Hỏi: Tôi vừa đọc được thông tin rằng biến chứng của bệnh quai bị sẽ có ảnh hưởng đến khả năng làm bố của nam giới. Hiện tại tôi đang bị quai bị và rất lo lắng không biết sau này mình có bị vô sinh hay không (tôi mới 26 tuổi, chưa lập gia đình). Tôi nên làm gì trong trường hợp này? Có phải hễ mắc quai bị là coi như bị vô sinh? (Minh...@yahoo...)
mắc bệnh quai bị thì 100% vô sinh?iframe src='//www.facebook.com/plugins/like.php?href=http://liva.vn/nam-gioi-da-mac-benh-quai-bi-thi-100-vo-sinh-9711.html&width&layout=button_count&action=like&show_faces=false&share=true&height=21&appId=714034852050525' scrolling='no' frameborder='0' style='border:none; overflow:hidden; height:21px; margin-left:20px; position: absolute;' allowTransparency='true'/iframe/p">
Trả lời: Không phải mắc quai bị là sẽ vô sinh. Nếu virus quai bị “chạy” tới tinh hoàn thì mới gây viêm tinh hoàn và sau đó có thể làm tinh hoàn teo vĩnh viễn. Vấn đề đặt ra là:
Bạn có bị quai bị hay không? Nếu bạn đã từng bị quai bị khi còn nhỏ hay đã chủng ngừa quai bị rồi thì bạn đã được miễn dịch, coi chừng sưng hàm là do bệnh khác như viêm nướu răng, viêm mủ chân răng hàm… Khi bị quai bị, thường tuyến mang tai bị viêm sưng to, nên một bên hàm sẽ sưng to, nóng, sốt.
Nếu đã bị quai bị rồi thì làm sao ngăn virus không chạy tới tinh hoàn? Vô phương. Nằm nghỉ, tránh đi lại, dùng thuốc gì đó… không chặn được virus quai bị. Nếu nó “thích” đi tới tinh hoàn thì nó sẽ đi tới và gây viêm. Có một việc bạn có thể làm là tới các bệnh viện có trữ tinh trùng để xin trữ tinh trùng, để nếu hai tinh hoàn có bị viêm, hư thì bạn vẫn còn một ít tinh trùng dùng vào thụ tinh trong ống nghiệm sau này.
Nếu tinh hoàn bị viêm rồi thì làm sao đây? Virus sẽ làm tinh hoàn sưng rất to (cỡ trứng vịt to hay trứng ngỗng), đau, đỏ rực, và nóng. Chưa có thuốc nào chữa khỏi được viêm tinh hoàn do quai bị. Các thuốc hạ sốt, vitamine C… chỉ giúp bạn dễ chịu thôi. Các thuốc kháng viêm như corticoid, hay chống virus như interferon, hay thậm chí phẫu thuật xẻ bao tinh hoàn đểu không chứng minh được là chúng có hiệu quả giúp tinh hoàn không bị teo. Khoảng 30-50% tinh hoàn bị viêm do quai bị sẽ teo. Nên nếu bị viêm tinh hoàn, bạn đành mong virus không làm teo tinh hoàn. Chỉ có 13% bệnh nhân bị viêm teo tinh hòan do quai bị một bên là khó có con tự nhiên, cần điều trị . Nếu bạn bị teo tinh hoàn một bên do quai bị thì sau khi khỏi bệnh bạn nên sớm lấy vợ và có con.
Nếu chỉ một tinh hoàn bị teo do quai bị thì bạn vẫn hy vọng có con bằng tinh trùng của tinh hoàn kia. Chỉ có khoảng 10% trường hợp là bệnh nhân bị viêm cả hai tinh hoàn. Cho dù bị viêm hai bên, thì cũng chỉ có 30-87% bệnh nhân là khó có con. Các tài liệu trước đây cho thấy nếu quai bị làm teo tinh hoàn rồi thì tinh hoàn đó bị hư vĩnh viễn (tôi cũng từng tin như vậy), nhưng mới đây có tài liệu cho thấy tinh hoàn bị teo do quai bị vẫn có thể còn ít tinh trùng. Bệnh nhân có thể có con bằng mổ lấy các tinh trùng đó để làm thụ tinh trong ống nghiệm.
TS. BS. Nguyễn Thành Như
