Tuần trước tôi ra chợ mua một trái sầu riêng và nhờ người bán tách vỏ giùm. Mang về đến nhà khoảng 5 phút tôi mở trái sầu riêng ra, vô tình bị gai đâm chảy máu. Xin hỏi nếu người bán hàng bị nhiễm HIV và trong lúc tách vỏ cũng bị đâm chảy máu đúng vào cái gai đâm tôi, thì liệu tôi có bị nhiễm không? Hiện tôi rất hoang mang và lo lắng. Xin cảm ơn! - (Thúy).
 |
Trả lời:
Chào chị,
Tôi xin tháo gỡ băn khoăn của chị bằng những luận cứ và bằng chứng sau đây:
Thứ nhất, dịch HIV ở nước ta vẫn còn là dịch “tập trung”, điều này có nghĩa là đa số các trường hợp nhiễm HIV ở nước ta nằm trong nhóm dân số nguy cơ cao như những người tiêm chích ma túy, hành nghề mại dâm và nam quan hệ tình dục đồng giới. Do hành vi nguy cơ cao, ba nhóm này có tỷ lệ cao hơn hẳn dân số chung.
Thứ hai, dịch HIV ở nước ta theo báo cáo mới nhất vào cuối năm 2012 của Cục phòng chống HIV/AIDS chiếm khoảng 0,25% dân số chung. Trong đó đến gần 90% có đường lây rõ ràng với hành vi nguy cơ cụ thể bao gồm tiêm chích ma túy hay tiền sử có quan hệ tình dục không an toàn. Nói tóm lại, hầu hết các trường hợp nhiễm HIV ở nước ta đều liên quan trực tiếp đến hành vi nguy cơ trong quá khứ.
Quay trở lại tình huống của chị, khả năng lây nhiễm hiv là rất thấp bởi tình huống này chưa thể kể là “hành vi nguy cơ cao”.
Trước nhất, khả năng người bán hàng nhiễm HIV theo thống kê trong dân số chỉ vào khoảng dưới 0,3%, nghĩa là chị chỉ có khả năng gặp 3 người nhiễm HIV khi tiếp xúc 1.000 người. Và tỷ lệ này có thể giảm nhiều hơn nếu chị không gặp nhóm nguy cơ cao.
Kế đến, khả năng người bán hàng nọ bị gai sầu riêng đâm chảy máu, và sau đó chị cũng bị gai đâm ở cùng một vị trí đó. Đó là chưa kể đến lượng máu chảy do gai đâm không nhiều, vết thương do gai đâm cũng không sâu.
Như vậy, khả năng chị bị phơi nhiễm, tức là tiếp xúc với dịch tiết có chứa HIV là rất thấp, vì nó là tích số của một loạt khả năng thấp.
Sau cùng, một lần phơi nhiễm với HIV không có nghĩa là chắc chắn sẽ bị lây HIV. Mỗi lần tiếp xúc có một tỷ lệ lây nhất định. Trên thực tế vẫn có rất nhiều cặp đôi chung sống và quan hệ tình dục đều đặn, không sử dụng bao cao su, sau đó tình cờ xét nghiệm thì phát hiện chỉ có một người nhiễm HIV. Sự thật vừa nêu là minh chứng cho điều tôi vừa nói.
Lo nghĩ về HIV là không sai, nhưng chỉ nên dừng lại ở mức độ tìm hiểu và thận trọng với những hành vi nguy cơ lây HIV, chứ không nên biến nó trở thành một mối lo sợ mông lung, không có cơ sở. Điều ấy sẽ khiến cho chúng ta sa vào tâm trạng sợ hãi và ám ảnh, thậm chí là kỳ thị và phân biệt đối xử với người có HIV. Cũng giống như một người vì sợ máy bay mà tuyệt đối không dám đi du lịch xa. Do vậy, họ mất đi rất nhiều cơ hội tìm hiểu thế giới bên ngoài. Trong khi chị vì quá sợ hãi với HIV mà có thể không dám quay trở lại mua sầu riêng để tận hưởng vị ngon của nó.
Trong trường hợp vẫn còn băn khoăn, chị có thể tìm đến các cơ sở có tham vấn xét nghiệm HIV để được xét nghiệm và giải tỏa mối lo này
Thân ái!
BS Nguyễn Tấn Thủ
Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng Sức khỏe Nam giới
