 |
| Hút thuốc lá nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi. |
Các loại ung thư khác có nguy cơ tử vong cao ở nam giới theo trình tự là ung thư tuyến tiền liệt, da, đại tràng. Các bệnh này có xu hướng tăng trong mấy chục năm qua.
Ung thư phổi: Nguyên nhân chính gây bệnh là thói quen hút thuốc lá. Trong 10 năm tính đến 1998, số phụ nữ chết do ung thư phổi tăng 20% còn nam giới thì giảm 15%. Lý do là phụ nữ thì bắt đầu hút nhiều, còn nam giới thì lại đang bỏ hút.
Ung thư tuyến tiền liệt: Rất hiếm gặp ở tuổi dưới 40, và đa số các ca được chẩn đoán ở tuổi 70. Bệnh có thể phát triển rất chậm. Nhiều người có bệnh này nhưng lại chết về bệnh khác trước khi ung thư trở thành vấn đề nghiêm trọng. Xét nghiệm chẩn đoán sớm ung thư tuyến tiền liệt không có nghĩa là nhất thiết phải điều trị ngay. Ở giai đoạn sớm, có 4 cách lựa chọn điều trị:
- Chỉ theo dõi, nhận xét: Điều này hay áp dụng đối với người rất già hoặc bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt bậc rất thấp...
- Phẫu thuật loại bỏ tuyến tiền liệt. Áp dụng chủ yếu cho người trẻ hơn, nghĩa là dưới 70 tuổi.
- Xạ trị
- Điều trị bằng hormon, dùng thuốc để tinh hoàn ngừng sản xuất testosteron, hoặc cắt bỏ tinh hoàn.
Đối với trường hợp đã di căn, cách điều trị là dùng hormon.
Ung thư da: Tốc độ tiến triển của ung thư da (u melanin) hay biến đổi. Nó có thể lan tràn ngay từ giai đoạn sớm hoặc phải vài năm sau. Tỷ lệ chữa khỏi tùy thuộc vào độ dày của khối u. Giáo sư John Thomson thuộc Đại học Sydney cho biết, nếu u mỏng dưới 1 mm, tỷ lệ chữa khỏi là trên 98%. Nếu u dày trên 4 mm, tỷ lệ này chỉ dưới 50%.
Các ca ung thư da sớm thường có u mỏng; còn loại gây tử vong nhiều thường dày, có cục và xâm lấn sâu. 90% ung thư da nhiễm sắc tố nâu đen hoặc đen, còn 10% không có sắc tố. Ở nam, vị trí thường mắc nhất là lưng. Đó là vùng khó nhận thấy nên đặc biệt nguy hiểm.
Ung thư da liên quan đến sự tiếp xúc với ánh nắng mặt trời nhưng không nhất thiết phải xuất hiện ở vùng tiếp xúc. Đa số thương tổn có từ thời kỳ nhỏ tuổi, và phát triển sau 20-40 năm.
Ung thư đại tràng: Nảy sinh từ những polyp nhỏ lành tính trong ruột, có thể không gây triệu chứng gì. Để sàng lọc, có 2 cách: thử máu trong phân mỗi năm 1 lần, hoặc soi đại tràng 5-10 năm 1 lần. Giáo sư Bolin thuộc Bệnh viện Prince of Wale ở Sydney cho biết, hàng năm, việc thử máu trong phân giảm được 1/3 số ca tử vong, còn soi đại tràng giảm được 90%. Nên bắt đầu xét nghiệm từ 40 tuổi.
GS Đặng Hanh Phức, Sức Khoẻ & Đời Sống
