, những giọt mật sánh lại.
Hải Vân -
