Để tăng nguồn thu, Bộ Tài chính đề xuất thay đổi cách tính thuế với ôtô dưới 24 chỗ ngồi trở xuống, để đối phó với mức thuế xuất bắt đầu giảm từ 50% vào 2015 xuống 40% vào 2016, 30% vào 2017 và 0% vào 2018. Liên quan tới chính sách này, bài viết phân tích toàn bộ thị trường ôtô nhập khẩu hiện nay.
Dòng xe phổ thông dưới 24 chỗ được sản xuất đại trà trong thị trường ASEAN và sẽ có biến động lớn từ 2016 đến sau 2018. Các loại thuế tiêu thụ đặc biệt, VAT… không thay đổi hiện hành, có sự thay đổi lớn từ biểu thuế nhập khẩu.
Thuế nhập khẩu ngoài ASEAN: Theo quy định hiện hành, nếu Việt Nam không cam kết theo các hiệp định của khu vực với các thị trường cụ thể thì thuế suất, thuế nhập khẩu ôtô sẽ áp dụng theo mức thuế cam kết với WTO (thuế MFN).
Với Trung Quốc đa số các dòng xe này không được hưởng ưu đãi thuế, cho đến 2018 mức thuế là 50%, hiện cao hơn 50% và có loại đến 90%. Với Hàn Quốc thì đa số không có ưu đãi gì đáng kể. So với các nước khác cũng tương tự. Như vậy hiện các thị trường khác khó cạnh tranh với thị trường ASEAN tới đây.
Thuế nhập khẩu trong ASEAN: mức thuế phổ thông và chung nhất là 50%, 40%, 30%, 0% áp dụng cho các năm tương ứng 2015, 2016, 2017, 2018. Riêng mã hàng vừa chở người vừa chở hàng là 15% và tiến về 0% vào 2018.
Thuế tiêu thụ đặc biệt mới: áp dụng từ 1/1/2016
1. Theo dự thảo Nghị định, Bộ Tài chính cho biết, quy định hiện hành về giá tính thuế TTĐB mặt hàng ôtô dưới 24 chỗ ngồi nhập khẩu, đối với hàng hóa sản xuất trong nước, giá tính thuế TTĐB là giá bán của cơ sở sản xuất, bao gồm giá thành sản xuất (hay giá vốn) cộng với chi phí bán hàng trong nước (chi phí quản lý, đóng gói, quảng cáo, trưng bày, vận chuyển, bảo hành,... nếu có), cộng với lãi của người nộp thuế.
2. Sẽ làm dòng xe này ít nhất là tăng giá trong 2016, do thuế nhập khẩu chỉ giảm 10%, thậm chí có nguy cơ tăng giá cao. Giá bắt đầu giảm trở lại chút ít vào 2017 căn cứ theo giá 2016 và giá sẽ giảm mạnh trong 2018, tuy nhiên mức giảm sẽ không còn kỳ vọng như hiện nay.
3. Tính toán trên cơ sở dự thảo
- Xe có giá nhập khẩu là 20.000 USD, thuế nhập khẩu 2015 là 50%, vậy xe có giá là 30.000 USD; tính thuế tiêu thụ đặc biệt 50% vậy xe có giá tại cảng là 45.000 USD chưa bao gồm vận chuyển, tiền lãi… Cuối cùng xe có giá bán sẽ quanh mức 55.000 USD. Tiền lãi là 5.000 USD, chi phí khác là 5.000 USD.
- Xe có giá 20.000 USD, trong năm 2016 với thuế nhập khẩu 40%, vậy xe có giá tại cảng 28.000 USD; tiền trong chuỗi lưu thông 10.000 USD vậy xe có giá là 38.000 USD; thuế TTĐB 50% (19.000 USD) vậy xe có giá là 57.000 USD. Như vậy để có mức lãi ổn định 5.000 USD giá bán xe sẽ phải tăng 12.000 USD (so với 2015).
- Tương tự 2017 xe có giá là 20.000 USD thuế NK 30% vậy xe có giá là 26.000, quá trình lưu thông là 10.000 USD, thuế TTĐB 50% vậy mức thuế là 36.000*50% = 18.000 USD vậy xe có giá là 54.000 USD (giảm được 3.000 USD so với 2016.
