Yêu bếp, say mê những bữa ăn lành mạnh và trọn vẹn từ thiên nhiên - đó là cách Thanh Giang (29 tuổi, Hải Phòng) lặng lẽ vun đắp cho sức khỏe và niềm vui sống mỗi ngày. Với cô, căn bếp không chỉ là nơi chế biến món ăn, mà còn là chốn để tìm về sự an yên, để mỗi lần khuấy nồi, xào rau lại thêm một chút yêu thương gửi gắm.
Cách đây 8 năm, Giang đã bắt đầu hành trình khám phá dinh dưỡng và dần lựa chọn chế độ ăn thực vật toàn phần - một lối sống không quá ồn ào nhưng sâu sắc, nhẹ nhàng mà bền vững. Cô tin rằng, những món ăn lành mạnh không chỉ nuôi dưỡng cơ thể, mà còn làm dịu tâm hồn và mỗi bữa cơm, nếu đủ chân thành, đều có thể trở thành món quà nhỏ cho chính mình cùng người thân.
Cô nàng tâm sự, điều khiến bản thân thích thú với việc loanh quanh “xó bếp” là vì thích cái cảm giác lần đầu được nếm thử một công thức mới và nhiều lần phải “wow” lên vì hương vị thơm ngon bất ngờ của món ăn dù chỉ từ những nguyên liệu quen thuộc. Không chỉ thế, niềm vui với bếp núc của Giang còn bắt nguồn từ việc mình luôn thấy vui khi được tự tay chế biến các món ăn ngon, lành mạnh cho gia đình.
Thanh Giang gắn liền với chế độ ăn thuần thực vật đã được 8 năm.
Có điều đặc biệt, dù tuổi còn rất trẻ nhưng cách đây 8 năm, Thanh Giang đã đọc rất nhiều sách dinh dưỡng, cô nhận ra ăn thịt động vật có thể chứa nhiều nguy cơ tiềm ẩn vì thế đã quyết định sang chế độ ăn thực vật toàn phần (Whole Food Plant-based).
Cô cũng nhấn mạnh, thực tế dinh dưỡng tập trung nhiều và chất lượng ở thực vật. Những chất dinh dưỡng tưởng như chỉ có ở động vật như đạm, sắt, canxi… thì thực vật hoàn toàn có thể thay thế. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, chế độ ăn thuần thực vật sẽ giúp cơ thể phòng ngừa và cải thiện các bệnh mãn tính, hạn chế quá trình lão hoá.
“Những năm gần đây, Whole Food Plant-based diet (Chế độ ăn dựa trên thực vật toàn phần) đang trở thành xu hướng về dinh dưỡng và ẩm thực lành mạnh trên toàn thế giới”, Giang chia sẻ.
9X lý giải, chế độ ăn thực vật toàn phần (viết tắt là WFPB) là chế độ ăn chủ yếu sử dụng thực phẩm có nguồn gốc thực vật ở dạng nguyên thủy nhất có thể, bao gồm ngũ cốc, rau củ quả, đậu đỗ và các loại hạt.
“Whole” nghĩa là toàn bộ, hay chỉ có một thành phần duy nhất. Ví dụ, rau, củ, quả, hạt là thực phẩm toàn phần vì nó chỉ có một thành phần duy nhất, còn giò, chả, gạo trắng không phải thực phẩm toàn phần mà là thực phẩm tinh chế. Khi theo chế độ ăn này, bạn không phải từ bỏ thịt hoàn toàn ngay từ đầu. Thay vào đó, bạn giảm bớt các sản phẩm động vật và tăng các thức ăn có nguồn gốc từ thực vật toàn phần. Khi cơ thể sẵn sàng có thể thích nghi được thì lúc đó bạn có thể ăn thuần thực vật.
Chế độ ăn thực vật toàn phần - nói cách khác là ăn chay toàn phần là một chế độ ăn khoa học, tốt cho sức khoẻ, góp phần bảo vệ động vật và môi trường mà ai cũng có thể áp dụng lâu dài.
Khi mới chuyển sang chế độ ăn thuần thực vật toàn phần, Thanh Giang rất nhanh chóng thích nghi. Cô cảm nhận, cơ thể mình rất nhẹ nhàng, hệ tiêu hoá rất tốt, nhiều năng lượng và tỉnh táo hơn.
Cũng giống như các món ăn, ăn thuần chay cũng có thực đơn phong phú, đa dạng nếu biết cách. Để làm được nhiều món ăn ngon, hấp dẫn Giang đã học từ các video được chia sẻ trên Facebook, trên Youtube, sách kết hợp các khoá học dinh dưỡng mà mình học.
“Vì đều là những món thuần thực vật nên mình cần đầu tư thời gian để học hỏi công thức mới, tìm mua những nguyên liệu mới, mua một số thiết bị cần thiết trong bếp như máy làm sữa hạt, máy xay sinh tố, nồi áp suất (để nấu ngũ cốc, hầm đậu, nấu cháo, làm món hấp), khi đã có đủ thì công việc nấu nướng trở lên rất dễ dàng”, cô nàng tâm sự.
Để làm các món thuần thực vật không bị nhàm chán, Giang đã thay đổi nhiều công thức khác nhau và vị khác nhau. Chẳng hạn, thứ 2 ăn sinh tố cải xoăn thì thứ 3 ăn sinh tố việt quất, thứ 4 là sinh tố dâu tây; thứ 2 ăn ngũ cốc diêm mạch thì thứ 3 ăn kiều mạch, thứ 4 ăn yến mạch,… Nhờ vậy, các bữa thuần thực vật của 9X luôn đa dạng, phong phú, đặc biệt khoa học và giàu dinh dưỡng.
Khi vào bếp, Giang luôn có nguyên tắc nấu nướng là hạn chế tối đa dầu mỡ, tránh các món chiên, rán ngập dầu, ưu tiên món hấp, luộc, xào ít dầu, tránh gia vị công nghiệp đã tinh chế, sử dụng thực phẩm thực vật toàn phần nhiều nhất có thể.
9X còn bật mí, để nấu các món thuần thực vật ngon miệng nhưng đủ chất, cô kết hợp đầy đủ 4 nhóm thực phẩm.
Cụ thể, với ngũ cốc nguyên cám sẽ có cạo lứt, yến mạch, hạt kê, hạt diêm mạch, kiều mạch,…. Chất đạm dùng đạm thực vật như các loại đậu đỗ, tempeh, natto, hạt dinh dưỡng… Với rau củ, 9X sử dụng đa dạng các loại rau củ, đặc biệt nhiều rau củ họ cải giàu chất chống ung thư. Còn trái câ, cô ưu tiên các loại trái cây giàu dinh dưỡng, mùa nào thức nấy. Riêng các loại thảo mộc và gia vị, Giang đều đặn dùng tỏi, gừng, nghệ, đinh hương, ngò rí, quế, sả, ớt paprika, hạt tiêu,.. trong quá trình chế biến.
Lúc đầu, khi mới chuyển sang chế độ ăn mới này, gia đình Giang cũng rất lo lắng và góp ý vì sợ cô ăn thiếu chất. Tuy nhiên, cô có lý giải khoa học và sau nhiều năm gia đình thấy mình có sức khoẻ tốt hơn nên hoàn toàn ủng hộ. Thậm chí, cả gia đình cũng bắt đầu thay đổi, ăn uống lành mạnh hơn.
“Gia đình mình cũng đã giảm bớt thực phẩm có nguồn gốc từ động vật và tăng cường các sản phẩm từ thực vật tốt cho sức khoẻ”, 9X vui vẻ cho biết.
Mỗi bữa ăn thuần thực vật như của Giang không chỉ ngon mà còn có giá cả phải chăng. Đặc biệt là tự nấu nên cô có thể thích gì ăn đó, mỗi bữa dao động từ 20-40 nghìn đồng/người. “Quan trọng nhất, việc sử dụng thực phẩm lành mạnh là cách để mình tiết kiệm tiền viện phí trong tương lai”, cô chia sẻ.
Giang cho biết, thời gian chế biến mỗi bữa ăn thuần thực vật cho bản thân cũng tùy mình định nấu món gì. Với sinh tố, 9X chỉ mất khoảng 5-10 phút vì nguyên liệu có sẵn và bảo quản tủ đông. Với các món khác cô có thể chế biến từ 10 phút – 1,5 tiếng.
Sau nhiều năm ăn thuần thực vật, Giang luôn cảm thấy cơ thể thực sự khoẻ mạnh và tràn đầy năng lượng. “Mình hầu như ít khi ốm vặt, hiếm khi gặp vấn đề về đường tiêu hoá. Mình vẫn chạy bộ, tập gym và cảm thấy nhiều năng lượng để tập hơn”, cô tự hào cho biết.
Sau khi tổng kết và rút ra được nhiều kinh nghiệm từ bản thân, Giang cho biết, nếu ai đó muốn chuyển sang ăn thuần thực vật thì trước tiên, hãy tìm hiểu kĩ về dinh dưỡng, trang bị đầy đủ kiến thức để có thể ăn uống một cách khoa học và đủ chất.