- Đến 2018 xe có giá là 20.000 USD, thuế nhập khẩu = 0, lưu thông 10.000 USD (không đổi) vậy thuế tiêu thụ đặc biệt là 15.000 USD thì xe có giá 45.000 USD, là giá sau năm 2018 và hết giảm được nữa.
Hóa ra giá xe sau 2018 vẫn bằng với giá xe 2015 chưa tính lãi. Cuối cùng giấc mơ xe giá rẻ sẽ tan biến với người tiêu dùng Việt Nam.
Với những người trong ngành ôtô, thì đây là điều không hề bất ngờ, vì ai cũng đoán được Bộ Tài chính sẽ thay đổi sắc thuế khác để hạn chế, giảm nhập siêu…Quay đi quay lại tính ra thuế suất vẫn tương đương 50% thuế nhập khẩu, chỉ thay đổi do tính vào thuế TTĐB mới.
Giá USD vẫn tăng hằng năm, do vậy tính đến 2018 giá xe sẽ còn tăng cao nếu tính theo giá tiền đồng.
Kết luận:
1. Người Việt mơ ôtô nên chọn loại xe vừa chở người vừa chở hàng (xe bán tải). Vì thuế và phí, thuế tiêu thụ đặc biệt… cuối cùng có mức giá thấp và chấp nhận được, ít mất mát về thuế nhất.
Ví dụ: xe có giá 16.000 USD tại ASEAN, thuế nhập khẩu = 0, quá trình lưu thông 8.000 USD, vậy xe có giá là 24.000 USD. Thêm thuế TTĐB 15% = 3.900, cuối cùng xe có giá 27.600 USD. Trên thực tế sử dụng xe bán tải không khác gì so với xe 5 chỗ. Bất lợi duy nhất là hạn sử dụng 25 năm, xe dài hơn xe sedan và gara phải có chỗ để. Lợi điểm của nó thì vô cùng lớn, thích hợp mọi địa hình, chở thêm hàng vì có tải trong khoảng 1 tấn (cả người). Điều cực kỳ quan trọng đó là thuế phải đóng là thấp nhất.
2. Người tiêu dùng chạy đua nước rút mua xe vào năm 2015 này, do sẽ có giá thấp hơn nhiều so với 2016 và 2017. Năm nay nhập khẩu xe sẽ tăng đến đáng kinh ngạc.
3. Mức thuế phí sau VAT giữa Việt Nam mà New York, Mỹ cũng có cách biệt rất lớn chưa kể đến như xe từ 9 chỗ. Mức này ở Việt Nam cao hơn 3,18 lần. Xe có giá tại Mỹ là 20.000 USD về đến Việt Nam là 52.000 USD, thuế phí sau VAT là 11.150 USD, trong khi thuế phí sau VAT tại New York là 3.500
4. Xe sản xuất trong nước đủ sức cạnh tranh mà không phải lo ngại bất cứ điều gì. Do thuế linh kiện cũng về 0%, và chi phí sản xuất trong nước thấp hơn do con đường lưu thông xe nhập khẩu còn vận chuyển, trung gian. Trong khi đó giá xe từ hải ngoại đã có quá trình đó rồi.
5. Giấc mơ xe giá rẻ của người Việt Nam sẽ tan biến. Mọi mong đợi, hy vọng sẽ tan thành mây khói. Tôi nghĩ các bạn nên chọn xe bán tải.
6. Xe bán tải sẽ tăng đột biến trong tương lai. Vì loại xe này thực chất như một chiếc sedan. Chứa 5 chỗ ngồi và thùng hàng 800 kg, số tự động và cả máy dầu tiết kiệm nhiên liệu, đi nội thành lẫn ngoài thành đều tốt. Riêng ngoại thành lại vượt trội. Điều quan trọng bất nhất đó là mức thuế: tất cả chỉ khoản 4.000 đến 5.000 USD, thế trước bạ chỉ 2% thay vì 10-15% như xe dưới 10 chỗ ngồi.
7. Do siết tải của Bộ GTVT, các dòng xe tải lớn (tổng tải trọng từ 24 trở lên) sẽ tăng nhập khẩu đột biến trong những năm tới. Trong nước chưa sản xuất được xe này. Còn xe buýt, xe từ 24 chỗ, xe tải nhỏ thì trong nước sản xuất khá nhiều, nên nhập khẩu không có biến động lớn.
Giờ đây mọi ước mơ về ôtô sẽ tan biến với người tiêu dùng.
Độc giả Võ Văn Trường - Vnexpress
